Şımarık Çocuk Nasıl Bilinir ve Ne Yapmalı?
Şımarık Çocuk Nasıl Bilinir ve Ne Yapmalı? Anne ve babayı belki de en çok zorlayan meselelerin başında çocuklarının şımarık olması ve şımarık davranması gelir. Çünkü şımarık çocuk zaman zaman ev içinde huzuru ve saadeti baltaladığı gibi, çarşıda misafirlikte veya tatilde aileye hiç huzur vermez. Özellikle başkalarını gördüğünde şımarıklığın dozunu artıran çocuklar ise evlere şenlik!
Şımarık çocuklar benmerkezci olurlar. Dünyanın adeta onlar için yaratıldığını ve herkesin onun etrafında dönmesi gerektiğini sanırlar. Sadece kendi ihtiyaçlarını düşünen ve kendi için yaşayan çocuğun ilerleyen dönemlerde hodbin bir varlık olacağı, kendinden başkasını umursamayan bir birey olacağını da unutmamak gerekir.
Şımarık Çocuk Nasıl Anlaşılır?
Her problem ve her hastalığın belirtileri olduğu gibi şımarık bir çocuğunda belirtileri vardır. Bu belirtilere bakarak çocuğunuzun şımarık olup olmadığını anlayabilir, ona göre tedbirler ve çareler geliştirebilirsiniz. Aşağıda sırasıyla ve açıklamalarıyla şımarık çocukların belirtileri:
Şımarık Çocuk Tek başına Oyun Oynamaz
Bir çocuk 4 yaşına geldiğinde, tek başına oyun oynayabilmeli, kendisine oyunlar kurabilmelidir. Sürekli çocuğun anne ve babasıyla oyunlar oynamak istemesi, onun ilgi ihtiyacının olmasından kaynaklanıyor. Ebeveynler olarak ilgi eksikliğine dikkat etmelisiniz.
Şımarık Çocuğa Rüşvet Vermeniz Gerek
Ebeveynlerin çocuklarına rutin işlerini yapmaları için para, şeker, oyuncak gibi rüşvetler vermesi doğru değildir. Ancak şımarık bir çocuğa rüşvet vermeden bir şey yaptırmak çok zordur. Eğer çocuğunuz şımarıksa sizden bir şey koparmadan sizin isteklerinizi yerine getirmeyecektir.
Şımarık Çocuğa Yalvarmak Zorunda Kalırsınız
Anne ve babalar ya da bakıcılar, çocuk için bir otorite figürüdür. Çocuk onun dediklerine uymak zorundadır. Çocuğunuza bir şeyi yapması için yalvarmak zorunda kalmamalısınız. Fakat şımarık çocuklara bir şey yaptırmak için yalvarmak zorunda kalırsınız. Bu durum ise çocuğun karşısında sizi küçük düşürüp, otoritenizi iyice sarsar.
Şımarık Çocuk Sizi Görmezden Gelir
Çocukların duymaktan hoşlanmadığı kelime ’’Hayır’’ kelimesidir. Çocuklar bu kelimeyi duymaktan hoşlanmaz ve sizi görmezden gelir. Bu davranışı onun şımarık bir çocuk olduğunun göstergesidir. Çocuğunuza hoşuna gitmeyen veya istemediği bir şeyi söylediğinizde sizi kale almıyorsa şımarıktır.
Şımarık Çocuk Asla Paylaşmak İstemez
Paylaşmak çocukların çok güç öğrendiği bir durumdur. Ancak dört yaşına gelen bir çocuğun arkadaşları ve kardeşleriyle oyuncaklarını ve yemeklerini paylaşması gerektiğini öğrenmiş olması gerekir. Şımarık çocuklar paylaşma yeteneğine bir türlü sahip olamaz. Çünkü yukarıda da bahsettiğimiz gibi şımarık çocuklar benmerkezcidir.
Şımarık Çocuklar Genellikle Hırslıdır
Şımarık çocuklar dışarıda, insan içinde ve hatta kendi evinde, durduk yere bağırmaya başlar, sık sık kızar ve sizi çıldırtana kadar durmaksızın ağlar. Böyle bir ağlama için ortada ciddi ve önemli bir sebepte yoktur. Sizin ağlamaya kızdığınızı bilmesi bile böyle bir çocuk için ağlama sebebi olabilir.
Şımarık Çocuklar Asla Tatmin Olmaz
Şımarık çocuklar kesinlikle sahip olduklarıyla yetinmezler ve elindekilerle asla tatmin olmazlar. Eğer bir çocuğun elinde başka bir şey gördüklerinde, mutlaka ondanda isterler. Siz başka çocukta gördüğünü ona aldığınızda, birkaç dakika sonra onu fırlatıp attığını ve başka bir şey istediğini, başka bir şeye takıldığını görürsünüz.
Şımarık Çocuklar Size Yardımcı Olmaz
Hiçbir çocuk temizlik yapmaktan hoşlanmaz ama bir çocuğun beş yaşına geldiğinde kendi oyuncaklarını kendisinin toplaması gerekir. Kendi kıyafetlerini ve ayakkabılarını yerine kaldırması gerekir. Fakat şımarık çocuklar bu görevlerini yerine getiremez. Dağınık ve düzensizlerdir. Arkalarından koşup bütün dağıttıklarını toplamanızı beklerler.
Şımarık Çocuklar Büyükleri Yönetmeye Çalışır
Şımarık çocuklar yaş ayrımı yapamaz. Kendisinden büyük herkesin sürekli onunla ilgilenmesini ister. Hatta bu ilgi bir büyük küçük ilişkisi değil, kendi yaşına ve aklına bakmadan, büyüğü yönetmeye, ona istediğini aldırmaya veya istediğini yaptırmaya çalışır.
Şımarık Çocuk Sizi İnsan İçinde Mahcup Eder
Çocuklar bazı durumlarda sizi istemeden utandırabilir, ancak şımarık çocuklar sizi bilerek ve isteyerek bilinçli şekilde her ortamda utandırabilir ve ilgi çekmek için elinden geleni yapabilirler. Özellikle misafirlerin veya komşu ya da akrabaların yanında hiç tereddüt etmeden itibarınızla oynayabilirler.
Şımarık Çocuk İçin Kural Ne Olmalı?
İyi, olumlu davranışa fazla bir şekilde söz ve davranışla tepki vermek gerekir. Örneğin; çocuk paylaşarak oynuyorsa sevinerek “Çok iyi, oyuncağını paylaşarak oynuyorsun, seninle gurur duydum, aferin sana!” denmelidir. Eğer negatif veya kötü davranışta ise düşük ses tonuyla ve mimiksiz bir ifadeyle yaptığının kabul edilemez olduğu söylenmelidir.
Mesela, beş yaşında yemeğini üstüne süren çocukla “Bu yaptığın iyi değil, bugün sana oyuncak yok, umarım gelecek sefer yapmazsın!” şeklinde bir iletişim kurulmalıdır. Genellikle aileler tersini yapar yani kötü davranışa, daha abartılı ve bağırarak tepki verir; çünkü kötü davranış daha dikkat çeker. Bu tür davranışlar genellikle ilgi çekmek için yapılmaktadır.
Yerde yuvalanıp, bir şeyleri fırlatan ve bağırmakta olan bir çocuğa karşı sakin olup az tepki verilirse çocuk da sakinleşecektir. Ancak bu tür öfke nöbetlerinin, çocuk ile aile arasında iletişimin sağlıklı olmadığını, yeterince ilgi ve sevgi almadığını, ilgi çekmek ve isteklerini yaptırmak için kullanıldığını da aile bilmelidir.
Şımarık Çocuğa Nasıl Davranmalı?
Çocuğunuz sizi ciddiye almıyor, sözünüzü dinlemiyorsa bunun çeşitli sebepleri olabilir. Sebep ne olursa olsun, aradaki iletişimi düzeltmek için bir şeyler yapmak ebeveynleri olarak size düşer. Söz dinlemeyen şımarık çocuk problemi yaygın bir problemdir ve bazen de yetişkinlerin yanlış tutumları, gereken sabrı ve olgunluğu göstermemelerinden kaynaklanır. Aşağıda bu konuda neler yapabileceğinize dair bilgiler bulabilirsiniz.
Konuşma Dili Çocuğun Yaşına Uygun Olmalı
Farklı yaşlardaki ve gelişim seviyelerindeki çocuklara farklı şekillerde hitap etmek gerektiğini herkes bilir ama esas olan uygulamadır, değil mi? Üç yaşındaki bir çocukla altı yaşındaki bir çocuğun algı seviyesi, dikkatini toplama süresi aynı değildir. Hem bunu, hem de çocuğunuzun kendine has özelliklerini dikkate alarak konuşun. “Çocuğum beni dinlemiyor” diyen ebeveynlerin yaptığı hatalardan biri bu önemli noktayı gözden kaçırmaktır.
Çocukla Nazikçe Konuşmaya Çalışın
“Rica ediyorum, lütfen, teşekkür ederim” gibi ifadeler kullanırsanız hem çocuğunuza nazikçe konuşması için örnek olmuş olursunuz, hem de istediklerinizi yaptırmanız daha kolay olur.
Çocuğu Serbest Bırakma Katı Kurallar Koyma
Fazla serbest ve rahat bir şekilde büyütülen, davranışlarına sınırlar koyulmayan bir çocuk anne-babasının sözünü dinlemez; çünkü onlardan hiç çekinmez. Söz dinlemediği zaman bunun işine gelmeyecek, hoşuna gitmeyecek bir sonucu olacağından korkmaz.
Katı bir disiplin altında büyütülen bir çocuk da söz dinlemez; çünkü böyle bir disiplin hemen her zaman tepki uyandırır. Çocuk, zorunlu olarak itaat etse bile içinde her fırsatta bu otoriteye başkaldırma isteği oluşur. Bu yüzden, ebeveynlerin bu iki tutumun ortasını bulması gerekir.
Konuşma Mesafesi Ve Dokunmanın Etkisi
Çocuğunuza bir şey söyleyeceğiniz, ondan bir şey isteyeceğiniz zaman yakınında durun ve pozisyonunuzu onunla göz teması kuracak şekilde ayarlayın. Bazı çocuklar, o anda bir şeyle ilgileniyorlarsa kendilerine söyleneni duymazlar. Bu durumda çocuğun dikkatini çekmek için hafifçe dokunmak işe yarayacaktır.
Çocukla İletişimde Yazı ve Resim Kullanın
Çocuğunuzla iletişim kurmak için her zaman sözcükleri kullanmanız gerekmez. Bazı isteklerinizi ve hatırlatmak istediğiniz şeyleri eğlenceli resimler ve yazılar aracılığıyla da iletebilirsiniz.
Çocukla Olumsuz Cümleler Kurarak Konuşmayın
“Bunu şu şekilde, şu şartlarda yapabilirsin” tarzı cümleler, “Bunu yapamazsın” tarzındaki cümlelere göre daha anlaşılır ve etkilidir. Çocuğunuza oyuncaklarını her yana dağıtamayacağını değil, onlarla odasında oynayabileceğini söyleyin. Evin içinde koşuyorsa ve bunu istemiyorsanız “Koşma!” demek yerine “Evde koşmuyoruz, ama dışarıya çıktığımız zaman koşabilirsin” demeyi tercih edin.
Çocuğa Karşı Tutarlı Olun
Çocuğunuz, onun yapmasını istemediğiniz bir şeyi yaptığınızı görürse o konudaki uyarılarınızı dikkate almaz. Onun nazik bir insan olmasını istiyorsanız siz de çevrenizdekilere nazik davranmalısınız. Okumayı sevmesini istiyorsanız kitap okuyarak çocuğunuza örnek olmalısınız.
Çocuğa Söylediklerinizi Yinelemeye Teşvik Edin
Söylediklerinizi bitirince çocuğunuza şimdi ne yapacağını sorarak sizi iyi anlayıp anlamadığını tespit edebilirsiniz. Kendisinden beklenen şeyi tekrar etmenin çocuk üzerinde teşvik edici etkisi de olur. Bu arada, küçük bir çocuğun uzun bir konuşmayı tekrar edemeyeceğini unutmayın. Söyledikleriniz ona karmaşık gelebilir, konuşmanız uzunsa bir noktadan sonra dikkati dağılır.
Çocuktan İstediklerinizi Kısa Cümlelerle İfade Edin
Küçük çocuklara uzun cümleler kurmanın, uzun uzun öğüt vermenin veya bir şeyler açıklamaya çalışmanın anlamı yoktur. Dikkat süreleri kısa olur; söylediklerinizin çoğunu duymaz ve anlamazlar. Bu yüzden, bir şey istediğiniz zaman bunu kısa ve nazik bir cümleyle ifade edin.
Çocuğa Seçim Yapma Olanağı Verin, Fikrini Sorun
Çocuklar, yapmaları gereken bir şey hakkında seçim yapma olanağı varsa işbirliği yapmaya daha açık olurlar. Bunun mümkün olduğu durumlarda çocuğunuza iki şeyden önce hangisini yapmak istediğini sorun.
Çocuğun Kızacağı Durumlarda Onu Önceden Bilgilendirin
Keyifle oynadığı oyunu yarıda bırakmak bir çocuğun hayal kırıklığına uğramasına veya kızmasına yol açabilir. Beraber dışarıya çıkacaksanız veya uyku saati yaklaşıyorsa bunu on dakika önceden çocuğunuza hatırlatın.
Şımarık Çocuklara Okunacak Dualar
Şımarık Çocuklara Ailenin Tutumu Ne Olmalı?
Şımarıklık bazen de tamamen anne-baba tutumları ile ilgilidir ve anne-babanın tutarsız yaklaşımlarından ileri gelir. Çocukların şımarıklık göstermesinin merkezinde aileler vardır. Şımarıklık, çocuğun çevresindekilerin hatalı yaklaşımları ile büyür ve zamanla kalıcı hale gelir.
Durumu detaylı olarak açıklayacak olursak; anne-baba olarak yaşamınızın merkezinde çocuğunuzun olduğunu hissettirir ve sadece ona hizmet ederseniz çocuk zamanla kendisinden başka kimseyi önemsememeyi öğrenecektir ve dolayısıyla duygudaşlık yeteneği gelişmeyecektir. Ağladığı zaman, istekleri gerçekleşiyorsa zamanla uyum bozukluğu ortaya çıkacaktır.
Çocukla otorite ilişkisini sağlam oturtmak gerekir, böylece çocuk nerede duracağını bilmeli, tekrarlanan hatalarının bedelinin olması gerektiğinin farkındalığını kazanmalıdır. Kısaca yerinde ödül ve yerinde ceza sistemi uygulanmalıdır. Anne ve babanın yakınları örneğin dedeler ve büyükannelerin yaklaşımları, çocuğun ebeveynlerini destekler biçimde olmalıdır. Çocuk her zaman tek bir otoriteyi beyninde şekillendirmeli ve ona göre davranmalıdır.
Yine öfkelerini kontrol edemeyen çocuklar öfkeyi yetişkinlerden öğrendiği için, ebeveynler olarak sinirlerinizi kontrol altına almanız ve onlara olumlu model olmanız gerekiyor. Evde izlediğiniz şiddet içeren televizyon programlarına dikkat edilmeli, çocuk sinirlenip, saldırganlık eylemine geçtiğinde mahrum bırakma yöntemiyle, keyif aldığı aktivitelerden mahrum bırakarak, onunla konuşmalısınız.
Bu yöntem mola yöntemine oldukça benzer bir yöntemdir. Örneğin; arkadaşına oyun esnasında vurması ve sizin de onu oyun ortamından uzaklaştırmanız, mola yöntemine örnektir, çocuk bu esnada saldırgan ve agresif olacaktır. Bu durumda; tutarlı olmalısınız, sabırlı olmalı ve vazgeçmemelisiniz.
Çocuk saldırganlık halinde vurmak, ısırmak, tükürmek, atmak, kırmak, kendine zarar vermek gibi davranışlar gösterecektir bu esnada dayak ve inatlaşma tutumu asla olmamalıdır. Çocuk; sussun, ağlamasın, vurmasın diye bir şeyler elde ederse bu davranışı pekişir. Bu durum, olumsuz davranışı pekiştirir.
Yanıtsız kalmak ve ortamdan uzaklaştırmak olumsuz davranışı söndürür. Şunu unutmayın ki; çocuklar, kızgınlık yaratan durumlarda baş etmekte zorlandıkları zaman öfke patlamaları yaşarlar.
Bu durum, çok engellenen ve her istediği yapılan çocuklarda daha fazla ortaya çıkar. Şiddet ve saldırganlık hallerinin ortaya çıkmasına neden olan faktörler önceden önlenmelidir. Çocuğa öfke ve saldırganlık halinde soğuk davranmalısınız, mesafeli olmalısınız ama küsmemelisiniz. Küsmek hem çözüm getirmez, hem de iletişimi bloke eder.
Şımarık Çocuğa Ebeveynler Ne Yapmalı?
Şımarık Çocuk Nasıl Bilinir ve Ne Yapmalı? adlı konumuza son verirken, şımarık çocuklar ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.
