Tilkinin Özellikleri ve Baş Belası Kuyruğu
Tilkinin Özellikleri ve Baş Belası Kuyruğu; atalarımız “Güzellik başa beladır” demiş. Tilkinin de baş belası güzelim kuyruğu olmuş. Kemirgenlerin düşmanı olan ve tarlalardan fareleri temizlemekle mükellef olan tilki, sırf kuyruğu ve kürkü için o kadar çok katledildi ki (hala bir yerlerde bu iş yapılıyor) bu yüzden başına bela olan o güzelim kuyruğu için baş belası demeyi uygun olduk.
Hikâyelere, destanlara konu olmuş kurnazlığına rağmen kuyruğunu ve canını avcılardan kurtaramayan bu hayvan köpekgiller ailesine mensup olan ve yaklaşık 24 türü bulunan bir canlıdır. Kızıl tilki, kum tilkisi, Karsak, Bengal tilkisi, Kutup tilkisi, Afgan tilkisi, Güney Afrika tilkisi ve Çöl tilkisi gibi türleri vardır.
Hepçil yani hem otla hem de etle beslenebilen canlılardan olan tilkilerin hemen her kıtada bulunuyor olmaları, çoğu halkların popüler kültüründe ve folklorunda da yer almalarına yol açmıştır. Keskin dişleriyle yakaladıkları ve çoğunlukla fare gibi kemirgenlerden oluşan avlarını ısırarak öldürür ve yerler.
Koku alma ve yön bulma duyguları o kadar çok gelişmiştir ki, karın altında yürüyen bir fareyi hissedebilir ve nokta atışıyla karın içindeki fareyi yakalayabilir. Bunun dışında leşte yiyebilen kuş, böcek ve balıkla da beslenebilen tilkiler, çok nadir olarak geyik veya domuz yavrusu avlayabilirler.
Tilki Nedir?
Tilkiler, ayakları üzerinde hafif olan omnivor memelilerdir. Çakal, kurt ve köpek gibi diğer üyeleriyle karıştırılırlar. Uzun, ince bacakları, kıvrak çerçevesi, sivri burunları ve gür kuyrukları ile hemcinsleri olan akrabalarından sıyrılırlar.
Tilkilerin çoğu orta büyüklükteki köpeklerle aynı büyüklüktedir. Tilkiler daha küçük memeliler olduğu için oldukça hafiftirler. Rezene tilkisi yaşayan en küçük tilkidir ve bir kediden daha büyük değildir. Yaklaşık olarak 23 santim boy 1,5 kilo ağırlığındadır.
Diğer türler başlarından kuyruklarına kadar 86 santim uzunluğa erişebilirler. Kuyrukları ise uzunluklarına göre 30 ile 60 santim arasında olabilir. Tilkiler harika kazıcılardır ve yeraltında kazılmış yuvalarda yaşarlar. Tilkiler, özellikle korunaklı bir yer bulabilirlerse, yer üstünde de yaşayabilirler.
Tilki yavruları dünyaya sağır, kör ve tıpkı evcil köpek yavruları gibi annelerinin sütüne bağımlı olarak girerler. Yavrular, yaklaşık dört haftalıkken katı yiyecekler yemeye başlar ve genellikle 12 haftalık olduklarında sütten kesilirler.
Uzman avcı olan tilkiler, avlarının dışında çilek ve meyve de yedikleri için aslında omnivorlardır. Şehir tilkileri ayrıca çöp bidonlarında yiyecek toplarlar ve genellikle güvercinleri ve fareleri yakalarlar.
Tilkiler genellikle ormanlık alanlarda yaşarlar, ancak dağlarda, çayırlarda ve çöllerde de bulunurlar. Yerdeki yuvaları kazarak evlerini yaparlar. Dens olarak da adlandırılan bu yuvalar, uyumak için serin bir alan, yiyecek depolamak için iyi bir yer ve yavrularına sahip olmak için güvenli bir yer sağlar.
Bir gece memelisi olan tilki avlanmak için sadece geceyi seçer. Yabani tilkiler yaklaşık yedi yıl yaşarlar. Ancak bazı tilkiler kafeste iken on üç yaşına kadar yaşayabilirler. Avrupa’da ki tilkiler, oldukça fazla tartışmalı bir spor olan tilki avının kurbanı olmuşlardır. Ama tilki avcılığı artık yasa dışıdır.
Tilkinin Özellikleri Nelerdir?
Hemen hemen her iklim koşullarına kolayca ayak uydurabilen, dünyanın birçok bölgesinde yaşayabilen bu küçük vahşi hayvan türü kırsallarda, ormanlarda ve çöllerde yaşamlarını sürdürmektedir.
Hayvanlar âleminde yalnız yaşamlarını sürdürmeleri ile de bilinen tilkiler ayrıca kendi türleri arasında sosyal ilişkilerinin neredeyse yok denecek kadar az olduğu bir türdür. Aşağıda bir tilkinin özellikleri maddeler halinde sıralanmıştır:
- En fazla Avrupa, Asya ve Afrika kıtasında bulunur.
- Tanınan en vahşi hayvanlardan biridir.
- Köpekgiller familyasındandır.
- Hem etçil hem de otçuldur.
- Kulakları oldukça dik, sivri ve keskindir.
- Kuyrukları uzundur.
- Yaşam süreleri ortalama yedi yıldır
- Burun yapıları sivri biçimdedir.
- Sebze ve meyveleri de tüketebilmektedirler.
- Koku duyuları oldukça gelişmiştir.
- Yer altındaki hareketi algılayabilirler.
- Boyları 90 santime ulaşabilir.
- Kuyruk uzunlukları 50 santim civarıdır.
- Toprak altındaki inlerinde yaşarlar.
- Fare, kuş, tavşan ve sürüngen yerler.
- Daha çok gece saatlerinde avlanmaktadırlar.
- Tilkiler, ayı gibi balı çok sever.
- Oldukça kurnaz hayvanlardır.
- Avlarına genellikle arkalarından saldırırlar.
- Kümes hayvanlarını boğarak öldürür.
- Kuşları zorlanmadan yakalayabilirler.
- Oldukça hızlı koşarlar.
- Tilkinin saatte 65 km hızla koşabilir.
- Yaşamlarının tamamını yalnız geçirmektedirler.
- Üreme zamanlarında bir araya gelirler.
- Gebelik süreleri ise 60 gün sürer.
- Genellikle 5 yavru dünyaya getirirler.
- İnlerinin uzunluğu yirmi metreye kadar ulaşabilir.
Tilkinin, kümes hayvanlarına verdiği zararlarına karşılık, tarla faresi gibi zararlı hayvanları yok etmesi bakımından faydası da bulunur. Öte yandan, tilki, postundan ötürü, kürkçülükte pek makbul tutulan bir hayvandır. Yurdumuzdaki tilkilerin postları, genel olarak, sarımtırak kahverengidir.
Tilkinin İşaretleri Nasıl Tanınır?
Tilkiyi takip için, tilki pençelerini tanımanız gerekir. Tilki pençe izlerini bulmak için en iyi yerler çamur ve karlı alanlar aynı zamanda ormanda, sulak alanlar ve daha geniş kırsal bölgeler olabilir. Bu izlenimler yerde, pençe izleriyle birlikte açıkça görülebilir. Köpekler gibi, tilkiler de dört ayak parmağı yastığıyla çevrili bir merkezi yastığa sahiptir, ancak tilki izleri bir köpeğinkinden daha dardır.
Tilkiler ayrıca daha küçük, neredeyse elmas şeklindeki bir orta yastığa sahiptir ve ayak parmakları daha yükseğe oturan işaretlere sahiptir. Bazı yönlerden, tilki pençe izleri de kedi izlerine benziyor, ancak kediler pençelerini geri çekebildikleri için parmak izlerinde pençe izleri yok.
Tilki dışkılarını ayırt etmek köpek pisliklerinden çok daha kolaydır. Tilki dışkıları tipik olarak koyu renkli, uzun ve dalgalıdır ve bir uçta incelir köpek dışkıları çok daha büyük ve daha karmaşık olabilir.
Tilki dışkıları, yemeklerinden arta kalanları da içerme eğilimindedir: sindirilmemiş hayvan kılı, ezilmiş kemikler ve hatta meyve taneleri. Bölgelerini işaretlemek için onları kullanmayı severler, bu yüzden onları açıkta görme olasılığınız yüksektir.
Tilki Türleri Nelerdir?
Bazen rengi ile bazen ise bulunduğu coğrafya ile adlandırılan tilkilerin varlığı oldukça yaygındır. Tabi insanların kaçak avcılık yapmaları ve doğanın sunduğu koşullar tilki sayısının düşmesine neden olabilmektedir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi 24 türü bulunan tilkinin tüm türlerini burada zikretmek yerine en bilinen ve dünya çapında en çok bulunan türleri sizin için aşağıda sıraladık:
Boz Tilki: Köpekgiller familyasından Urocyon cinsi bir tilkidir. Kuzey Amerika’da üçüncü olarak büyük bir öneme sahiptir. Çünkü Kızıl tilki ve ova tilkisinden sonra bu tilki türü gelmektedir.
Ova Tilkisi: Ova tilkisi genellikle kurak yerlerde yaşamayı seçmektedir. Kızıl tilkiye göre boyutu daha büyüktür. Özellikle kulakları oldukça büyüktür.
Kum Tilkisi: Kum tilkisi genel olarak kurak yerleri tercih etmektedir. Bu yüzden Kuzey Afrika’nın kurak bölgelerinde tilki görmek çok kolaydır.
Kızıl Tilki: En bilinen tilki türlerinin başında gelmektedir. Bu tilki türüne Avrupa’da sıkça rastlanılmaktadır. Türkiye’de ise bu tilki türünü birçok yerde görmek mümkündür. 19’uncu yüzyılda İngilizlerin av hayvanı olarak Avustralya’ya götürmüş oldukları kızıl tilkiler, orada çok hızlı yayılıp günümüze kadar hala önemli bir çevresel sorun olmuş, Avustralya’nın birçok yerli küçük hayvanlarının soyunu tüketmiştir.
Kutup Tilkisi: Kutup tilkisi adından anlaşılacağı üzere soğuk bir iklimde yaşamaktadır. Kışın bembeyaz bir kürke sahip olan bu tilkinin boyutu ise küçüktür.
Çöl Tilkisi: Çöl tilkisi köpekgiller familyası içerisinde oldukça küçük bir canlı olarak bilinmektedir. Kuzey Afrika ve Arap yarımadasında bu tilki türüne sık sık rastlanılmaktadır.
Bengal Tilkisi: Bu bir tür tilki belirli kısa kırmızı tüylere sahiptir. 3 kilodan daha ağır değildir. Hayvanın kuyruğunun ucunda kahverengi kürk vardır. Bengal tilkisi yalnızca Hindistan Yarımadası’nda yaşıyor. Orman, çayır ve hatta dağlık bölgelerde bulunur.
Afgan Tilkisi: Bu tilki Orta Doğu’da bulunur. Uzun ve kalın bir kürkünün bulunmaması, soğuğa karşı onu savunmasız kılar. Afgan tilkisi kısa tüylü ve çok uzun kulaklı minyatür bir hayvandır. Vücut ağırlığı yaklaşık 2,5 kilodur.
Tilki İnsana Saldırır mı?
Aslında tilki insana saldırmaz. Çünkü köpekten daha küçük olan bu hayvanlar insanla baş edemeyeceğiniz bilir. Buna rağmen tilkiler kuduz olabilir. Böyle bir durumda gayet saldırgan olabilirler. Bu saldırganlığın en korkulan boyutu, hastalık bulaşma riskidir. Kemirgenlerle de beslenen tilkiler, potansiyel kuduz mikrobu taşıyıcılarıdır.
Kemirgen ve kuşgillerden bulaşan diğer hastalıkların da görülme riskine sahiptirler. Olası bir saldırıda kişinin tilki tarafından ısırılması kan yolu ile bu hastalıklara yakalanmasına sebebiyet verir. Genellikle saldırganlık yaralanma ile sonuçlanır.
Tilkinin saldırı amacı ya kendini korumak, ya sizi savuşturmak ya da uyku sırasında sizi av sanmasına bağlı el-kol; ayak-bacak bölgesinden sizi yakalayarak çadır dışına çıkarma çabasıyla gerçekleşecektir. Küçük ya da büyük boyutu önemsiz her türlü tilki saldırısında en kısa zamanda en yakın sağlık kuruluşuna gidilmesi önemlidir, kuduz mikrobu almış olma ihtimaliniz çok yüksektir.
Tilkinin Fare Avı
Tilkinin Özellikleri ve Baş Belası Kuyruğu adlı konumuza son verirken, tilki avı ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.