Balık Yemenin Çocuk İçin Faydaları Nelerdir?
Balık Yemenin Çocuk İçin Faydaları Nelerdir? Allah’ın yarattığı ve helal kıldığı her yiyeceğin insana faydası vardır. Fakat bazı yiyecekler daha faydalı olduğu gibi, yine bazı yiyeceklerin çocukların gelişimi üzerindeki etkileri daha büyük ve daha faydalıdır. İşte balıkta bu yiyeceklerin başında gelen önemli bir omega3 kaynağıdır.
Balıkta ayrıca yüksek miktarda kaliteli protein ve iyot bulunur. Balıkta bulunan omega3 gibi vitaminler vücudun üretemediği; fakat ihtiyaç duyduğu minerallerdir. Bu mineraller en çok balıkta bulunur. Bu yüzden uzmanlar bir çocuğun veya gencin haftada en az üç gün balık tüketmesi gerektiğini öngörür.
Balık ayrıca sadece bedensel değil, zihinsel gelişiminde önemli bir kaynağıdır ve bu gelişim ta anne karnında annenin yediği balıkla başlar. Öte yandan balığın pişirme usulü de önemlidir. Balığı yağda kızartmak yerine, ızgara veya buğulama yöntemleriyle pişirmeye gayret edin.
Tüketildiğinde kötü kolesterolü düşüren ve iyi kolesterolü yükselten, bu sebeple kalp ve damar hastalıkları gibi asrın en önemli hastalıklarına karşın doğal koruma sağlayan balık özellikle kış aylarında tüketildiğinde, mevsimsel hastalıklara karşı da koruma sağlar.
Balıkta Bulunan Vitaminler Nelerdir?
Mükemmel bir protein kaynağı olan balığın besin değerleri, türüne göre değişmektedir. Balıkta ortalama 100 gram başına yaklaşık 19,5 gram protein bulunmaktadır. İnsan vücudunun ne kadar proteine ihtiyacı olduğu kişiden kişiye değişmektedir. Vücut ağırlığı ve yaş gibi çeşitli faktörlere bağlı olan protein, büyümeden vücudun yeniden inşasına kadar birçok süreçte rol oynamaktadır.
Besin proteini, kasların inşa edilmesi ile kemik ve kas kütlesinin sağlıklı kalması için gereklidir. Kemiklerin normal büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan proteini, çocukların da yeterli miktarda tüketmesi sağlık açısından önemlidir.
Balığın türüne göre içerdiği besin değerleri ve bileşimler farklıdır. Polar morina veya somon balığı gibi balıklarda bol miktarda omega3 bulunur ve vücudumuz için gerekli bir yağ asitlerini barındırır. İnsan vücudu bunları üretemediği için besinlerle birlikte alınması gerekmektedir.
Balık; selenyum, iyot ve D vitamini açısından da zengin bir besin kaynağıdır. Selenyum, bağışıklık sistemini güçlendirirken, tiroid fonksiyonunu da korumaya yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda selenyum sağlıklı saçlar ve tırnaklar için gerekli besin kaynağıdır.
Son yıllarda D vitamini eksikliği tüm dünyada ve Avrupa’da araştırılan bir konudur. D vitamini, kas fonksiyonunu, bağışıklık sistemini, kemikleri ve dişleri korumak için gereklidir. Somon balığı lezzetli ve iyi bir D vitamini kaynağıdır.
Dört tarafı denizlerle çevrili Türkiye’de çipura, levrek, hamsi, barbunya, torik, kalkan, sardalya, uskumru, mercan, lüfer, palamut ve somon türleri ya avlanmakta ya da yetiştirilmektedir. Bu yüzden haftada üç kez çeşitli balıklardan temin edip tüketmek önemlidir.
Balık Yağı Neden Gereklidir?
Balık yağındaki temel omega-3 yağ asitleri, hücreleri genç ve esnek tutar, hareket halindeyken zihinsel performansı artırır. Konsantre olmakta güçlük çeken hiperaktif çocukların düzenli balık yağı tüketmesi önerilir. Prensip olarak, balık yağı herkes için uygundur. Hamilelik sırasında omega-3 takviyesi alınmasının gebeliğin son aylarında, özellikle bebeğin retina ve sinir hücrelerinin gelişimini sağladığı belirlenmiştir.
Doğum sonrası testlerde ise doğum öncesi alınan yüksek bir DHA seviyesinin, çocuğun bilişsel ve motor becerilerinin yanı sıra görme keskinliği üzerinde olumlu sonuçları olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca hamilelik sırasında balık yağı kapsülleri ile tedavi gören astım hastalığı olan çocukların sayısının azaldığına dair kanıtlarda bulunmaktadır.
Balık yağı kilolu insanlar için de faydalıdır. Bunun nedeni, aşırı kilolu, orta yaşlı ve yaşlı erişkinlerde iltihabı azalttığı belirlenmiştir. Ayrıca omega-3 takviyesi depresyona girenler için yardımcı olabilmektedir. Gerekli doz ve tedavi süresi, hastanın temel omega-3 yağ asidi seviyelerine bağlıdır.
Öte yandan hamilelik sırasında, menüde düzenli olarak balık ve deniz ürünlerinin yer alması gerekmektedir. Ancak hamileyken balıkların suşi yöntemiyle çiğ yenmesi doğru değildir. Hamilelikte balıklarla ilgili altın bir kural vardır. Deniz ürünleri ve balıklar bu dönemde pişirilerek tüketilmelidir. Suşinin yanı sıra füme balık veya matje gibi yöntemlerle hazırlanan balık ve deniz ürünlerinden uzak durulmalıdır.

Balık Tüketmenin Faydaları Nelerdir?
Gençlerin, yetişkinlerin ve ihtiyarların da tüketmesi gereken balık tüketiminde bahusus önemli faydalar vardır. Faydaların en büyüğü gelişmekte olan çocuklar içindir. Fakat birazdan aşağıda maddeler halinde sayacağımız faydalar sadece çocuklar için değil, hemen hemen herkes içindir. Sırasıyla balık yemenin faydaları aşağıdaki gibidir:
-
Balık Tüketmek Bağışıklık Sistemini Korur
Özellikle mevsiminde tüketilen balık, içerdiği yağ asitleri sayesinde bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi için son derece gerekli olan bir besindir. Balığın gribe ve enfeksiyonlara karşı vücudu koruduğu, yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır. Özellikle sezonunda balık, haftada en az iki kez düzenli olarak tüketilmelidir. Nitekim kış aylarında kapıda olan gribe karşı mutlaka düzenli olarak balık tüketilip bağışıklık sistemi desteklenmelidir.
-
Balık Tüketmek Obeziteyi Engeller
Çocukların fiziksel aktivitelerinin azalmasına dengesiz beslenmesine neden olan teknoloji çağı beraberinde insülin direnci ve obezitenin çocukluk çağına kadar düşmesine neden oldu. İnsülin direncinin kırılmasında yüksek rolü olan Omega3 yağ asitlerini yüksek oranda içeren balık ise bu hastalık risklerinin azalmasına yardımcı olur. Etkisinden yararlanmak içinse mutlaka düzenli olarak tüketilmelidir.
-
Balık Tüketmek Büyümek İçin Protein Sağlar
Balığın proteini hayvansal kaynaklı bir protein olduğu için biyoyararlılığı yani vücut proteinine dönüşme oranı çok yüksektir. Bu yüzden balık, büyüme-gelişme ve yeni doku yapımı için gerekli proteinin karşılandığı en temel besinlerden biridir. Yeni doku üretimine en çok ihtiyacı olan grup ise büyüme çağındaki çocuklardır.
-
Balık Tüketmek Vücuda Omega3 Sağlar
Balıkta, diğer hayvansal kaynaklı besinlerin aksine doymuş yağ yerine, doymamış yağ asitleri denilen omega3 yağ asitleri bulunur. Omega3, vücudun üretmediği ve en fazla balıkta bulunan son derece faydalı bir yağdır. Özellikle soğuk su balıklarından somon, uskumru, sardalye ve ton balığı omega3’ten oldukça zengindir. Omega-3; kalp ve damar sağlığını koruyucu özelliğinin yanı sıra gözde sarı nokta hastalığı riskini azaltır, kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur.
-
Balık Tüketmek Kalp Sağlığını Korur
Balık tam bir kalp dostudur. Balığın içerisindeki omega3 yağ asitleri kötü kolesterolü (LDL) düşürürken iyi kolesterolü (HDL) artırır. Kandaki trigliserid yani serbest yağların düşürülmesini sağlar. Tansiyonu düşürerek kalp yetmezliğinden ve inme riskinden korur, kanın pıhtılaşmasını önleyerek akışkanlığını artırır.
-
Balık Tüketmek Zekâyı Artırır
Balık, iyottan zengin bir besin kaynağı olup zekâ gelişiminde önemli rol oynar. Balık yiyen çocukların zekâ puanlarında artış meydana geldiği ve öğrenme kabiliyetlerinin arttığı görülür. Özellikle gebeliğin ilk üç ayında düzenli balık tüketen annelerin bebeklerinde öğrenme, algılama ve bebeklik döneminde kavrama, tutma gibi el fonksiyonlarının güçlü olduğu saptanmıştır. Bebek ve çocuklarda zekâ gelişimini destekleyen balığın bileşimindeki DHA, görme ve nörolojik gelişimin sağlıklı bir biçimde gelişmesinde son derece etkin rol oynar.
-
Balık Tüketmek Kemikleri Güçlendirir
Balık, kemikleri de güçlendirir. Özellikle de kılçığı ile yenilebilen küçük balıklar kalsiyumdan zengin olduğundan, kemiklerin güçlenmesini sağlar. Bu özelliği ile sadece çocuklar değil, kemik erimesi sorunu yaşayanlar, menopoz dönemindeki kadınlar ve yaşlıların bol bol balık tüketmeleri önerilmektedir. Balık tüketiminin ayrıca kas ve kas dokularına da faydası bulunur.
-
Balık Tüketmek Eklem Ağrılarına İyi Gelir
Omega3 yağ asitleri dokuların hasar görmesine neden olan mekanizmaların geri dönüşümünü sağlayarak anti-inflamatuar etki gösteren en güçlü besin bileşenlerinden biridir. Özellikle romatoid artrit hastalarında görülen eklem romatizmasının azaltılması ve mevcut ağrıların giderilmesinde balık tüketiminin önemli faydaları bulunur.
Balıketi, yüksek kolesterolün düşürülmesinden metabolizmanın güçlenmesine, cilt güzelliğinden eklem sağlığına kadar birçok rahatsızlığa şifa oluyor. Araştırmalar gösteriyor ki düzenli balık tüketimi, kalp hastalıklarında ölüm riskini %36 oranında azaltıyor.
-
Balık Tüketmek Çocukların Dikkatini Artırır
Balık tüketimi büyüme çağındaki çocuklar için çok önemli. Haftada en az bir kez balık yiyen çocukların algılama ve dikkat yetisi gelişiyor. Balıkta protein, D vitamini, fosfor ve kalsiyum gibi vücut için gerekli maddeler bol olarak bulunur. Balıktaki proteinlerin içerdiği amino asitler vücuda önemli katkılar sağlar. D vitamini ise özellikle vücudun kemik sisteminin gelişmesinde, ileri yaşlarda ortaya çıkabilecek kemik erimesinin önlenmesinde büyük rol oynar.
-
Balık Tüketmek Hücreleri Yeniler
Genç kalmayı sağlayan besinler arasında ilk sırayı balık alıyor. Balık, içindeki bol protein ile hücreleri yeniliyor. Balığı öteki protein kaynaklarından ayıran şey, içinde bulunan yağ türü ve yağ asidi miktarıdır.
İşte balıktaki bu yağ türü ve yağ asidi, hücreleri yeniliyor. Balık, hücrelerin yapıtaşları olan amino asitleri adeta yeni baştan yaratıyor. Protein sindirilirken amino asitlere parçalanarak hücrelerin kendilerini yenilemelerinde kullanılır.
Yeterince protein alınmazsa, vücudunuzun yaşlanma süreci hızlanıyor. İşte bu durumda bol balık tüketen kişi, bu süreci hiç yaşamamış gibi atlatıyor. Bu nedenle uzmanlar, “Yaz-kış fark etmez. Ömür boyu sağlıklı ve güzel kalmak istiyorsanız, bol bol balık tüketmenizde fayda var” diyor.
-
Balık Tüketmek Diyabeti ve Alzheimeri Önler
İnsan ömrünün uzamasıyla birlikte çağın hastalığı olarak gittikçe daha sık görülen Alzheimer’a karşı haftada 2 kez balık tüketmek büyük önem taşır. Balık yağının ve Omega3 yağ asidinin faydalarından biri de Alzheimer riskini düşürmesidir. Alzheimer’ın yol açtığı hafıza kaybını önlemede güçlü bir silah olan balık, özellikle de buğulama ya da ızgara olarak tüketilmelidir.
Öte yandan Omega3 gençlerde diyabet riskini önemli ölçüde azaltır. İnsülinin işlevini artırıp, Tip 2 diyabete karşı koruma sağlar. Bu nedenle diyabet hastalarının ve diyabet riski taşıyanların bol bol balık tüketmesi faydalı olacaktır.
-
Balık Tüketmek Depresyondan Korur
Yoğun iş temposu ve günlük yaşamın hareketliliğinde, sorunlar bazen üst üste gelebilir. Özellikle kişilik itibariyle yatkın olan bireylerde stres yerini depresyona bırakabilir. Yapılan çalışmalar, özellikle somon, uskumru ve ton balığı gibi yüksek oranda Omega3 yağ asitlerini barındıran balıkların depresyona karşı büyük fayda sağladığını ortaya koymaktadır.
-
Balık Tüketmek Öğrenme Yeteneğini Artırır
Otizm, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve öğrenme güçlüklerinin tedavisinde kullanılabilen Omega-3 yağ asitleri büyüme evresindeki çocukların öğrenme yeteneğini de arttırır. Özellikle soğuk kış günlerinde tüketilen balık, içerdiği yağ asitleri dolayısı ile bağışıklık sisteminin kuvvetlenmesine destek olmaktadır. Kış mevsiminde güneşten fazla yararlanılamadığı için kemik ve diş sağlığında önemli olan D vitaminin karşılanmasında yine balık tüketimi önem kazanmaktadır.
En Çok Hangi Balık Tüketilmelidir?
En çok Omega3 içeren balıklar soğuk su ya da derin dip balıklarıdır. Ancak balıklar civa, arsenik gibi ağır metallerle kirlenmiş olabilir. Bu maddelerin özellikle sinir sistemi üzerine olumsuz etkileri olduğu bilinmektedir. Bu nedenle büyük balıklar daha çok sağlığa zararlı madde içerebileceğinden küçük balıkların tüketilmesine özen gösterilmelidir.
Çünkü küçük balıklarda civa gibiarsenik gibi vücuda zararlı ağır metaller bulunmamaktadır. Özellikle Somon başta olmak üzere uskumru, hamsi, istavrit, sardalya çocuklar tarafından tüketilebilmesi uygun olan balıklardır.
Ancak ülkemizde genellikle dondurulmuş somon bulunabildiğinden hamsi, sardalya gibi balıkların tüketilmesi daha uygun olabilir. Balık alırken mevsim ve deniz balığı olmasına da dikkat edilmelidir. Çiftlik balıklarının besleyiciliği deniz balıklarına göre daha düşük ve kirliliğe maruz kalabileceğinden deniz balıkları tercih edilmelidir.
Bebekler Ne Zaman Balık Yemeli?
Balık Yemenin Çocuk İçin Faydaları Nelerdir? adlı konumuza son verirken, çocuklarda balık tüketimi ile alakalı videolar izlemek istiyorsanız burayı tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.