Pırasa Neye İyi Gelir Faydaları Nelerdir?
Pırasa Neye İyi Gelir Faydaları Nelerdir? Muhtemelen sosyal medyada ki takipçilerimiz mevzunun pırasa olduğunu görünce tıklayıp, pırasanın faydaları hakkında bilgi bile edinmek istemeyecekler. Her nedense bizim milletimiz pırasa ve türevleri gibi ot işini bir türlü sevemedi gitti. Akdeniz için bir şey diyemem ama doğunun ve İç Anadolu’nun milleti ot ve sebze işinden adeta fersah fersah uzak…
O uzak olduğu sebzelerin başında ise pırasa gelir. Eskiden pırasayı bir ben sevmiyor sanırdım; lakin zaman geçtikçe, yaş kemale erdikçe bu memleket insanının pırasadan çok haz etmediğini fark ettim. Aslında pırasa ile yapılan börekler çok lezzetli olmasına rağmen, daha çok sulu yemek olarak yapılması da pırasa için bir antipati doğurmuş olabilir.
Fakat sebep ne olursa olsun aşağıda da göreceğiniz gibi, pırasanın birçok faydası bulunmakta. Sizi temin ederim ki bende kendimi alıştırdım pırasaya. Tamam, öyle çok severek yemiyor olsam da, netice gık mık etmeden yemişliğim çoktur.
Pırasa Nedir?
Görünümü itibariyle dev bir soğanı andıran pırasa, yılın her mevsiminde ve genellikle yaprakları için yetiştirilen bir bitkidir. Bazı ülkelerde, tipik olarak salata, hamburger, “taco” ve daha birçok yiyecekte soğuk ve çiğ olarak yenir. Çin dâhil olmak üzere bazı yerlerde, pırasa pişirilerek yenir ve pırasanın sapı en az yaprakları kadar önemlidir.
Pırasanın başlangıçta kısa bir sapı vardır, ancak çiçek açtığında genişler ve dal yapar. Karahindibalara benzeyen birçok çiçek başı çıkar, ancak daha kısadırlar. Bu hızla büyüme ve tohum verme safhasıdır. Yemek için yetiştirildiği zaman, bu safha gerçekleşmeden hasat toplanır.
Pırasa sarımsak ve soğan ailesinden gelen, kimse bunu pek bilmiyor olsa da aslında çiğde yenilebilen, İçerisinde bulunan ve flavonoid olan kaempherol sayesinde kan damarlarını koruyan, en önemlisi de lifli yapısı sayesinde, adeta diyet listelerinin vazgeçilmezi olan pırasa bağışıklık sistemini de güçlendiren çok etkili bir sebzedir.
Yüksek lif içeriğine sahip olması sindirim sistemini de düzenlemeye yararlı olduğu için kilo vermeyi desteklemektedir. Ancak diyet listesine pırasa eklenirken çorbası veya az yağlı yemekleri tercih edilmelidir. Pırasanın protein değeri düşüktür. Yoğurt ile birlikte pırasa tüketilmesi protein değerini artırabilir. Ancak pırasanın et gibi proteinli, yağlı ama lifsiz besinlerle birlikte tüketilmesi tavsiye edilir.
Pırasanın Tarihçesi
Akdeniz kıyısındaki çorak veya ağaçsızlandırılmış alanlarda ortaya çıkmış olması daha olasıdır. Günümüz pırasasıyla alâkadar olan bu yabani pırasa “opium” a benzeyen uyuşturucu bir madde olan “lactucarium” içermekteydi. Romalılar, uykuyu kolaylaştırması için pırasayı yemeklerin sonunda yiyerek, bitkinin bu özelliğinden faydalandılar.
Mısırlılar da erken çağlarda pırasayı kullandılar. Hipnotize edici veya uykuyu kolaylaştırıcı özelliğinin yanı sıra erkeklik gücü ile de bağdaştırılıyordu. Oldukça fazla tür sayısı mevcut olmasına karşın, pırasanın gerçek kökenini belirtmek neredeyse imkânsızdır.
Kesinlikle, hem Roma, hem de Mısır medeniyetleri çökene değin pırasa yenmeye devam etmiştir. Birçok kimse ise “moder sativa” yı elde edebilmek için yabanî tip olan “serriola” ile hibritlemiştir.
Şu kesin ki, iki medeniyet de pırasayı bir iştah açıcı ve uykuyu kolaylaştırıcı yiyecek olarak gördüler. Eski Yunanda pırasanın yemeklerden önce mi yoksa sonra mı yeneceği kafaları karıştıran bir konu olmuştu. Pergamonlu fizikçi Galen, bir sonraki güne dingin bir kafa ile başlayabilmek adına rahat bir uyku uyuyabilmek için yemeklerden sonra yerdi.
Buna karşılık, ondan bir asır önce yaşamış olan Efesli Rufus ise pırasayı zihni bulandıran ve açık fikirli olmayı engelleyen bir şey olarak tanımladı. Lucas Von Valckenborch’un “Yaz Kinayesi” isimli resmi günümüz tereyağbaşlı pırasalarının günümüz Avrupa pırasalarının ilk kayıtları olabileceğini betimliyor.
Pırasanın Faydaları Nelerdir?
Pırasa, pek çok kişi için “Yemesem de olur” dediği bir sebze olmasına rağmen, uzmanların sağlığa faydaları nedeniyle daha sık tüketilmesini önerdiği gıdalar arasında yer alıyor. Ayrıca diyet yapıyorsanız bir adet pırasanın (bütün) sadece 50 kalori olduğunu unutmamak gerek.
Sindirimi düzenleyen besin lifi bakımından da oldukça zengin olan pırasa aynı zamanda A, C, K ve B6 vitaminleri için çok iyi bir kaynaktır. Şimdi aşağıda geniş açıklamalarıyla pırasanın faydalarına değinelim:
Pırasanın Göze Faydası
Pırasada bulunan “lutein ve zeaxanthin” adlı bileşenler göz hücrelerini oksidadif strese karşı korur. Amerikan Optometri Birliği pırasanın yanı sıra kale, ıspanak, bezelye ve brokoliyi, ilerleyen yaşa bağlı olarak görülen katarakt riskini azaltmak için tüketilmesi gereken gıdalar arasında gösteriyor.
Pırasanın Kemiklere Faydası
Kemik sağlığı ve kan akışının düzenlenmesinde önemli bir rol oynayan K vitamini pırasada bol miktarda bulunmaktadır. 100 gram pırasa neredeyse günlük K vitamini ihtiyacının yarısını karşılamaya yeter. K vitamini, kemik sağlığı için kritik bir öneme sahip olan “osteocalcin” adlı proteini aktive eder.
Pırasanın Antioksidan Özelliği
Pırasa, güçlü bir antioksidan olan “polifenol” içerir. Bu antioksidanlar vücudumuzda bulunan ve çeşitli kronik hastalıklara zemin hazırlayan serbest radikallere karşı koruma sağlamaktadır. Bu yüzden özellikle iltihabi hastalıklar için pırasa tüketmek çok önemlidir.
Pırasa ve Kan Damarları
Damarları koruduğu pek çok araştırmayla belgelenen “Kaempferol” adlı flavonid pırasada bol miktarda bulunur. Bu bileşen, damar astarlarını aşırı aktif oksijen moleküllerine ve tahribata yol açan diğer faktörlere karşı korur. Bazı çalışmalarda, “kaempferol”ün nitrik oksit üretimini arttırarak damarları rahatlattığı yönünde sonuçlar elde edilmiştir. Pırasa bu özelliği ile yüksek tansiyonu düşürmek için tüketilebilecek sebzeler arasında yer almaktadır.
Pırasa ve Kalp Sağlığı
Kandaki yüksek homosistein düzeyleri, koroner arter hastalığı ve ateroskleroz gibi kardiyovasküler hastalık riskini artırabilir. Pırasalar, kandaki homosistein konsantrasyonunu düşürdüğü gösterilen 5-metiltetrahidrofolat adı verilen biyolojik olarak aktif bir folat formu içerir. Pırasalarda bulunan Kaempherol, nitrik oksit üretimini azaltarak kalp sağlığını da iyileştirir.
Pırasa ve Kilo Kontrolü
Pırasalar kilo kaybına yardımcı olur. Düşük kalorili ve yağsız olduklarından şişmanlıkla savaşır. Pırasa doğal bir iştah kesicidir. Yüksek lif içeriği, dolgunluk hissi sağlayarak açlığınızı bastırır. Pırasalarda bulunan hem çözünür hem de çözünmeyen lifler bağırsak aktivitesini düzenler ve şişkinliği azaltır. Zayıflamak isteyenler için faydalıdır.
Pırasa ve Güneş Işınları
Pırasanın yeşil yaprakları; beyaz kısmından 100 kat daha fazla beta-karoten ve iki kat daha fazla C vitamini içeriyor. A, C ve E vitaminlerinin yanı sıra pırasadaki diğer güçlü antioksidanların birleşimi cildinizi serbest radikallerin ve güneşin zararlı ultraviyole ışınlarına karşı korur.
Pırasa ve Kronik İltihap
Kronik inflamasyon (iltihap) kalp sağlığı için zararlıdır. K Vitamini diyabet, obezite ve romatoid artrit gibi kronik enflamatuar hastalıklara karşı savaşabilen anti-enflamatuar özelliklere sahiptir. Pırasadaki bol miktarda K vitamini, kronik enflamatuar hastalıkları ve atardamarların istenmeyen kireçlenmelerini önler. K vitaminin yanı sıra, pırasadaki B6 vitamini ayrıca antienflamatuar faydalar sağlar.
Pırasanın Özellikleri Nelerdir?
01 – Pırasa, kan damarlarının astarlarını serbest radikallere karşı korur. Kaempherol içeren pırasa bu nedenle kalp sağlığı için çok faydalıdır.
02 – Pırasada iyi bir potasyum kaynağıdır. Potasyum kan basıncının ayarlanmasında sodyum kadar etkilidir. Bu nedenle pırasa tüketmek hipertansiyon riskini azaltır.
03 – Pırasa içeriğinde hem kalsiyum hem de K vitamini bulunmaktadır. Kemiklerin güçlenmesinde görevi olan kalsiyum ve K vitamini için pırasa tüketmek faydalıdır.
04 – Pırasa kalsiyumun yanı sıra, içerdiği magnezyum sayesinde kemiklerin ihtiyacı olan minerallerin belli bir kısmını karşılamada önemli rol alır.
05 – Pırasa içerisinde potasyum, kalsiyum, fosfor, demir, magnezyum, iyi bir diyet lifi, B6 Vitamini, A Vitamini, C vitamini, K Vitamini ve iyi bir folat kaynağı bulundurur.
06 – Pırasa bitkisi bağışıklık sistemi için oldukça önemlidir. Pırasa tüketmek, kronik iltihap riskini azaltmada önemli görevler üstlenir.
07 – Vücuda giren enfeksiyonlu hücrelerle antiseptik özelliği sayesinde savaşır. Pırasa, yağsız ve düşük kalorili olduğundan kilo vermek isteyenler için güzel bir seçimdir.
08 – Pırasanın içerisindeki yüksek lif sayesinde iştah kesmede oldukça etkilidir. Şişkinliğe iyi gelir. Pırasanın idrar söktürücü özelliği vardır.
09 – Pırasa, vücudu temizler, cildin parlak görünmesini sağlar. Pırasa içeriğindeki A vitamini görme, büyüme, üreme ve kan yapımında etkilidir.
10 – Pırasa aynı zamanda iyi bir C vitamini kaynağıdır. C vitamini; bağ dokusunda hücrelerin bir arada kalmasını, kolajen üretiminin kolaylaşmasını sağlar
11 – Pırasa cilt ve bağ dokusuna esneklik ve güç kazandırır. Aynı zamanda bağışıklık sistemini güçlendirerek enfeksiyonlara karşı koruyucu kalkan görevi görür.
İyi Pırasayı Nasıl Seçerim?
İyi bir pırasanın koyu yeşil yaprakları ve beyaz bir alt kısmı olmalıdır. Dışını saran yapraklar veya beyaz kısmı üzerinde herhangi bir çürük, çatlak veya sarılaşma olmamalıdır. Pırasa yılın her ayı bulunabilir ancak en iyi zamanları sonbahardan, bahar aylarının başlangıcına kadar olan dönemdir.
Taze pırasa buzdolabında, yıkanmadan muhafaza edilmelidir. Bu şekilde tazeliğini 1 hafta ile 10 gün arasında koruyabilir. Bir poşette saklamak sebzenin nemini muhafaza etmesine yardımcı olur. Pişmiş pırasa ise oldukça kolay bozulur, bu nedenle buzdolabında dahi olsa iki günden uzun süre saklanmamalıdır.
Pırasayı üç dakika kadar kaynattıktan sonra derin dondurucuya koyup üç ay boyunca muhafaza edebilirsiniz. Ancak bu yöntemi kullanırsanız, buzluktan çıkarıp pişirdiğinizde tadı ve dokusu bir miktar değişecektir.
Sonuç olarak pırasa; içerdiği önemli vitamin, mineral ve antioksidanlar ile beslenme programınızda bulunması gereken, sağlığa faydaları ile öne çıkan bir sebzedir. Ayrıca soğan veya sarımsak yemeyi sevmiyorsanız aynı aileden olan pırasayı bunlara alternatif olarak tüketebilirsiniz.
Pırasa Hakkında Sık Sorulan Sorular
Pırasanın Bağırsaklara Faydası Var mı?
Pırasanın faydaları arasında en önemlisi sindirim sistemini çalıştırmasıdır. Hazım problemi yaşayan ve kabız olan kişilerin pırasa tüketmesi bağırsakların çalışmasını ve kabızlığın giderilmesini sağlar. Sindirim sistemini çalıştıran pırasa böbrekleri de çalıştırır ve böbreklerdeki kum ve taşın düşürülmesine yardımcı olur.
Pırasa Şekeri Düşürür mü?
Pırasa içerisinde bulundurduğu vitaminlerle sağlığınıza katkıda bulunur. Bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlayan bu kış sebzesi, kan şekerini düşürüyor, prostat kanserinden koruyor. Pırasa yaprakları deney ortamında şeker hastası yapılmış farelerde iki hafta kullanılmış. Pankreastan insülin salınımını artırdığı, kan şekerini düşürdüğü gözlenmiştir. Şeker hastası çok pırasa yiyorsa, kan şekerini kontrol etmeli, ilacını ona göre kullanmalıdır.
Pırasanın Mideye Zararı Var mı?
Uzmanlar, pırasanın içeriğindeki vitamin, mineral ve nitritlerden dolayı çok faydalı bir sebze olduğu konusunda hemfikirler. Mide, bağırsak rahatsızlıkları, deri hastalıkları, damar sertliği için son derece faydalı bir sebze. Pişirirken yüksek ateşin vitamin ve mineralleri öldürdüğünü unutmamanız gerekir. Hatta mümkünse pırasa buharda pişirilmelidir.
Pırasayla Nasıl Zayıflarım?
Pırasa ile zayıflayanlar genellikle çorbası ve az yağlı yemeğini tüketir. Ayrıca pırasa, su ve limon kullanılarak hazırlanan pırasa suyu, pırasa detoksu olarak kullanılır. Ödem attırıcı ve metabolizmayı hızlandırıcı etkisinden dolayı zayıflama diyetlerinde önerilmektedir.
Pırasanın Zararları Nelerdir?
Pırasanın bilinen bir zararı yoktur. Pırasa pek çok vitamin ve minerali barındırır. Düzenli ve doğru miktarda tüketildiği takdirde sağlık dostu bir besindir. Ancak her besinde olduğu gibi pırasada da fazla tüketim istenmeyen sorunlara yol açabilir. Pırasa hem güçlü bir idrar söktürücü hem de sindirim sistemini düzenleyen bir besindir.
Eğer pırasa gerektiğinden fazla tüketilir ise vücuttaki sıvı kaybında problem yaşanır. Bunun yanı sıra sindirim sisteminin daha hızlı çalışmasına neden olur. Bu da ishale yol açar. Bu yüzden pırasa tüketiminde yeterli miktarı aşmamaya ishal olmamak için dikkat etmelisiniz.
Pırasayla Kabızlığa Son
Pırasa Neye İyi Gelir Faydaları Nelerdir? adlı konumuza son verirken, pırasanın faydaları hakkında başka videolar izlemek isterseniz, buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.
