İstiridye Nedir İstiridye Yenir mi Helal mi?
İstiridye Nedir İstiridye Yenir mi Helal mi? Kabuklu bir yumuşakçadır. Denizlerin ve okyanusların derinliklerinde yaşar, tıpkı bir midye gibi denizin filtresidir. Suyu kirleten maddeleri filtreler. Hanefi mezhebine göre midyede istiridyede haramdır. Fakat şafi mezhebinde sadece denizin derinliklerinde yaşayan ve karada yaşamını idame ettiremeyen bu canlı helaldir.
Fakat unutmamak gerekir ki adeta denizin ve okyanusun suyunu temizleyen bu canlıyı yemenin çok sağlıklı olmadığını da bilmek gerekir. İstiridye deyince aklımıza öncelikle inci gelse de aslında eski dönemlerden beri bu deniz canlısı, afrodizyak etkisi nedeniyle tüketilmektedir. Günümüzde bu etkisi hala popülerliğini korusa da, istiridyenin sağlığa başka yararları olduğu da gün geçtikçe ortaya çıkmaktadır. Tabi bu denilen ne kadar gerçek bu konu hakkında da kesinleşmiş bir bilgi yok
İstiridye Nedir?
Yumuşakçalardan olan, ılıman ve sıcak denizlerde toplu halde yaşayan çift kabuklu bir hayvandır. Zemine yapışan kabuk çukur ve büyük, üstte kalan kabuk ise düz ve daha küçüktür. İstiridyenin kabukları, derisinin salgısıdır. Kabuğun üst yüzeyi sert ve pürüzlüdür.
İstiridyeler, midyeler gibi bulundukları yerde sabit kalırlar. Ayakları ve kafaları yoktur ve yer değiştiremezler. Kalpleri, sinir sistemleri ve kabukları arasında tek bir kabuk kapayıcı kasları vardır. Solungaç solunumu yaparlar. Kabukların aralanmasıyla sudaki oksijen solungaç tarafından soğurulur. Bu yolla sudaki bitkisel ve hayvansal planktonları da alarak beslenirler.
Atlas Okyanusu ve Kuzey Amerika’nın Büyük Okyanus kıyılarında bol rastlanan Virginia istiridyelerinin bazı türleri beşinci aya kadar erkek olarak yaşar ve sonraki aylarda dişiye dönüşerek yumurtlamaya başlarlar. İstiridyeler gri bir toz biçiminde milyonlarca yumurta döker.
Bu yumurtalar denizde döllenir. Döllenen yumurtalar birkaç gün içinde açılır ve içinden larvalar çıkar. Bu larvalar bir iki gün serbestçe yüzdükten sonra sert zeminlere yapışarak tutunurlar ve hayatları boyunca bu noktada sabit kalırlar.
Birçok ülkede insanlar tarafından besin kaynağı olarak tüketilmesinin yanında, denizyıldızları, balıklar, ahtapotlar tarafından da tüketilmektedir. Yiyecek olarak tüketim, çamurlu zeminler ve kirli sular sebebiyle az sayıda istiridye hayatta kalabilmektedir. Besin ortamı zengin bölgelerde elli yıl kadar yaşayabilenleri vardır.
İstiridye İnci Yapar mı?
İstiridyelerin içindeki inci bir servet kaynağıdır. Kabukları arasında kalan kum veya kurt gibi yabancı maddeleri sedef salgılarıyla örterek inci meydana getirirler. İnci yaklaşık üç yılda meydana gelir. Basra Körfezinde Seylan Adaları, Bahreyn Adaları çevresinde ve Kaliforniya sahillerinde inci istiridyeleri avlanır.
Hatta özel olarak inci tavlaları kurulur. Bir tek inci için bazen bin kadar inci istiridyesi açılır. Amerika’da istiridyelerin içlerinde inci olup olmadığı röntgen ile yoklanır. Boş olanlar tekrar denize atılır. Yüksek değerli siyah inciler Meksika Körfezinden çıkarılır. İstiridyecilik, istiridye tavlalarında yapılır. İstiridye üreticileri larvaların tutulması için temiz zeminler hazırlamak zorundadır.
Çünkü çamurlu tabaka onların ölümüne sebep olur. Bu maksatla istiridye kabukları veya tuğlalar kullanılır. En iyi istiridyeler akıntılı sularda yetişir. Çünkü böyle sular temiz ve bol besin taşırlar. Lağımlı sularda bulunan istiridyeler veba ve tifo hastalıklarına sebep olur.
İstiridye Nasıl Yenir?
Öncelikle istiridyeleri iyice yıkayın ve temizlediğinizden emin olun. Kabuğun büyükçe olan tarafı aşağı şekilde olmak üzere bir kesme tahtasının üzerine koyun. Avuç içinizle kabuğa bastırıp uç kısmına çok ince olmayan bir bıçak sokarak kabuğunu açın. Açık istiridyeleri yemekten kaçının.
İstiridyenin kabuğunu açtıktan sonra bıçak yardımıyla etli kısmını kabuğuna tutunduğu yerden ayırın. Bunun için kapağın diğer yarısını kullanabilir ve istiridyeyi kapağında yiyebilirsiniz.
Buradan sonra işin içine gurmelik marifetler giriyor. Bolca limon sıktığınız istiridyenizi soya sosu, chili sos, sirke, sarımsak, kişniş, wasabi ve zencefil gibi tatlarla zenginleştirerek deneyebilirsiniz. Dilediğiniz şekilde soslayın ve tercihen çiğnemeden yutun. Eğer çiğ şekilde tüketmek istemiyorsanız, kabuklarıyla birlikte fırına da atabilirsiniz.
Tabi burada şunu da belirtmekte fayda var. İstiridye çiğ yenebilir dense de, istiridye bol miktarda bakteri barındırır. Çiğ yediğinizde bu bakteriler direk vücudunuza geçer ve hastalık bulaştırır. Bu yüzden hiçbir istiridyeyi çiğ yememenizi özellikle tavsiye ederiz.
İstiridye Yerken Nelere Dikkat Etmeli?
Öncelikle ağzı açılmış bir istiridye ölmüş olacağından kesinlikle yememeniz gerekiyor. İstiridyeyi ilk kez nasıl yediğiniz ise onu bir kez daha yiyip yemeyeceğiniz konusunda belirleyici bir rol oynar. Örneğin ağzınızla temas eden bir istiridyeyi üç kereden fazla ağzınızda döndürürseniz mideniz bulanabilir ve çıkarmak isteyebilirsiniz. Bu yüzden istiridyeyi direk içinize çekip en fazla iki kere çiğneyip yutmanızı şiddetle tavsiye ediyoruz.
İstiridyenin Besin Değeri Nedir?
İstiridyenin besin içeriği insan vücuduna önemli vitamin ve mineraller sağlar. İşte bu besinler sırasıyla aşağıdaki gibidir:
- D vitamini
- B12
- Çinko
- Demir
- Omega 3
- Protein
- Selenyum
İstiridyenin Faydaları Nelerdir?
Omega 3 yağ asitlerinin istiridyede bol miktarda bulunması; kalp hastalığı riskini azaltması, bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişimine destek olması, beyin rahatsızlıklarının semptomlarını hafifletmesi, bağırsak sorunlarını azaltması olarak öne çıkmaktadır.
Öte yandan istiridyenin insan vücuduna sağladığı protein, kaliteli protein olarak adlandırılır çünkü eksiksiz protein kaynağıdır yani dokuz temel amino asidin hepsini içerir. Protein yemek, tok hissetmeyi sağladığı için zayıflatır. Bunun dışında kan şekerini düzenleyerek diyabet riskini düşürür.
Yine istiridye bol miktarda B12 barındırır. B12 vitamini eksikliği genelde yaşlılar ve veganlarda görülür. Bu vitamin sinir sistemi, metabolizma, kan hücresi oluşumu için kritik öneme sahip bir vitamindir.
İstiridye Hakkında Sık Sorulan Sorular
İstiridye Yemek Zayıflatır mı?
İstiridye, besleyicilik değerine göre düşük kalorili yiyeceklerden biridir. Örneğin, 100 gram ızgara tavukgöğsü 176 kaloriyken, 100 gram konserve istiridye 74 kaloridir. Yağ içeriği de azdır. Yani kilo vermek isteyenler için ideal bir yiyecektir.
İstiridyenin Antidepresan Etkisi Var mı?
İstiridyenin faydaları arasında antidepresan etkisi de bulunmaktadır. B12 vitamini, B6 vitamini, A vitamini, folat, demir, magnezyum, potasyum, selenyum, tiamin, çinko ve omega 3 yağ asitleri gibi besinler içerir. Bunlar insanda görülen depresyon belirtilerini azaltır.
İstiridye Yaraları İyileştirir mi?
İstiridye direk yaraları iyileştirmez. Sadece istiridyedeki çinko, yaraların iyileşmesini hızlandırır, iltihap ve mikroplara karşı bağışıklığı güçlendirir. Yani bu konuda istiridye dolaylı yoldan yaraların iyileşmesine fayda sağlar ve mikroplara karşı direncinizi artırır.
İstiridye Kan Dolaşımını Hızlandırır mı?
İstiridye iyi bir demir kaynağıdır. Demir, vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda önemli bir bileşendir. Yorgunluğa, bilişsel işlev bozukluğuna, mide rahatsızlıklarına ve genel kas güçsüzlüğüne yol açabilen demir eksikliği, anemiye de neden olur.
Dolaşım sisteminde sağlıklı kan hücrelerinin olması, metabolizmanın verimli çalışmasını ve kan dolaşımının hızlanmasını sağlar. Bu nedenle istiridyenin kan dolaşımına önemli ölçüde faydası bulunur.
İstiridye Kemikleri Güçlendirir mi?
İstiridye, kemiklerin güçlenmesine yardımcı olan kalsiyum, fosfor, çinko, demir, bakır ve selenyum minerallerinin zengin kaynağıdır. Bu mineraller, kemik mineral yoğunluğunu ve dayanıklılığını artırır. Bundan dolayı istiridye yemek osteoporozu önler.
İstiridye Bağışıklığı Güçlendirir mi?
İstiridyede bol miktarda C vitamini bulunur. Bundan dolayı bağışıklık sistemini güçlendirmede oldukça etkilidir. E vitamini de aynı şekilde bağışıklık üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Ayrıca kansere dönüşebilecek serbest radikallerin zararlı etkilerini yok eder.
İstiridyenin Kalbe Faydası Var mı?
İstiridye kalbe faydalıdır çünkü omega 3 yağları açısından zengindir. Omega 3 yağ asitleri kalp atış hızını normal tutarak, kalp krizi riskini düşürür. Kan damarlarını korur, atar damarların büzülmesini önler.
İstiridyenin Afrodizyak Etkisi Var mı?
İstiridyeler de gerçekten etkili bir afrodizyak olarak bilinir. Yüksek çinko değeri içeren istiridye sperm üretimini artırır, testesteron seviyesini yükseltir ve hem kadınlarda hem de erkeklerde libidoyu tetikler. İstiridyeler eski çağlarda insanlar tarafından afrodizyak olarak kullanılıyordu ve içerisinde kadın feromonuna benzer bir koku barındırıyordu.
İstiridye aynı zamanda iyi bir protein kaynağıdır. Araştırmalar, yüksek çinko içeriği nedeniyle istiridyenin, cinsel performansı ve libidoyu artırdığını belirtiyor. Erkeklerde cinsel işlev bozukluğunun, çinko eksikliğinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
İstiridye Suyu Temizler mi?
İstiridyeler suyu mükemmel bir şekilde filtreleyen hayvanlardır. Birçok şirket tarafından da suların temizlenmesi için kullanılan istiridyelerin bir tanesi günde 200 litre suyu filtreleyip temizleyebiliyor. Boyutlarına göre mükemmel bir doğal filtre olan istiridyeler böylece denizin suyunu da filtreleyerek temizlemiş olurlar.
İstiridye Nasıl Bir Balıktır?
İstiridye balık değildir. Kabukları olan bir yumuşakçadır. Nevi şahsına münhasır bir deniz canlısı olan istiridye belki dünyanın en sevimli deniz canlılarından biri değil ama doğru yendiği zaman kısa sürede kendisini aşermenize neden olabilecek kadar lezzetli bir canlı. Tabi kimileri için böyle; çünkü tadını da kendini de sevmeyen insanlarda olabiliyor. Yaşamak için sıcak veya ılıman suları tercih eden istiridyeler, omurgasız bir deniz canlısıdır.
İstiridye Yemek Helal mi?
Hanefi mezhebinde istiridye, midye, yengeç, ıstakoz gibi kabuklu deniz canlılarını yemek haramdır. Bu konuda en kolay ayrıştırma şöyledir ki; Hanefi mezhebine göre “Balığa benzemeyen hiçbir deniz canlısı yenmez” haramdır. Diğer üç mezhebe göre, Hanbeli, Maliki ve Şafii ye göre belli kurallar çerçevesinde, umumiyetle deniz canlılarının bütünü helaldir. yine bu üç mezhebe göre istiridye yemek helaldir.
İstiridye Nasıl Servis Edilir?
İstiridye kokteyli servisi için, yenmeye hazırlanan istiridyeler her porsiyona beş veya yedi tane olmak üzere servis kaplarına talaş buz üzerinde yerleştirilir. İstiridye sol ele alınıp üzerine arzu edildiği kadar limon sıkılarak ve soslardan konarak ağza götürülür. Kabuğundan çorba içer gibi içilir.
İnci Nerede Bulunur?
İnci, deniz ve okyanuslarda yaşayan yumuşakçaların içlerinde oluşmaktadır. Bu yumuşakçaların en başlarında ise, istiridye gelmektedir. İklim olarak ılıman ve sıcak bölgelerde yaşayabilen deniz yumuşakçalarının içlerinde doğal bir süreç içerisinde oluşan incinin bulunması oldukça zordur.
İstiridyenin Zararları Nelerdir?
Çiğ istiridye yemek, bakteri enfeksiyonu riski taşır. Vibrio bakterileri istiridye gibi kabuklu deniz hayvanlarında yoğun şekilde bulunur. İstiridyeyi çiğ yediğinizde bu bakterilere maruz kalma oranı daha yüksek olacaktır. Bu bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar ishal, kusma, ateş ve hatta septisemi (ölüme neden olabilecek ciddi bir kan enfeksiyonu) gibi daha ciddi durumlardır.
İstiridye, Norwalk tipi virüsler ve sağlık riski oluşturabilecek enterovirüsler taşır. Bundan başka kurşun, kadmiyum ve civa gibi ağır metaller de dâhil olmak üzere kimyasal kirletici maddeler içerebilir.
Bu potansiyel sağlık riskleri nedeniyle çocuklar, bağışıklık sistemi zayıf olanlar, hamile veya emziren kadınlar çiğ deniz ürünleri yememelidir. Çiğ yemeyi tercih edenler bu potansiyel risklerin farkında olmalıdır. İstiridyenin pişirilerek yenmesi tavsiye edilir.
Ayrıca İstiridye olağanüstü yüksek miktarda çinko içerir. Bu mineral sağlık için önemli olsa da, çok fazla tüketmek, zararlıdır. Çinko zehirlenmesine, genellikle takviyelerin neden olduğu düşünülse de, çok fazla istiridye yemek, demir ve bakır seviyelerinin azalması gibi olumsuz sağlık etkilerine yol açar. Deniz ürünlerine alerjisi olanların da, istiridye yememeleri gerekir.
Çiğ İstiridye Nasıl Yenir?
İstiridye Nedir İstiridye Yenir mi Helal mi? adlı konumuza son verirken istiridye ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.