Balon Balığı Yenir mi Dişleri Tehlikelimi?
Balon Balığı Yenir mi Dişleri Tehlikelimi? Türkiye’de Ege bölgesi, Marmara bölgesi ve Akdeniz bölgesinde yaşayan bir balık türüdür. Balon balıkları ılık sularda yaşamaktan hoşlanan bir deniz canlısı olarak bilinir. Bu balıklar bir tehdit algılayınca şişerek tepki verir. Etleri zehirli olan balon balıklarının ağırlıkları da diğer balık türlerinden farklıdır.
Yine daha önce zehirli bir balık türü olan istilacı aslan balığı ve özelliklerinden bahsetmiştik. Bu balığın; balon balığıyla ortak yanı her iki istilacı balığında sıcak sulardan yani Kızıldeniz’den Süveyş kanalı yoluyla önce Akdeniz’e, sonrada Ege ve Marmara’ya doğru istilacı bir biçimde ilerlemeleri ve buraları kendilerine yaşam alanı ilan etmeleridir.
Tabi ki istilacı aslan balığı; balon balığının yanında biraz daha masum kalır şöyle ki; aslan balığının eti zehirli değildir. Yüzgeçleri bir makas yardımıyla kesildiğinde eti yenebilir. Fakat parmağınızı koparacak kadar dişleri keskin ve düz olan balon balığının eti zehirlidir. Yüzgeçleri kesilse de etinin yenmesi çok tehlikelidir. Çünkü eti zehirler.
Balon balıklarının derileri pulsuz ve serttir. Bazı türlerinin derilerinin üzerinde küçük iğneye benzer yapılar bulunur. Karın yüzgeçleri yoktur. Sırt yüzgeçleri ise kısadır. Yaralandıklarında ya da korktuklarında av olmamak için karınlarını su ile doldurarak kurbağa gibi şişirebilirler.
Bu şekilde normal boyutlarının birkaç katına çıkarak avcıları tarafından yenilemez hâle gelirler. Derilerinde veya karaciğerlerinde salgıladıkları zehir ise hem insanlar için hem de avcı hayvanlar için öldürücü olabilir. Bu balıkların zehir seviyeleri türe, yaşadıkları bölgeye veya mevsime göre değişiklik gösterir.
Balon Balığı Nerede Yaşar?
İstilacı ve zehirli bir tür olan balon balıkları, Akdeniz iklimi başta olmak üzere ılıman iklim kuşağında bulunan her yerde yaşayabilmektedir. Deniz diplerinde yaşayan bu balıklar küçük deniz canlıları ve balıklarla beslenmektedirler. Ekonomik bir değeri olmayan balon balıkları diğer balık türlerinin neslini tehdit etmektedir.
Balık avcılığında da oltaları kopararak balıkçıkları büyük zararlara uğratmaktadır. Ağırlıkları fazla olan balon balıkları, balık ağlarını kopararak balıkları yemektedir. Zehirleri oldukça güçlü olan balon balıklarına karşı her hâlükârda dikkatli olunması gerekmektedir.
Ülkemizde yaşayan bir balon balığı türü ise cüce balon balığıdır. Cüce balon balıklarının boyu on üç santim kadar olabilir. Bu tür 57 metreye kadar olan derinliklerde ve resif kenarlarında bulunur. Gümüş yanaklı balon balıkları gibi denizin dibinde yaşayan cüce balon balıkları zaman zaman kumu oyarak yuva yapar.
Balon Balığının Özellikleri Nelerdir?
Toplumda kirpi veya kurbağa balığı olarak da anılan özellikle Japonya’da tüketimi aşırı yapılan fakat nasıl yenmesi gerektiğini bilmeden yenmemesi gereken bir balıktır. Balon balığı (Fugu) zehirli balık türleri arasındadır içinde bulunan madde yendiğinde kas spazmına yol açmakta ayrıca ölümcül zehirlenmelere neden olur.
Bilinen en büyük özelliği tehlike anında düşmanlarından korunmak için vücudunun üç katı kadar balon gibi şişmesidir ki bu yüzden adı balon balığı olarak kalmıştır. Bilimsel adı ise Lagocephalus sceleratus’dur. Boyları en iri cinslerinin yirmi santim uzunluğunda olması ve özellikle göz yapısı hayran bırakmaktadır. Gözlerine aşırı ışık yansıması anında kimyasal salgılayarak bir tür kimyasal güneş gözlüğü ortaya çıkarak güneşin zararlı ışınlarından korunurlar.
Balon balığının göz mercekleri ışığa duyarlı olarak koyulaşır ve açılır bir tür fotokromik mercek diye biliriz. Duyanları hayret içerisinde bırakan göz yapısı ayrı bir sanat eseridir. Balon balığı aşırı ışıkla karşılaştığında korneanın kenarlarında bulunan kromatofor adında boya hücreleri sayesinde sarı renkli pigment üretmeye başlar bir tür filtre görevi yapmaktadır. Bu şekilde zararlı ışıkların etkisini azaltarak net görebilmektedir.
Denizin karanlık sularında ise net görebilme özelliğine sahiptir. Tehlike anında balon gibi şişer ve kendini korumaya alır. Vücudunun etrafında dikenler bulunan karın kısmı beyaz, sırt kısmı koyu ve üzeri ise koyu yeşil veya siyah renkli benekler bulunmaktadır. Dikenleri normal haldeyken diğer balıklardan ayırt dilemez vücuduna yapışık vaziyettedir. Balığın yan kısımlarında ise gümüşe benzeyen iki şerit bulunmaktadır.
Oltayla Dev Balon Balığı Yakalamak
Dişleri düz ve son derece keskindir. Isırdığında insan parmağını koparabilecek güçtedir. Bu yüzden yakalandığında bile ağzına elinizi götürmemeniz ve bu konuda olağanüstü dikkat etmeniz gerekir. Her geçen gün nesli artan balon balığı denizlerimizdeki diğer balık türlerini yok ediyor. Yırtıcı olması palamut balığını bir çırpıda yutması düşündürücü; çünkü diğer ufak balıkları nasıl yediğini düşünmeye hiç gerek kalmıyor.
Balon Balığının Zehirleme Belirtileri Nelerdir?
Toksin içeren balon balığı, zehirlenmelere yol açar. Balon balığının içerdiği toksin, insanda önce kol ve bacaklarda uyuşukluk, baş dönmesi ardından terleme, kusma, morarma, konuşma güçlüğü ve felce hatta ölüme neden olur.
Balon balığıyla temas ettikten sonra veya etini bilerek veya bilmeyerek yedikten sonra yukarıda saydığımız belirtilerden bir veya birkaçını görürseniz, hiç vakit kaybetmeden en yakın sağlık merkezine başvurun.
Balon Balığı Akvaryumda Beslenir mi?
Balon balıklarının bazı türleri akvaryum balığı olarak yetiştiriliyor. Balon balığının Green spotted puffer türü en yaygın akvaryum balığıdır. Ancak bu balık evde beslenecekse akvaryumdaki suya dikkat etmek gerekiyor. Evcil balon balıklarının hem tatlı hem de tuzlu suda yaşayan cinsleri var.
Bu nedenle sahiplenmeden önce balığınız hakkında yeterli bilgi sahibi olmalısınız. Balon balığını besleyeceğiniz akvaryumda farklı türde başka balıklar olmamasına özen göstermelisiniz. Bazı türleri diğer balıkları yeme eğilimi gösterebiliyor.
Teneke Yiyen Balon Balığı
Balon Balığının Zehri Çok mu Güçlü?
Balon balığının zehrinin siyanürden 1200 kat güçlü tetrodotoksin barındırır. Balon balığı tüketimi, Antalya ve Van’da ölüme neden olduktan sonra Hatay’ın İskenderun ilçesinde 4 gemicide görüldü. İskenderun’da zehirlenen denizcilerden birinin de belden aşağısının tutmama şikâyeti ile hastaneye başvurduğunu söyleyen Prof. Dr. Ahmet Sebe, bu gibi durumlarda uygulanan tedavi ile ilgili şu bilgileri verdi:
“Eğer hasta çok uzun süre şokta kaldıysa kalp krizine neden olabiliyor. Organ yetmezliği, karaciğer, böbrek yetmezliği gelişebiliyor. Onlarla ilgili de değişik tedavi yöntemlerimiz var, onları uyguluyoruz. Tansiyon düşerse yükseltici sıvılar veriyoruz. Böbrek yetmezliğine girerse diyalize giriyor. Semptomatik tedavilerle ilerliyoruz. Bu zehir çok güçlü olduğu için genelde anında ölüyorlar. Zehri geri çevirmeye yönelik bir panzehir yok. Kişi bize canlı olarak geldiyse genelde kaybetme durumu yok, felçler de düzeliyor. Bize gelen son vaka belden aşağı tutmama, ayaklarda güçsüzlük şikâyeti idi. Tedavi ile daha sonra düzeldi”
Balon Balığını Japonlar Nasıl Yiyor?
Balon Balığı Yenir mi Dişleri Tehlikelimi? adlı konumuza son verirken, balon balığı ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.
