Hadislerle Dürüstlük ve Güzel Ahlak Nedir?
Hadislerle Dürüstlük ve Güzel Ahlak Nedir? İnsan hangi dinin mensubu ise, ahlaki değerleri, düşünce yapısı ve davranışları o dinin öğretilerine dayanır. Bizi Müslüman bir ana ve babadan dünyaya getiren, İslam fıtratıyla yaşatıp, ona şirk koşmadan nefes almaya devam ettiğimiz için yaratan Rabbimize hamdolsun. Anlayan için bu beş vakit namazda şükrünü eda etmeyi gerektiren bir lütuftur.
Madem Müslümanız, o halde davranış ve ahlakımızın Allah’ın emrettiği ölçülerde, Resulullah sav sünnet ve hadislerini de göz önünde bulundurarak, İslam ahlakıyla ahlaklanmamız gerekmez mi? Nitekim Resulullah sav yine bir hadisinde, “Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim” buyuruyor, yine başka bir hadisinde dinin ahlak olduğunu, yine bir başka hadisinde dinin edep olduğunu buyuruyor. Öyleyse İslam bir ahlak ve edep dinidir.
Peki, güzel ahlak nedir? Onu nereden ve nasıl öğreneceğiz. Elbette hadislerden, çünkü Resulullah sav güzel ahlakın ne olduğunu nasıl olduğunu bize kadar sahih kaynaklar üzerinden ulaşan hadislerde gayet net ve anlaşılır bir şekilde izah etmiş. Şimdi sözü daha fazla uzatmadan sizi Dürüstlük ve Güzel Ahlak ile alakalı hadislerle baş başa bırakalım. Rabbim cümlemize uygulamayı nasip etsin.
Dürüstlük ve Güzel Ahlak Hadisleri
01 – İsmail bin Ubeyd bin Rifaa’nın, babası aracılığıyla dedesinden naklettiğine göre; Dedesi (Rifaa bin Rafi’) Hz. Peygamber (sav) ile birlikte namazgaha gitmişti. Hz. Peygamber insanların alışveriş yaptıklarını gördü ve “Ey tüccar topluluğu!” diye seslendi. Onlar da Allah Resülü’ne karşılık verdiler. Başlarını kaldırıp gözlerini ona çevirdiler. Bunun üzerine Resülullah şöyle buyurdu: “Allah’tan korkan, iyilik yapan ve dürüst davrananlar hariç, tüccarlar kıyamet günü günahkarlar olarak diriltileceklerdir.” { Tirmizi, Büyü’, 4 }
02 – Ebu’l-Havra’ es-Sa’di anlatıyor: Hasan bin Ali’ye “Resülullah’tan (sav) ne öğrendin?” diye sordum. Dedi ki: Resülullah’tan (sav) şunu öğrendim: “Seni şüphelendireni bırak, şüphelendirmeyene bak. Çünkü doğruluk kalbin huzura ermesidir. Yalan ise şüpheden ibarettir.” { Tirmizi, Sıfatü’l-kıyame, 60 }
03 – Abdullah bin Amr’ın rivayet ettiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: “Şu dört özellik kimde bulunursa o, tam bir münafık olur. Kimde bu niteliklerden biri bulunursa onu terk edinceye kadar kendisinde münafıklıktan bir özellik vardır: Kendisine bir şey emanet edildiğinde hıyanet eder. Konuştuğunda yalan söyler. Söz verdiğinde sözünde durmaz. Husumet ettiğinde haddi aşar.” { Buhari, İman, 24 }
04 – Ebu Said’den nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Dürüst ve güvenilir tüccar, peygamberler, sıddıklar (dosdoğru kimseler) ve şehitlerle beraberdir.” { Tirmizi, Büyü’, 4 }
05 – Hakim bin Hızam’ın naklettiğine göre, Resülullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Alışveriş yapanlar birbirlerinden ayrılmadıkları sürece (alışverişi kabul edip etmeme konusunda) serbesttirler. Eğer dürüst davranırlar ve (malın kusurunu) açıkça söylerlerse, alışverişleri bereketlenir. Fakat kusuru gizler ve yalan söylerlerse, yaptıkları alışverişin bereketi gider.” { Ebu Davud, Büyü’, 51 }
06 – Ebu Hureyre’nin naklettiğine göre, Resülullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Müslüman, Müslüman’ın kardeşidir. Ona hainlik yapmaz, ona yalan söylemez, onu zor durumda yüzüstü bırakmaz.” { Tirmizi, Birr, 18 }
07 – Ebu Hureyre’den nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Her duyduğunu söylemesi, kişiye yalan olarak yeter!” { Ebu Davud, Edeb, 80 }
08 – Ebu Hureyre (r.a.) tarafından nakledildiğine göre, Resülullah (sav) şöyle buyurmuştur: “İman ile küfür, doğruluk ile yalancılık, hıyanet ile emanet bir şahsın kalbinde birlikte bulunamaz.” { İbn Hanbel, II, 349 }
09 – Ebu Amr, yahut Ebu Amre Süfyan bin Abdillah’tan rivayet edildiğine göre o, şöyle demiştir: “Ya Resülallah, Müslümanlığa dair bana bir söz söyle ki, o konuda sizden başka hiç kimseye bir şey sorma ihtiyacı hissetmeyeyim” dedim. Bunun üzerine Peygamber (sav) şöyle buyurdu: “Allah’a inandım de, sonra da dosdoğru ol.” { Müslim, İman, 6 }
10 – Ebu Hureyre anlatıyor: Allah Resülü (sav) (Medine pazarında dolaşırken) bir buğday yığınının yanına geldi. Elini yığının içine daldırınca parmakları ıslandı. Satıcıya, “Bu da nedir buğday sahibi?” diye sordu. O da, “Üzerine yağmur yağmıştı ey Allah’ın Resülü!” dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber şöyle buyurdu: “Öyleyse insanların görmeleri için ıslak olan kısmı üste koyman gerekmez miydi? Kim aldatırsa benden değildir.” { Müslim, İman, 164 }
11 – Süfyan bin Esid el-Hadrami, Resülullah’ı (sav) şöyle derken işittiğini nakletmiştir: “Bir konuda sana inandığı halde kardeşine yalan söylemen ne kadar büyük bir ihanettir!” { Ebu Davud, Edeb, 71 }
12 – Abdullah (bin Mes’üd) tarafından nakledildiğine göre, Resülullah(sav) şöyle buyurmuştur: “Mümin; ırza, namusa dil uzatan, lanet eden, çirkin işler yapan, edepsiz konuşan kimse değildir.” { Tirmizi, Birr, 48 }
13 – Abdullah bin Amr bin el-As’tan (r.a.) rivayet edildiğine göre o şöyle demiştir: Resülullah (sav) ne çirkin söz söyler, ne de çirkin bir davranışa yeltenirdi. O, “Sizin en hayırlılarınız ahlakı en güzel olanlarınızdır.” buyururdu. { Buhari, Menakıb, 23; Müslim, Fedail, 68 }
14 – Ebu Ümame el-Bahili’den(r.a.) rivayet edildiğine göre Resülullah(sav) şöyle buyurmuştur: “Ben, haklı olsa dahi, münakaşayı terk eden kimse için cennetin kıyısında bir köşk verileceğine; şakayla bile olsa yalan söylemeyen kimseye cennetin ortasında bir köşk verileceğine; ahlakını güzelleştiren kimseye de cennetin en yüksek yerinde bir köşk verileceğine kefilim.” { Ebu Davud, Edeb, 7 }
15 – Abdullah (bin Mes’üd)’dan nakledildiğine göre, Allah Resülü (sav) şöyle buyurmuştur: “Doğruluktan ayrılmayınız. Muhakkak ki doğruluk iyiliğe, iyilik de cennete götürür. Kişi devamlı doğru söyler ve doğru olanı ararsa Allah katında ‘sıddık’ (özü sözü bir olan kişi) olarak yazılır. Yalandan sakının! Çünkü yalan kötülüğe, kötülük de cehenneme götürür. Kişi yalan söyleyip, yalanı araştıra araştıra Allah katında yalancı olarak yazılır.” { Müslim, Birr, 105 }
16 – Ebu Hureyre, Allah Resülü’nün(sav) şöyle dua ettiğini söylemektedir: “Allah’ım, bozgunculuktan, nifaktan ve kötü ahlaktan sana sığınırım.” { Ebu Davud, Tefriu’ ebvabi’l-vitr, 32, Nesai, İstiaze, 21 }
17 – Nevvas bin Sem’an anlatıyor: Resülullah’a (sav) iyiliğin ve kötülüğün ne anlama geldiğini sordum. Şöyle cevap verdi: “İyilik güzel ahlaktır. Kötülük ise vicdanını rahatsız eden ve insanların bilmesini istemediğin şeydir.” { Müslim, Birr, 15 }
18 – Aişe’den(r.a.) rivayet edildiğine göre Resülullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Mümin güzel ahlakı sayesinde, gece ibadet edip, gündüz oruç tutan kimselerin derecesini elde eder.” { Ebu Davud, Edeb, 7 }
19 – Ebu Hureyre’den nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Mümin cana yakındır. Dostluk kurmayan ve kendisiyle dostluk kurulamayan kimsede hayır yoktur.” { İbn Hanbel, II, 400 }
20 – Abdullah bin Amr’dan nakledildiğine göre, Resülullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Allah katında arkadaşın en iyisi, arkadaşına karşı hayırlı davranandır. Allah katında komşunun en hayırlısı ise komşusuna karşı hayırlı davranandır.” { Tirmizi, Birr, 28, Darimi, Siyer, 3 }
21 – Ebu Hureyre’nin rivayet ettiğine göre, Resülullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Ben güzel ahlakı tamamlamak üzere gönderildim.” { İbn Hanbel, II, 381 }
22 – Ebu Zer anlatıyor: Resülullah (sav) bana şöyle buyurdu: “Nerede olursan ol, Allah’a karşı sorumluluğunun bilincinde ol! Kötülüğün peşinden hemen iyi bir şey yap ki onu yok etsin. İnsanlara da güzel ahlaka yaraşır biçimde davran!” { Tirmizi, Birr, 55 }
23 – Ebu’d-Derda’dan rivayet edildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Kıyamet günü müminin mizanındaki hiçbir şey güzel ahlaktan daha ağır değildir. Doğrusu Yüce Allah söz ve fiilleri çirkin olan kişilerden nefret eder.” { Tirmizi, Birr, 62 }
24 – Ebu Hureyre’den rivayet edildiğine göre, Allah Resülü (sav) şöyle buyurdu: “Müminlerin iman bakımından en mükemmeli, ahlak bakımından en güzel olanıdır.” { Ebu Davud, Sünnet, 15 }
25 – Abdullah bin Büsr’den nakledildiğine göre, Bir bedevi, “Ey Allah’ın Resülü! En hayırlı insan kimdir?” dedi. Resülullah (sav) şöyle buyurdu: “Ömrü uzun ve ameli güzel olan kimsedir.” { Tirmizi, Zühd, 21 }
Güzel Ahlakla Alakalı 40 Hadis Video
Hadislerle Dürüstlük ve Güzel Ahlak Nedir? adlı konumuza son verirken güzel ahlak hadisleri ile alakalı başka videolar izlemek istiyorsanız, buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.
