Hadislerde Şefkatin ve Merhametin Önemi
Hadislerde Şefkatin ve Merhametin Önemi; değerli kardeşlerim İslam dininde cevabı verilmemiş hiçbir mesele ve sorun olmadığı gibi, unutulmuş veya es geçilmiş bir mevzu da yoktur. Fakat bazı meselelerin muallakta kalması lazım görülmüş, o meseleler öyle bırakılmıştır. İslam’da elbette şefkatin ve merhametin yeri de inkâr edilemez. Öyle ki kimi rivayetlerde, Resulullah (sav) efendimizin insana olan sevgisi şöyle dursun, hayvanlara karşı bile olağanüstü bir merhamet timsali olması gerçeğiydi.
Bir rivayette cübbesine oturan kedisinin rahatsız olmaması için, cübbesini kestiği rivayet edilir. Öte yandan Resulullah (sav) insanlara karşı davranışların tamamında, alabildiğine bir şefkat ve yine alabildiğine merhamet ve hoşgörü bulunurdu. Bu hoşgörü insanların içinde sadece Müslümanlara karşı gösterilen bir hoşgörü değildi.
Bilakis Resullah (sav) müşriklere karşıda hoşgörülü idi. Lakin İslam’a saldırmayan, Allah’a ve kitaba dil uzatıp, düşmanlık beslemeyen müşriklere karşı müsamahalı idi. Zaten buradan çıkan fıkıhtan dolayı, İslam’a savaş açmayan ve düşmanlık etmeyen gayrimüslime karşı düşmanlık edilemez. Mesela bir savaşta bile kilisesinde oturan papaz veya havrasında oturan ibadet eden haham öldürülmez.
Bizim için kuranı kerimden sonra en büyük kaynak olan hadislerde merhamet ve şefkat hakkında Resulullah (sav) bize ne önerdiği önemlidir. Bu yüzden sözü daha fazla uzatmadan sahih kaynaklardan elde edilen hadislerle sizi baş başa bırakalım.
Çünkü öyle umuyoruz ki hayırda açılan bir çığırda, sizin öğrendiğiniz bir hadis, silsile yoluyla belki milyonlara ulaşır. Böylece onların amelinden Allah bize de bir sevap yazar ki, bize yazdığı sevap yüzünden amel işleyenlerin sevabından bir şey eksilmez. Ayrıca dürüstlük ve güzel ahlak ile alakalı hadisler içinde Hadislerle Dürüstlük ve Güzel Ahlak adlı konumuza göz atabilirsiniz.
Şefkat ve Merhametle Alakalı Hadisler
01 – Hz. Peygamber’in eşi Aişe’den (r.a) nakledilmiştir: “Resulullah (sav) iki şey arasında seçim hakkı tanındığın da günah olmadığı sürece kolay olanını seçerdi. Şayet kolay olan şey günah ise, ondan insanların en uzak duranı o olurdu.” { Müslim, Fedail, 77 }
02 – Bir adam yolculuktayken susadı ve bulduğu bir kuyuya inip su içti. Çıktığında, dili dışarda, hızlı hızlı soluyan ve susuzluktan nemli toprağı yalayan bir köpek gördü. Adam: “Anlaşılan bu köpek de tıpkı benim gibi susuzluk çekmiş!” dedi ve hemen kuyuya inerek pabucu ile su çıkarıp köpeğe içirdi. Bunun üzerine Yüce Allah, onu bağışladı. Sahabeler: “Ey Allah’ın Resulü, hayvanlara yaptıklarımızdan dolayı bize sevap var mı? Diye sorunca Resulullah (sav): “Elbette her canlıya yaptığınız iyilikte size ecir vardır” buyurdu. {Buhari, Mezalim, 23}
03 – Abdullah bin Amr, Hz. Peygamber’e (sav) nispet ederek şunu nakletmiştir: “Merhametlilere Rahman olan Allah da merhamet eder. Siz yeryüzündekilere merhamet edin ki Yüce Allah da size merhamet etsin.” { Ebu Davud, Edeb, 58; Tirmizi, Birr, 16 }
04 – Süraka bin Cü’şûm der ki: Resulullah’a (sav) “kendi develerim için çevirdiğim havuzuma gelen kayıp develeri sularsam bana bir ecir var mı?” diye sordum, şöyle buyurdu: “Evet, ciğeri kavrulan {her canlıya} yapılan iyilikten dolayı sevap vardır.” {ibn Mace, Edeb, 8}
05 – Kim boş yere bir serçe öldürürse kıyamet günü o serçe, “Ey Rabbim falan kimse beni bir fayda {elde etmek} için değil de boş yere öldürdü” diyerek öldüreni Allah Teâla’ya şikâyet edecektir. {Nesai, Dahaya, 42}
06 – Ebu Hureyre diyor ki: “Ebu’l-Kasım’ı {Peygamberimizi} (sav) şöyle derken işittim: “Merhamet, ancak şaki {bedbaht} kimsenin kalbinden kaldırılır.” { Tirmizi, Birr, 16; Ebu Davud, Edeb, 58 }
07 – Enes bin Malik’in torunu Hişam anlatmaktadır: ‘Dedem Enes bin Malik ile birlikte Hakem bin Eyyüb’ün mahallesine girdim. Bir de gördük ki, bazıları bir tavuğu {hedef olarak} dikmiş, ona atış yapıyorlardı. Bunun üzerine Enes: “Resulullah (sav) hayvanlann bu şekilde tutularak öldürülmesini yasakladı” dedi. {Müslim, Sayd ve Zebaih, 58}
08 – Ebu Musa’dan rivayet edildiğine göre, Allah Resulü (sav) ashabından bir kimseyi bir iş için gönderdiğinde şöyle derdi: “Müjdeleyin nefret ettirmeyin; kolaylaştırın zorlaştırmayın.” { Müslim, Cihad ve Siyer, 6 }
09 – Allah şu üç özelliği taşıyan kimseye himayesini artırr ve onu cennetine koyar: Güçsüzlere yumuşak davranmak, ana babaya şefkat etmek ve elinin altında bulunanlara iyi muamele etmek. {Tirmizi, Sıfatü’l-Kıyame, 48}
10 – Hz. Ömer anlatıyor: Bir savaş sonrası Resulullah’a (sav) esirler getirildi. Aralarında oradan oraya koşan bir kadın vardı. Sonunda kadın {aradığı} çocuğu buldu, hemen kucağına aldı ve emzirmeye başladı. Allah Resulü (sav) şöyle dedi: “Ne dersiniz, bu kadın çocuğunu ateşe atabilir mi?” Biz de “Hayır, asla atmaz” dedik. Bunun üzerine o şöyle buyurdu: “Şüphe yok ki Allah’ın kullarına merhameti, bu kadının çocuğuna olan merhametinden çok daha fazladır.” { Buhari, Edeb, 18; Müslim, Tevbe, 22 }
11 – Allah mahlûkatı yarattığı vakit, kendi nezdinde arşın üstünde bulunan kitabına “Rahmetim gazabıma üstün geldi” diye yazdı. {Buhari, Tevhid 15, 22, 28 55; Müslim, Tevbe, 14-16}
12 – Her ağacın bir meyvesi vardır. Kalbin de meyvesi çocuktur. Allah çocuğuna merhamet etmeyene merhamet etmez. Beni yaşatan Allah’a yemin ederim ki, cennete ancak merhametliler girer. Biz “Ey Allah’ın Resulü, hepimiz {çocuklarımıza} merhamet ederiz.” dedik. Bunun üzerine o şöyle buyurdu. “Sizden birinizin merhameti, yanındakilere merhamet etmesi değildir, asıl merhamet tüm insanlara merhamet etmesidir.” {Heysemi, Mecmua’z-zevaid, VIII,187}
13 – Ebu Hureyre, Resulullah’tan (sav) şunu işittiğini söylemiştir: “Allah Teâla rahmetini yüz parçaya ayırdı, doksan dokuz parçasını yanında alıkoydu, bir parçasını ise yeryüzüne indirdi. İşte bu bir parça rahmet sebebiyle bütün yaratılmışlar kendi aralarında merhametli davranırlar. Hatta kısrak {yavrusunu emzirirken} basıp da zarar verir korkusuyla bir ayağını yukarı kaldırır.” { Buhari, Edeb,19 }
14 – Bir kadın, doyurmadığı, yerdeki börtü-böcekle karnını doyurması için salmayıp bağlayarak açlıktan ölümüne sebep olduğu kedisi yüzünden cehenneme girdi. {Müslim, Bin ve Sıla, 135}
15 – Rabbiniz gerçekten çok merhametlidir. Kim içinden bir iyilik yapmayı geçirir de onu yapmazsa, ona bir iyilik sevabı yazılır. Eğer onu yaparsa, on katından yedi yüz katına hatta kat kat fazlasına kadar iyilik sevabı yazılır. Kim de içinden bir kötülük yapmayı geçirir de onu yapmazsa, ona bir iyilik sevabı yazılır. Eğer onu yaparsa, bir kötülük günahı yazılır veya Allah onu siler. {Darimi, Rikak, 70}
16 – Müminler birbirlerini sevmede, birbirlerine merhamet etmede ve birbirlerine şefkat göstermede tek bir vücut gibidir. O vücudun bir organı acı çektiğinde, bedenin diğer organlan da uykusuzluk ve yüksek ateşle bu acıyı paylaşırlar. {Müslim, Birr ve Sıla, 66; Buhari, Edeb, 27}
17 – Cerir bin Abdullah’ın naklettiğine göre, Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “İnsanlara merhamet etmeyene Allah da merhamet etmez.” { Buhari, Tevhid, 2; Müslim, Fedail, 66 }
18 – Enes bin Malik’ten rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) “Bu gece bir oğlum oldu. Ona babam İbrahim’in ismini verdim.” buyurdu. Enes bir süre sonra o çocuğu Resûlullah’ın (sav) huzurunda can verirken gördüğünü ve o esnada gözlerinden yaşlar boşalan Hz. Peygamber’in (sav) şöyle buyurduğunu nakletmektedir: “Göz yaşarır, kalp üzülür, fakat biz Rabbimizin razı olacağı sözlerden başkasını söylemeyiz. Ey İbrahim biz senin ölümünden dolayı gerçekten üzgünüz.” { Ebû Davûd, Cenaiz, 23-24 }
19 – Allah’u Teâlâ yeri ve gökleri yarattığı gün, yüz rahmet yarattı. Her bir rahmet yerle gök arasını dolduracak kadardır. Bu yüz rahmetten yeryüzüne bir tek rahmet indirdi ki bu sayede anne yavrusuna, yabani hayvanlar ve kuşlar da birbirlerine merhamet ederler. Kıyamette ise O, bu rahmetin tamamı ile kullarına merhamet eder. {Müslim, Tevbe, 21}
20 – Bir adam yanındaki çocukla Hz. Peygamber’e geldi. Adam çocuğu bağrına basıyordu. Hz. Peygamber “Ona karşı merhametlisin değil mi?” diye sorunca adam: “Evet” dedi. Bunun üzerine O, “Allah O’na karşı senden daha merhametlidir. O, merhametlilerin en merhametlisidir” buyurdu. {Buhari, Edebü’l-Müfred, 137}
21 – Allah Teâla bazı şeyleri farz kılmıştır onları koruyunuz! Bazı sınırlar {yasaklar} koymuştur; onları aşmayınız! Bazı şeyleri haram kılmıştır, onlara da yaklaşmayınız. Bazı şeyleri de, unuttuğu için değil, size merhametinden dolayı onlardan söz etmemiştir, onları da soruşturmayın. {Hakim, Müstedrek, IV, 115}
22 – Ben bazen uzatmak niyetiyle namaza başlarım. Fakat bir çocuğun ağlayışını duyar ve annesinin ona düşkünlüğünü bildiğim için namazı kısa tutarım. {Müslim, Salat, 192}
23 – Sizden biriniz yatağına girdiğinde, şöyle dua etsin: “Rabbim, senin asınla yan tarafıma uzandım, senin adınla da kalkarım. Eğer ruhumu alırsan bana merhamet et. Eğer ruhumu geri verirsen {uyandırırsan} salih kullarını koruduğun gibi beni de koru. {Buhari, Daavet,13;Müslim, Zikir,64}
24 – Biz Resulullah’ın (sav) oturduğu bir mecliste tam yüz defa şöyle dediğini sayardık: “Rabbim beni bağışla, tövbemi kabul et; çünkü sen tövbeleri çok kabul edensin, çok merhamet edensin.” {Ebû Davud, Vitr, 26; Tirmizi, Daavat, 39}
İslam’da Hayvanlara Merhametin Önemi
Hadislerde Şefkatin ve Merhametin Önemi adlı konumuza son verirken islam’da merhametin önemi hakkında başka videolar izlemek isterseniz buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.
