Çocukları Şekerli Hediyelerle Zehirlemeyin!
Çocukları Şekerli Hediyelerle Zehirlemeyin! Şekerin ve zehrin aynı cümlede ve aynı başlıkta kullanılması her ne kadar ilk etapta insana garip gelse de bu meselenin gerçeği tam da budur. Şeker zehirdir. Üstelik şeker sadece çocuklar için değil ebeveynler içinde zehirdir.
Yetişkinlerde şeker tüketiminin hiç farkına varamayacağınız zararları olabilir. Nitekim kronik depresyon ve yorgunluk her gün içtiğiniz şekerli kahvelere, atıştırmalıklara bağlı olabilir
Şeker; hücrelerinizi yaşlandırır, özellikle ciltte kırışıklık ve çökmelere sebep olur; ayrıca bağışıklık sistemini zayıflatarak sık hastalanmanıza neden olur. Ayrıca her gün şeker tüketirseniz karaciğer yağlanması, obezite, kanser gibi hastalıklara davetiye çıkarmış olursunuz. Yetişkinlerde bile farkına varamayacağınız ciddi sorunların nedeni olan şekerin, körpe vücutlardaki etkisi elbette daha büyük olacaktır.
Şeker Çocuklarda Bağımlılık Yapar mı?
Şeker bağımlılığı halk arasında tatlı krizi, şeker duyarlılığı gibi kelimelerle terennüm edilir. Şekerli yiyeceklerin aşırı tüketimi, her gün veya ara ara şiddetli tatlı krizlerinin olması gibi durumlarda şeker bağımlılığı söz konusu olur.
Şekerli yiyeceklerin alımı, beyindeki opiod reseptörlerini aktif hale getirerek keyif duygusunun oluşmasını sağlar. Bu duygu ile vücudun ödüllendirme ve rahatlatma sistemi etkinleşir. Beynin mutluluk duygusunu tanımasıyla beraber daha fazla şeker tüketme isteği başlar. Aynı zamanda aşırı şeker tüketimi, kan şekeri seviyesini yükseltir.
Yükselen kan şekerini normal hale getirmek için pankreas fazla miktarda insülin salgılamaya başlar. Bunun sonucunda da kan şekeri seviyesi hızlı bir şekilde düşer. Böylelikle daha fazla şekerli yiyecek yeme arzusu ortaya çıkarak aşırı tatlı yeme döngüsü başlar.
Şeker bağımlısı olan çocuklar fazla miktarda şekerli yiyecek, beyaz ekmek, makarna, hamur işleri gibi karbonhidrat ve et ürünlerini fazla miktarda tüketirler. Şeker bağımlılığı; baş ağrısı, şişkinlik, yorgunluk ve uykulu olma gibi belirtilerin başlıca nedenleri arasındadır.
Çocuklar Günlük Ne kadar Şeker Yemeli?
Çocuklar benlik duygularının geliştiği dönemde kendi besin seçimlerini yapmaya başlar, okul dönemlerinde çocukların beslenme davranışları aile kontrolünden uzaklaşır. Bu dönemde genellikle ön planda sağlıklı besinler yer almaz ve çocuklar arkadaşlarını rol model alır.
Bireylerin tatlıya olan duyarlılıkları doğuştandır, bu nedenle özellikle küçük yaşlarda şekerli besinlerin tüketimi daha fazla olur. Şekerin olası zararlarından korunmak için bebeği tatlıyla geç tanıştırmakta fayda vardır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün önerisine göre şekerden gelen enerji günlük alınan enerjinin %10 kadarını ve çocuklarda şeker tüketimi günlük 5 küp şekeri geçmemelidir. Yapılan bir araştırmada çocukların 4 yaşından 10 yaşına kadar olan süreçte toplamda 5500 adet küp şeker tükettiği görülmüştür.
Bunun haricinde birde gizli şekerli besinler var ki bunu birçok insan gözden kaçırmaktadır. Gizli şeker deposu olan bu besinler; şekerli ve gazlı içecekler, baklava, kadayıf gibi şerbetli tatlılar, kek, pasta, hazır meyve suları, jelibon, çikolatalı drajeler, cipsler, hazır soslar, aromalı hazır süt ürünleri gizli şeker barındıran ürünlerdir.
Fazla Şeker Tüketiminin Zararları Nelerdir?
Küçük yaşlardan itibaren yüksek şekerli beslenmek, tat duyusunu etkileyerek sonrasında da çocuklarımızı daha çok bu tür besinler tüketmeye teşvik eder. Çünkü tat duyuları yoğun şeker tadını normal olarak görmeye başlıyor ve bu yüzden sebze – meyve gibi doğal besinlerin tatlarını alamamaya buna bağlı olarak doğal besinleri reddetmeye başlıyorlar.
Bu nedenle çocuklarımızı ve kendimizi sürekli şekerli yiyecekler isterken ve tüketirken buluyoruz. Şeker bağımlılık yaratır, sürekli istek duyulur ve sürekli aranılır. Doğal besinlerin yerini şeker içeren gıdalar, abur cuburlar, atıştırmalıklar ve fast food gıdalar alır. Çocukların doğal sofra besinleri ile beslenmeleri bozulur. Tek yönlü beslenmeye geçiş yaparlar.
Öte yandan Şeker ve şekerli gıdalar tüketildiğinde vücudumuz daha fazla insülin hormonu üretir. Aşırı ve kontrolsüz insülin ise kanser, diyabet ve tüm kronik hastalıkları tetikler. Şeker, çocukların kan şekerinde dalgalanma yaratarak beyin fonksiyonunu olumsuz etkiler.
Çocuklar derslerine odaklanamaz, öğrenme güçlüğü yaşar. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu daha sık görülür. Sağlıklı, zeki çocuklar yetiştirmek istiyorsak onları şekerli gıdalardan uzak tutmalıyız. Şekerli gıdalar tüketmek çocukluk döneminde; çocukların büyüme hormonlarının salgılanmasını engeller.
Büyüme geriliği, obezite, diyabet, erken ergenlik, diş çürükleri ve vücut savunmasını bozarak daha çok hasta olmalarına yol açar. Aşağıda çocukların şeker tüketiminin neden olduğu problemler maddeler halinde sıralanmıştır:
- Şeker tüketmek insülin üretimini etkiler.
- Şeker bağımlılığı hücrelere zarar verir.
- Bağışıklık sistemini düşürür.
- Kan şekerinde bir artışa neden olur.
- Şeker hastalığına neden olur.
- Şeker doygunluk hissi oluşturmaz.
- Şeker tüketimi obez olma riskini artırır.
- Şeker diş çürümesine neden olur.
- Şeker alerjik reaksiyonlara yol açabilir.
- Şeker, damarlara zarar verir.
- Sağlıklı büyüme ve gelişmeyi engeller.
- Şeker çocukları sinirli ve hiperaktif yapar.
Çocuklarda Şeker Tüketimi Nasıl Engellenir?
Çocukların şeker tüketimini azaltmak için evde kolay ve eğlenceli atıştırmalıklar hazırlayabilirsiniz. Besleyici bir değeri olmayan kek, kurabiye ve pastalar yerine kuru meyveler, fındık, ceviz, badem veya yulaf unu, tam buğday unu içeren sağlıklı tatlılar tercih edilebilir.
Beslenme eksiklikleri şeker isteğini arttırır, bu nedenle eksiklik görüldüğünde vitamin, mineral, omega-3 yağ asidi desteği mutlaka alınmalıdır. Çocukların özellikle haftada en az bir kere balık yemesi mutlaka önerilir.
Gün içerisinde şeker tüketimini azaltmanın bir yolu da protein içeren kahvaltılardır. İyi bir kahvaltı vücudun açlık mekanizmasını dengeler ve tatlı krizlerini önler. Bu yüzden yumurta, peynir, zeytin, tam tahıllı ekmek, mevsim sebzelerinin bulunduğu dengeli bir kahvaltı iyi bir seçenek olacaktır.
Çocukların rol model aldığı kişiler şeker tüketimine dikkat etmelidir. Çocuklar bir yaşından itibaren anne ve babalarını rol model aldıklarından ebeveynlerin yemek yeme davranışları direkt çocuklara yansır. Bu nedenle anne ve babalar tüm yeme davranışlarına dikkat etmelidir. Evde şeker yerine yenebilecek kuru meyve, meyveli toplar gibi sağlıklı alternatifler bulundurulmalıdır.
Şeker ve şekerli besinler ödül olarak tercih edilmemelidir. Çocuklara besinler kesinlikle ödül olarak verilmemelidir. Bu durum sağlıklı beslenme davranışı kazanamamalarının en büyük nedenlerinden biridir. Çocuklara ödül mekanizması olarak sunulan şeker ve çikolata zamanla çocukların beyninde yararlı besin algısına dönüşür.
Günlük bir bardağı geçmeden taze sıkılmış meyve suları veya şekersiz kompostolar tüketilebilir. Katkı maddesi olmadan hazırlanmış olan taze sıkılmış meyve suları hem çocukların vitamin ve mineral tüketimini artırır hem de vücut için gerekli olan şeker meyvelerden karşılanır.
Hazır meyve suyu, gazlı içecekler, şekerli ve aromalı shakeler yerine su, ev yapımı soğuk meyve çayı veya ayran tercih edin. Su tüketimini artırmak için limon, elma dilimi, nane yaprağı içeren suları tercih edebilirsiniz.
Etiket okumayı alışkanlık haline getirin ve çocuklarınıza aşılayın. Besin etiketlerinde yer alan fruktoz şurubu, mısır şurubu, dekstroz, kahverengi şeker gibi ifadelerin aslında birer işlenmiş şeker olduğunu unutmayın!
Çocuklarda Şeker Sarhoşluğu Tehlikesi
Çocukları Şekerli Hediyelerle Zehirlemeyin! adlı konumuza son verirken, çocuklarda şekerin zararı ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz burayı tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.