D Vitamini Eksikliği Belirtileri ve Tedavi

D Vitamini Eksikliği Belirtileri ve Tedavi

D Vitamini Eksikliği Belirtileri ve Tedavi; vücudumuzu ayakta kalabilmesi ve sorunsuz çalışabilmesi, yediğimiz besinlerle dışardan aldığımız mineral ve vitaminlere bağlıdır. Öyle muazzam bir yaratılış harikasıdır ki insan, vücudumuzdaki herhangi bir vitamin eksikliği hemen çeşitli belirtilerle sinyal verir. D vitamini de bunlardan biridir.

Vücudun birçok sistemine karşı güçlü etkileri bulunan D vitamininin en önemli özelliği kalsiyum emiliminde etken rol oynadığından sağlıklı kemik gelişiminde öncü rol oynar. Ayrıca kemiklerin korunması ve kemiklerin erimesine karşıda D vitamini önemli ve güçlü bir faktördür.

Öte yandan D vitamini eksikliğinde çocuklarda ve bebeklerde raşitizm yetişkinlerde ise osteomalazi denen kemik yumuşamasına neden olur. Böylece D vitamini eksikliğinde kemiklerin dokusunda yapısal bozuklar baş gösterir. D vitamini özellikle yağlı balıklarda, karaciğerde ve süt ürünlerinde bulunur. Yiyeceklerden alınan D vitamininin dönüşümünü sağlayan şey ise güneş ışınlarıdır. Bu dönüşümün sağlanması için günde en az yarım saat güneş ışığından faydalanmak gerekir.

Kaldı ki Güneşin D vitamini sentezi için ışığın doğrudan insan tenine değmesi gerekir. Arabanın içinde veya bir camın arkasında D vitamini sentezi gerçekleşmez. Bu yüzden doğrudan güneş ışığının teninize dokunmasına müsaade etmelisiniz.

D Vitamini Neden Eksilir?

D vitamini güneş ışığının ciltle teması sonucu deride sentezlenir. Güneş koruyucu kullanımı D vitamini sentezini engeller. Hatta 8 faktörlük bir güneş koruyucunun bile ciltteki D vitamini sentezini %95 azalttığı yapılan bilimsel bir çalışmayla kanıtlanmıştır.

Vücudu giysilerin kapatması, kapalı alanlarda uzun süreli çalışma hayatı da yine bu durumda gerçekleşen eksiklik nedenleridir. Mevsim, iklim gibi coğrafi koşullar D vitamini eksikliğinin başlıca sebeplerindendir. Özellikle güneşin az görüldüğü kış aylarında D vitamini eksikliği artar. Aşağıda D vitamini eksikliğinin nedenlerini maddeler halinde sıralayalım:

Yukarıdaki D vitamini eksikliğine neden olan faktörler arasında en etkili olanı güneş ışınıdır. Günlük yarım saat kadar doğrudan güneş ışığı almayan kişilerde D vitamininin kandaki düzeyleri azalır. Öte yandan Güneşlenme sonrası hemen sıcak su ile yıkanmak, sabun veya duş jeli kullanmak da eksikliğe neden olur.

D Vitamini Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?

Bazı insanlarda D vitamini eksikliği bulunmasına rağmen herhangi bir belirti görülmez. Eksiklik bazen yorgunluk, genel vücut ağrısı gibi bazı belirtilere neden olur. Ciddi eksikliklerde ise kemik ağrısı ve yürümekte zorluğa neden olan kuvvet kaybı ortaya çıkar.

Ek olarak bağışıklık sisteminin görevini yerine getirememesi nedeniyle enfeksiyon sıklığında artış görülür. El ve ayak bilekleri, omuz eklemeleri ve parmaklarda ağrı, değişken ruh hali, depresyon, uykusuzluk, baş ağrısı, saç dökülmesi gibi belirtiler de bulunabilir.

Yetişkinlerde uzun süreli D vitamini eksikliği; kemik erimesi, kemik yapısında bozukluk, kas güçsüzlüğü ve düşme riskinde artışa neden olur. Çocuklarda ise raşitizm adı verilen rahatsızlığa yol açar. Raşitizm, çocuklarda genellikle aşırı ve uzun süreli D vitamini eksikliğinden dolayı kemiklerin yumuşaması ve zayıflaması olarak tanımlanır.

Hastalık; büyüme geriliği, bacaklarda eğrilik, el ve ayak bileklerinde kalınlaşma, göğüs kemiği deformesi gibi kemik yapısında kalıcı bozukluklara neden olur. Hastalığın yetişkinlerde görülen formuna osteomalazi adı verilir ve kemiklerde kırılmayla seyreder.

Kandaki serum düzeyi 12 ng/ml altına düştüğünde D vitamini eksikliğinden söz edilebilir. Basit bir kan testi ve sık görülen belirtiler ile eksikliğin derecesi anlaşılabilir. Test yaptırmadan önce D vitamini eksikliğinin yetişkinlerde ortaya çıkan belirtilerinin farkında olmak oldukça önemlidir.

D vitamini eksikliğinin en belirgin işaretleri kemiklerle ilgili problemlerdir. Yetişkinlerde kemik yumuşamaları ve yapısal bozukluklar ile eşlik eden kemik ağrıları oldukça dramatik boyutlara ulaşabilir.

Kemik ağrıları daha çok bacaklarda, sırt bölgesinde, eklem yerlerinde ve kaburgada görülebilir. Sırt ağrılarının nedeni güneşten ve D vitamininden yoksun kalmak olabilir. Aşağıda D vitamini eksikliğinin sık belirtileri maddeler halinde sıralanmıştır:

Yukarıda bahsedilen belirtilerle ilgili bilimsel çalışmalar yapılmakta olup bazıları hakkında daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Örneğin D vitamini eksikliği belirtileri arasında depresyon da vardır ancak bunu söylemek için daha fazla bilimsel araştırma yapılmalıdır. Vitamin D düşüklüğü hakkındaki bilimsel araştırmalara göre belirtiler ise şöyledir:

1 – Halsiz ve Yorgun Hissetme

D vitamini eksikliği yorgunluk yapar mı? Sorusunun birçok kaynağa göre cevabı “Evet” olarak verilebilir. Ancak yorgunluğun ve halsizliğin birçok nedeni olduğundan tek bu belirtiye bakarak karar vermek yanıltabilir.

Yapılan bir araştırmada yorgunluk ve D vitamini düzeyleri arasında negatif bir ilişki olduğu sonucuna ulaşıldı. Bir başka çalışmada ise D vitamininin serum düzeyleri daha düşük olan kadınlarda yorgunluk problemlerinin daha çok olduğu tespit edildi.

2 – Çok Sık Hastalanma

Bağışıklık sistemini güçlendirmede önemli bir fonksiyona sahiptir. Özellikle soğuk algınlığı ve grip gibi hastalıklar peşinizi bırakmıyorsa bağışıklık sisteminizin zayıf olduğu yorumu yapılabilir. Vitamin D, vücuda giren enfeksiyonlarla mücadele eden hücreler ile doğrudan etkileşim içindedir.

Sık yaşanan hastalık durumları yeterince vitamin D alınmadığının ve güneşten faydalanılmadığının bir göstergesi olabilir. Sık hastalanmak sadece soğuk algınlığına yakalanmak anlamına gelmesin. Çünkü yapılan bir araştırmaya göre vitamin D takviyesi kullanımı solunum yolu enfeksiyonları riskini azaltabilir.

3 –  Kemik Erimesi ve Kas Ağrıları

Kalsiyum emilimini artıran vitamin D eksik olduğunda kalsiyum emilimi az olabilir ve kemik erimesi gibi durumlarla karşılaşılabilir. Kadınlarda görülen kemik erimesi durumlarının nedenlerinden biri de D vitamini yetersizliği olabilir.

Şüphesiz kas ağrılarının birçok nedeni vardır. Ancak meydana gelen kas ağrılarının temelinde D vitamini eksikliğinin olduğunu gösteren bilimsel çalışmalar hiç de azımsanamayacak düzeydedir. Buna, D vitamini takviyesi kullanan kişilerde kas ağrılarının azaldığını gösteren çalışmalar örnek verilebilir.

4 – İyileşmek Bilmeyen Yaralar

D vitamini eksikliğinin tek nedeni yetersiz güneş ışığı ve sağlıksız beslenme değildir. Obezite, karaciğer ve kronik böbrek yetmezliği gibi durumlar da vitamin D sentezinin azalmasına neden olabilir. Bu durumda kandaki serum düzeyleri azalabilir.

Obezite, diyabet riskini artırdığı için açılan yaraların kapanması zor olabilir. Başka bir ifade ile yaralar geç iyileşiyorsa bu durum diyabet hastalığı veya D vitamini yetersizliği ile ilişkilendirilebilir. Özellikle ağızla ilgili iltihap geçiren bireylerde düşük D vitamini düzeylerinin yaraların geç iyileşmesine neden olduğundan söz edilmektedir.

5 – Depresyon ve Bunalım

D vitamini eksikliği depresyon yapar mı? Özellikle yaşlılarda görülen depresyon durumları ile soğuk kış aylarında meydana gelen mevsimsel depresyon durumları düşük D vitamini düzeyleri ile ilişkilidir. Hormonların çalışmasını etkilediği için d vitamini düşüklüğü depresyona neden olabilir.

Güneşe çıkıp deniz kenarında dolaşmak D vitamini sentezini sağlar ve depresyona iyi gelir. Birkaç çalışmada D vitamini eksikliğinin depresyona neden olduğu sonucuna ulaşılsa da yeterince bilimsel kanıt olmadığını da söylemek gerekir.

6 – Çok Fazla Saç Dökülmesi

Saç dökülmesinin tek nedeni yeterli D vitamini almak elbette değildir. Ancak önemli bir etken olduğu söylenebilir. Saç dökülmesinin nedenlerinden stres ve depresyon durumu da vitamin D ile ilişkilidir. Vitamin D yetersizliği olması durumunda saç kaybı daha fazla olabilir. İnsanın yaşadığı duygusal durumlar ve beslenme bozuklukları sonucunda saç dökülmeleri artabilir.

Üstelik bu vitaminin düşük düzeyleri ile saç dökülmesi arasındaki ilişkiyi gösteren birçok bilimsel çalışmadan bahsetmek mümkündür. Saç dökülmesinden korunmak için günlük vitamin ihtiyacınızı karşılayacak beslenme düzeni uyguladığınızdan emin olmalısınız.

7 – Kemik Ağrıları

D vitamini eksikliği belirtileri yetişkinlerde kemik ağrıları olarak ortaya çıkabilir. D vitamini eksikliği kemiklerde ağrı yapar mı? Sorusunun cevabı birçok araştırma sonucuna göre evet olarak verilebilir. Kalsiyum emilimini artıran, kemiklerle dişleri onaran ve geliştiren D vitamininin eksikliği durumlarında bel, sırt ya da kemik ağrıları meydana gelebilir.

Özellikle bel ağrısı ile D vitamini yetersizliği arasında ilişki olduğunu gösteren birçok bilimsel araştırma vardır. Tabi ki burada tüm çalışmaları sıralamak mümkün değil ancak kemikle ilgili kanıtlar birçok uzman tarafından da desteklenmektedir. Günlük yarım saat deriyi yakmamak şartıyla öğleden sonra güneşlenmek sağlık açısından oldukça önemlidir.

D Vitamini Bulunan Yiyecekler Nelerdir?

D vitamini yağda çözünebilen ve vücutta depolanabilen sterol grubundan bir vitamindir. D vitamininin en önemli kaynağı güneş ışınlarıdır. Beslenme ile birlikte bitkisel ve hayvansal gıdalardan da az miktarda sağlanabilir. Kemik kas eklem fonksiyonlarında sinir sisteminin çalışmasında bağışıklık sisteminin kuvvetli olmasında D vitamini çok önemli role sahiptir. Aşağıda D vitamini barındıran gıdalar maddeler halinde sıralanmıştır:

Yukarıda bahsedilen bu ürünleri diyetinize eklerken, en önemli D vitamini kaynağının güneş olduğunu unutmayın. D vitamini içeren gıdaları ne kadar tüketirseniz tüketin, ne yazık ki günlük ihtiyacınızın en fazla %20 kadarını karşılayabilirsiniz. Geri kalanı için cildinizin güneş ışığı ile buluşması şarttır.

Bu yüzden gündelik yaşamınızda yarım saat olsa bile, güneş ışınlarının teninize değmesine müsaade edin. Güneş ışınlarının teninizi yakmaması için ikindi saatlerini tercih edebilirsiniz.

D Vitamini Eksikliği Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

D vitamini eksikliğinin tedavisinde; D vitamini, enjeksiyonla direkt vücuda ya da ağızdan takviye olarak alınır. Yaşa ve eksikliğin derecesine göre gerekli doz ve uygun tedavi yöntemi hekim tarafından belirlenir.

D vitamini enjeksiyonu 6 aylık, D vitamini ampulleri 3-4 haftalık, ağızdan alınan takviyeler (D vitamini spreyleri ya da hapları) ise günlük ihtiyacı karşılamaktadır. Kişinin güneş ışığını doğrudan alamayışı ya da yukarıda bahsettiğimiz hastalıkları yaşaması, tedavi yöntemini ve süresini belirleyici faktörlerdir.

D vitamini takviyesinin alındığı miktar kadar nasıl alındığı da önemlidir. D vitamini takviyesi alırken aç karnına almamaya özen gösterilmelidir. D vitamini yağda çözünen bir vitamin olduğundan yağ içeren bir yemekle alınması emilimini aç karnına alınmasına göre %32 artıracaktır. Bu sayede D vitamini depoları istenilen aralığa daha kısa sürede gelecektir.

D Vitamini Eksiliğini Gösteren 10 İşaret

D Vitamini Eksikliği Belirtileri ve Tedavi adlı konumuza son verirken, D vitamini eksikliği ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, burayı tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.