Çupra Balığının Özellikleri ve Faydaları
Çupra Balığının Özellikleri ve Faydaları; biz ondan çupra diye bahsedeceğiz; fakat bu balığa Çupra da denilmektedir. Ege ve Akdeniz’de bolca bulunan, ekonomik değeri yüksek ve oldukça lezzetli olan çupra yağlı bir balıktır. Yaklaşık olarak otuz santim boya erişebilen çupra kimi yerlerde altı kilo ağırlığa kadar ulaşabiliyor.
Kanada Adaları, İngiltere kıyıları, Verde Burnu, Atlas okyanusu ve Karadeniz kıyılarında da görülebilen çupra, kontrolsüz av sebebiyle bir hayli azalmış bir balık türüdür. Bu balık çiftliklerde de yetiştirilmektedir. Çiftlik çupralara daha iri olmalarına karşın suni olarak beslendiklerinden olsa gerek, daha az lezzetlidirler.
Çiftlikte çupra yetiştirme hususunda İspanya Yunanistan ve Türkiye ilk sıraları almaktadır. Çupra balığı etçil bir türdür. Kendinden küçük balıklar ve deniz kabukluları ile beslenebilen çupra ızgara ve buğulama yöntemleriyle pişirme şekline en uygun balıklardan biridir.
Çupra Balığının Özellikleri Nelerdir?
Tropikal iklimleri seven, akarsu ağızlarında da bulunabilen ve tropikal bir balık olan çupra kumlu alanlarda yaşamayı sever. Elips vücutlu çupraların genişliği, çoğu balığa göre daha fazladır. Baş bölgesi iri, burnu küt ve ağzı düz bir şekilde olan çupraların, göz kısımlarında ise V harfini andıran bir kısım bulunur.
Çupraların çenesi oldukça kuvvetlidir. Bu nedenle kabuklu deniz canlılarıyla bile beslenebilirler. Etçil bir balık olan çupra, omurgalı ve omurgasız canlıları yiyebilir. Çupra balıkları, iki yaşlarını doldurmalarının ardından daha derin sulara doğru göç ederler. Bu balıkların yumurtalama zamanı Eylül ile Aralık ayları arasında gerçekleşir.
Çupra balıklarının kılçık sayısı az, et oranı fazladır. Eti sert olmasına karşın, oldukça lezzetli ve doyurucudur. Sonbahar bittikten sonra Çupraların yumurtalama dönemi başlar. Bu nedenle, Çupranın en tazesini, balık sezonunun en canlı zamanlarından olan Eylül ve Ekim aylarında tüketebiliriz.
Çupra hakkında bilinen çok ilginç bir özellik de balığın protandrik hermafroditizm olması yani sadece dişi olarak dünyaya gelmesidir. 3-4 yaşlarına gelen çupralar sonradan erkeklik özelliklerine kavuşurlar. Çupra balıklarının kılçık sayısı diğer balıklara oranla daha azdır.
Çupra Balığı Kalori Değeri Nedir?
Çupra, protein açısından zengin az yağlı bir balıktır ve 100 gram et, yaklaşık 17 gram protein ve 4 gram yağ dâhil olmak üzere yaklaşık 100 kalori içerir. Kesin enerji ve besin değeri türüne, cinsiyetine, yaşına, habitatına, yakalanma süresine, yaşam koşullarına ve gıda bulunabilirliğine bağlıdır.
Bu nedenle, yumurtlama sırasında veya hemen sonrasında yakalanan Çupra en az kalori içerir. Çupranın az kalorili olduğu dönemde yine hepinizin malumu balığın en az yağlı olduğu dönemdir.
Balık vücuda, bileşimde ette bulunanlara karşılık gelen, ancak sindirimi daha kolay ve daha hızlı proteinler sağlar. Yağ, omega-3, omega-6 doymamış yağ asitlerinden oluşur ve en sağlıklı hayvansal üründür. Yeni doğum yapmış düşük kalorili bir çipura porsiyonu, yağlı deniz balıklarını sevmeyen insanlar için bir alternatiftir.
Çupra ayrıca vücuda fosfor, selenyum, potasyum, klor, kalsiyum, magnezyum, demir ve sodyum sağlar. Tatlı su balıkları, B, A ve PP gruplarının suda çözünür vitaminlerinden oluşan bir hazinedir, az miktarda C, E ve D vitaminleri içerir.
Balığın taze taze alındıktan sonra hemen tüketilmesi önemlidir. Eti kıvamını kaybeden, suyunu salan, kokmaya başlayan, solungaçlarındaki kırmızılığı yitiren balıkların yenmemesi gerekir. Dondurulmuş olarak alınan çipuraların ise soğuk zincir bozulmadan muhafaza edilmesi ve sağlık gereklerine uygun olarak çözdürülerek yemek için hazırlanması önem arz etmektedir.
Çupra Balığının Faydaları Nelerdir?
Yüzyıllardır Anadolu halkının sofralarında yer alan bu balık, yüzlerce farklı tarifle pişirilebilir. Asma yaprağına sarılanlardan, balık dolmasında çupra kullanımına dek geniş bir tarif yelpazesine sahiptir. Aşağıda çupra balığının faydaları maddeler halinde sıralanmıştır:
- Bazı hormonların ve bağ dokusu üretimini destekler.
- Zihinsel sağlığımıza iyi gelir.
- Bağışıklık sistemini düzenler.
- Enerji verir ve yorgunluğumuzu azaltır.
- Su ve tuz dengesini düzenler.
- Kasların gelişmesine büyük katkı sağlar.
- Omega 3 yönünden zengindir.
- Kolesterolü de düşürücü bir etkiye sahiptir.
- Göz sağlığını korur.
- Eklem iltihabına iyi gelir
- Astım hastalığına fayda sağlar.
- Kilo verenler için ideal tok tutucu bir besindir.
- Vücuda dinginlik ve enerji verir.
- Kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna yardım eder.
- Saçları ve cildi sağlıklı tutar.
- Ürün kolayca sindirilir, hassas bir tada sahiptir.
- Kardiyovasküler sistemi korur.
- Kalsiyum ve fosfor deposudur.
- Mevcut demir, hemoglobin üretiminde bir bileşendir.
Çupra mükemmel bir antioksidan ve antiseptiktir, artrit, guttan muzdarip insanlar için önemli olan, kandaki kolesterol miktarını azaltan ve cildin durumunu iyileştiren anti-enflamatuar özelliklere sahiptir. Düzenli çipura tüketimi, kandaki glikoz seviyesini ayarlamanıza izin verir ve hormonal disfonksiyonların gelişimini engeller.
Bu balıklar özellikle de kardiyovasküler hastalık riski olan kişilerin, yaşlıların ve hamile kadınların diyetinde kullanılması önerilir. Çupra tıpta örneğin pankreatin veya insülin içeren ilaçların üretiminde kullanılır ve havyarı ise yüz maskelerinde kozmetikte kullanılır.
Çupra Balığı Nasıl Yakalanır?
Çipura çok dikkatli ve tedirgin bir balıktır. Yeme hemen saldırmaz, iyice kontrol edip emin olduktan sonra küçük darbeler vurmaya başlar. Sanki oltaya küçük balık vuruyormuş hissi verir. Bu sırada takımı hiç oynatmadan beklemek gerekir. Darbeler sıklaşmaya ve şiddetli vuruşlar almaya başlayınca artık balığın oltada olduğu anlaşılır.
Kısa ve sert bir tasma ile iğne damağa oturtulur ve boşluk vermeden çekilir. Çipura kenara alınana kadar kafa darbelerini kesmez. Kenara alınırken kepçe kullanılması tercih edilir. Eğer avlanılan noktada fazla gürültü yapılmaz ve ilk balık da sakince alınabilirse, sonraki balıkların yemi fazla yoklamadan ani vuruşlarla oltaya geldiği görülür. Çok kuvvetli bir çene yapısına sahiptir. Midye ve diğer deniz canlılarını rahatlıkla kırıp yer.
Bunun için kullanılan iğnenin çelik dövme veya fazla büyük olmayan kalın yapılı olması gerekir. Misinayı kesmekten ziyade koparma ve iğneyi kırma olasılığının olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Avlanılan bölgede çupranın varlığı kesin olarak biliniyorsa yem olarak yengeç yavrusu kullanılmalıdır.
Diğer balıklar bu yeme dokunamadığından meydan çupraya kalacak ve bu balığı avlama şansınız artacaktır. Çupra sığ ve hafif akıntılı sularda zoka ile derin sularda ise sarkıtma olta ile avlanılır.
Çupra Balığının Özellikleri ve Faydaları adlı konumuza son verirken, çupra avı ile alakalı başka videolar için buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.