İnternetin Çocuk Üzerindeki Derin Etkileri
İnternetin Çocuk Üzerindeki Derin Etkileri Çağımızın en güçlü kitle iletişim kaynaklarından biri olan Bilgisayarlar ve bilgisayarlarla beraber yaşamımıza birden bire giren internet, bugün bilgilenme, işlem yürütme, haberleşme, eğitim ve eğlence fonksiyonlarıyla hayatımızın adeta ayrılmaz bir parçası olmuştur.
Günümüz toplumunda insanlar, bilgisayar ile küçük yaşlarda tanışmakta; evde ve okulda, gerek ödevleri için gerek eğlence için bilgisayardan yoğun bir şekilde istifade etmektedir.
Bu açıdan bakıldığında çocuklar, teknolojiyi iyi kullanan ve onu ileriye taşıyacak etkenlerin başında gelmektedir. Bilgisayar ve internet, sadece erişkinler için değil; aynı zamanda çocuklar için de oldukça faydalı bir ortamdır.
Çocuklarının, bir eğitim, eğlence ve iletişim aracı olarak bilgisayarlardan doğru ve etkin bir şekilde faydalanması adına birçok anne baba, çağa ayak uyma ve bilgiye daha çabuk ve etkin bir şekilde erişebilmeleri için çocuklarına bu tür imkânları sunmak istemektedirler.
Fakat tabi ki bilgisayar ve internet bilgiye ulaşmak için kullanılan birer araçtan başka bir şey değildir. Burada esas olan internetin ve bilgisayarın doğru kullanım gerektirmesidir. Zira internet üzerinde çocuğunuzu etkileyecek her tür kötü görsel veya video ya da buna benzer materyaller sadece evet sadece bir tık kadar uzağındadır.
Özellikle cinsel içerikli görseller veya videolar çocuğunuzun erken gelişimine ve zamanından önce ergenliğe ulaşmasına neden olmaktadır. En önemlisi de böyle bir duruma maruz kalan çocukların ruhsal ve zihinsel sıkıntılar yaşadığı, her zamanda yaşadıkları ve maruz kaldıkları problemleri ailelerine anlatamadıkları bilinmektedir.
Çocuk ve gençler, bilgisayar ve internet kullanırken çok çeşitli riskler ve güvenlik tehditleri ile karşı karşıyadır. Bu konu, hiç bir şekilde göz ardı edilemeyecek kadar önemli bir konudur. Bir ebeveynin ya da eğitimcilerin görevi, çocuğa sadece bilgisayar ve internet gibi ortamları tanıtmak ve bu ortamlara erişimlerini sağlamak olarak tanımlanamaz.
Normal olarak bir ebeveynin, kendi çocuğunun kendisi olmadan evin dışında, nerede, kiminle olduğunu bilmesi gerekiyorsa; başıboş ve uçsuz bucaksız bir ortam olarak nitelendirilebilecek internette çocukların kontrolsüz bir şekilde bırakılmaması, oldukça tehlikeli sonuçlara maruz kalmamak için gereklidir. Şimdi aşağıda başlıklar halinde bir çocuk için kontrolsüz internetin tehlikeleri sırasıyla yer almaktadır
İnternet Çocuk İçin Bağımlılık Yapabilir
Çocuğun dış dünyadan kopup tüm bağımlılıklarda olduğu gibi bilgisayar ve internet için diğer sorumluluklarını ihmal etmesidir. Yarattığı sanal dünya içinde kaybolan çocuğun gelişimi olumsuz etkilenir ve sosyal yaşamdan kopar.
Dışarıda ya da okulda arkadaşlarıyla etkileşimde olmak yerine eve kapanarak ve özellikle şiddet içerikli oyunlar oynayarak bilgisayarları başında aşırı zaman harcayan çocuklar, fiziksel, sosyal ve psikolojik gelişme problemleri ile yüz yüze kalabilirler. Kişilik gelişimleri de sağlıklı olmaz.
Çocuk İzinsiz İnternet Alışverişi Yapabilir
Alışveriş sitelerinden çocuklara cazip gelecek oyun, oyuncak ve diğer şeylere kolay ulaşabileceğini düşünen çocuk bunları satın almak istemektedir. Ailesinin kredi kartını kullanma sık rastlanır. Bu nedenle çocuğun uyarılması, kredi kartı numarasını vermesinin sakıncasının anlatılması gereklidir.
Çocuk Cinsel İçerik ve Şiddete Maruz Kalabilir
Çocukların internette karşılaşabileceği risklerden biri, sakıncalı olan cinsel içerikli sitelere girmeleri ve erişkinlerin cinsel tekliflerine maruz kalmalarıdır. Kimlik ve kişilik gelişimini henüz tamamlamamış olan çocuk ve ergenlerin cinsellikle ilgili yayın ve bilgileri internette doğru şekilde öğrenememeleri, sanal yolla cinsel tacize uğramaları, onların ruhlarında ve beyinlerinde tamiri zor hasarlara yol açmaktadır.
Günümüzde 25 milyondan fazla çocuk internette saatlerce sörf yapmakta ve her dört çocuktan biri cinsel içerikli sitelerine girmektedir. Bu olumsuz etkilere maruz kalan çocuk ve ergenler, karşı cinsi ve cinselliği doğru tanıyamamakta, karşı cinsle ilişkide güvensizlik ve kaygı taşımakta ve hepsinden önemlisi ileriki dönemlerde sapkınca eğilimlere yönelmektedirler.
Çocuk İçki ve Sigaraya Özenebilir
Uyuşturucu ve terör gibi yasal olmayan yollara destek arayanlar interneti propaganda aracı olarak kullanmaktadır. Günümüzde bu amaçla kurulmuş pek çok site bulunmaktadır. Bu sitelerin düzenli olarak denetlenmesi gerekmektedir.
Çocuk Hacker Olmaya Özenebilir
Bu son zamanların sorunudur. Tüm zamanını bilgisayarda geçiren çocuk, başarıyı ve macerayı da orada aramakta, girmemesi gereken sitelere girerek ya da zarar vererek yasalarla başını derde sokmaktadır.
Çocukları Bekleyen Chat Tehlikesi Olabilir
Bilinen adıyla chatleşme zaman açısından sorun yaratmaktadır. Bundan daha önemlisi yabancı kişilerle yapılan görüşmelerin getireceği risklerdir. Kendisinden yaşça büyük ve kötü niyetli kişilerle ve suç örgütleri ya da diğer sorunlu insanların haberleşmesine katılabilirler. Yaşlarını belirtmeyen çocuklar daha büyük insanlarla uygun olmayan konuşmalar yapabilirler.
Örneğin kendini 12 yaşında bir kız çocuğu gibi gösteren bir kişi 40 yaşında bir adam olabilir. Çocuklara chat odalarının, bilgisayarın sokağı olduğu, tıpkı sokakta olduğu gibi, yabancılarla konuşmamaları, onların yanlarına gitmemeleri, aileye ve eve ilişkin bilgi vermemeleri öğretilmelidir.
İnternetin Eğitim Açısından Zararları Nelerdir?
Eğitim sistemi ve eğitmenler açısından bilgisayar ve internet kullanımı ile ilgili dile getirilen farklı bir görüş, internette var olan yoğun bilginin, öğretmen, kitap, kütüphane, araştırmacılık, deney ve gözlem gibi normal eğitim araçlarına olan olumsuz etkisini işaret etmektedir. Çocuklar, özellikle ev ödevlerini yaparken kolaycılığa kaçarak bilgisayar ve internet ile yetinebilmektedirler.
Çocukları Bekleyen Teknik Zararlar Nelerdir?
Çocuklar, internetten indirdikleri çeşitli dosyalarla veya e-posta ile tanımadıkları kişilerden gelen dosya ve linklere girerek bilgisayara virüs bulaştırabilirler, casus yazılımların girmesine müsaade edebilirler, bilgisayarı bozabilirler. Bunun sonucu olarak var olan belge ve dosyalar kaybedilebilir ve bazı yazılım ayarları bozulabilir.
İnternet ortamlarda, kendilerini veya ailelerini tehlikeye atacak adres, kredi kartı numarası, evde o an kimin ya da kaç kişinin bulunduğu bilgisi gibi bilgileri üçüncü şahıslara, e-posta veya sohbet programları vasıtasıyla iletebilirler.
İnternetin Çocuklar Üzerindeki Olumlu Etkileri Nelerdir?
İnternet kullanımının yukarıda bahsettiğimiz tüm bu olumsuz özelliklerine rağmen pek çok olumlu etkisi de bulunmaktadır. Tabi ki bu olumlu etkiler ebeveynlerin kontrollerine tabidir. Bu olumlu özellikler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- İnternet bireylerin hayal güçlerinin geliştirilmesinde ve daha üretken olmaları konusunda bireylere yardımcı olmaktadır.
- İnternet kullanımı bireylerin yaratıcılıklarının geliştirilmesine katkı sağlar. Daha çok hayal edebilir ve uygulayabilirler.
- Bireylerin karşılaştıkları sorunlara karşı pratik çözümler geliştirebilmelerine, analitik düşünmeye yardımcı olabilmektedir.
- Eleştirel düşüncelerinin geliştirilmesinin bir sonucu olarak olaylara farklı bakış açılarıyla bakmayı öğrenebilirler.
- İnternet uygun ve belirli saatler içerisinde kullanıldığı takdirde çocukların araştırırken öğrenmelerini de sağlamaktadır.
Çocuğun İnternet Kullanımına Dair Ebeveyne Tavsiyeler
Her şeyden önce çocuğunuzla iyi bir iletişim içinde olunuz. Çocuğunuzun arkadaşları, zevkleri, korkuları, sevdikleri ve sevmedikleri konular hakkında bilgi sahibi olunuz. Çocuğunuza, her konuyu sizinle paylaşabileceği güvenini veriniz. Sizin yetersiz kaldığınız konularda uzmanlardan yardım alınız.
Çocuğunuzun internete girdiği bilgisayarın çocuğun odasında olmamasına, evinizin ortak kullanım alanı içinde olmasına dikkat ediniz. Çocuğunuzun internette kalma süresine ve bilgisayar kullanma süresine mutlaka kısıtlama getiriniz. Her konuda olduğu gibi, bu konuda da ebeveyn olarak çocuklarınıza iyi birer örnek olunuz. Bilinçli ve güvenli internet kullanım kurallarını öğreniniz ve uygulayınız.
İnternette mümkünse çocuğunuzla birlikte gezininiz. Çocuğunuzun internet kullanımını sık sık denetleyiniz. Hangi sitelere girdiği, hangi sohbet ortamlarında bulunduğu konusunda fikir sahibi olunuz.
Çevrimiçi ortamlarda okunulan veya karşılaşılan şeylerin doğru olamayabileceğini unutmayınız. Kulağa ve akla çok iyi gelebilen bilgi ve öneriler hatalı ve yanıltıcı olabilir. Çocuğunuza, kendisi ile buluşmak isteyen ve kendini ünlü biri olarak tanıtan kişilere, kendi evine davet eden kişilere ve kendisine para, kredi kartı ve diğer türde hediyeler göndermek isteyen kişilere karşı uyanık olması gerektiğini anlatınız.
Çocuğunuzla ve okul öğretmenleriyle birlikte çocuğunuzun yaşına uygun ve güvenli olan internet sitelerinin adreslerini belirleyiniz. Belirlediğiniz sitelerin adreslerini bilgisayarınızın ‘sık kullanılanlar’ bölümüne kaydediniz. Böylece bu sitelere giriş işlemi daha kolay olacaktır.
Teknik önlemler alınız. İstemci tarafında çalışan filtre programları, içerik sınırlandırması yapan İnternet Servis Sağlayıcılar (ISS), sunucu tarafında çalışan filtre programları veya Arama motoru filtreleri kullanınız.
Mümkünse sohbet ortamlarındaki arkadaşlarını tanımaya çalışınız. İzin alınmadan internet üzerinde tanışılan bir kişi ile yüz yüze görüşme yapılmayacağını çocuğunuza anlatınız. Böyle bir durumda oldukça tedbirli olun ve çocuğunuzun görüşmesinde bir sakınca görmeseniz bile en azından ilk görüşmede çocuğunuzun yanında gidiniz ve görüşmenin halka açık alanda olmasını sağlayınız.
Çocuğunuza, internet ortamında yeni tanışılan kişilerin her zaman kendileri ile ilgili doğru bilgiler vermeyebileceği, kimlikleri ve yaşlarıyla ilgili yanıltıcı bilgiler verebileceği gerçeğini anlatınız. Çocuğunuza sizin izniniz olmaksızın, kendi adresini, okulunun adını, telefon numaranızı, ebeveyninin iş adresleri ve iş yeri telefon numaraları gibi kişisel bilgileri internet sohbet ortamında kimseye vermemesi gerektiğini öğretiniz.
İnternet sohbetlerinde onlardan yapmamaları gereken ya da onları rahatsız eden bir davranışta bulunmalarını isteyenler olduğu takdirde, sohbeti bırakarak hemen size haber vermesini ve olayı anlatmasını isteyiniz. Çocuğunuzun size güvenmesini sağlayınız. Çocuğunuza kızmayınız, korkutmayınız. Çocuğunuza her konuda destek vereceğinizi hissettiriniz.
Çocuğunuzun fotoğrafını hiç bir internet sitesine veya haber grubuna göndermeyiniz. Çocuğunuza, size sormadan internet ortamında alış veriş yapmaması gerektiğini, istenilen kredi kart numaraları bilgilerini vermemesini öğretiniz.
Şaka yapmak amacıyla dahi arkadaşlarıyla hatta hiç kimseyle korkutmak amacıyla tehdit edici bir üslupla iletişim kurmamalarını anlatınız. Günlük hayatta olduğu gibi, internette de kötü ve kaba kelimeler kullanmamalarını, kibar ve güzel bir dil kullanmalarını isteyiniz.
Çocuğunuza bilmediği kişilerden aldığı e-postaların içinde yer alan bağlantıları tıklamaması gerektiğini anlatınız. Bu tür bağlantılar çocuğunuzun uygunsuz sitelere ulaşmasına neden olabilir.
Çocukların, internet kullanımında, yapılması gereken denetim ve kontrolün, ebeveynler tarafından düzenli olarak sağlanması çok önemlidir. Çocukların sosyal, duygusal ve analitik gelişimi için, internetin doğru kullanımı, gerekli denetimle daha yararlı olacaktır.
Hatta gerekli denetim ve kontrol yoksa çocuğunuzun “Serseri mayınların arasında kaptanlık yapmasına izin vermişsiniz” gibi kabul etmeniz, meselenin vahametini anlamanız açısından gayet yerinde bir benzetme olacaktır.
Çocuklarda Oyun Bağımlılığı ve Tedavi
İnternetin Çocuk Üzerindeki Derin Etkileri adlı konumuza son verirken, Çocukları internet üzerinde bekleyen tehlikeler ile alakalı başka videolar için buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.