Kolesterol Tehlikesi HDL ve LDL Kolesterol

Kolesterol Tehlikesi HDL ve LDL Kolesterol

Kolesterol Tehlikesi HDL ve LDL Kolesterol; damar sertliği, kalp krizi gibi önemli ve büyük hastalıklara sebep olan problemlerden biri de kolesteroldür. Kolesterolün neredeyse %70 kadarını vücudumuzun kendi üretirken, geriye kalan %30 unu ise dışardan aldığımız gıdalar yoluyla temin ederiz.

Kolesterol vücut için olmazsa olmazlardan biridir. Fakat kolesterolün fazlası, hele LDL denilen kötü kolesterolün yüksek olması işi tehlikeye sokan, vücut fonksiyonlarının zamanla tamamına etki eden, kalp ve damar hastalıklarının önemli sebeplerinden biridir.

Çünkü kolesterol, damarların in duvarlarını kaplayarak zamanla damarlarda daralmalara neden olur. Sonunda tıkanan damarlar eğer beyne giden damarlar ise, beyin felci, kalbe giden damarlarda tıkanma olursa kalp krizi gibi hastalıklara neden olur. Kanda kötü kolesterol ve iyi kolesterol olarak iki ayrı gurupta toplanan kolesterolün toplamına ise total kolesterol denir.

Açıkça söylemek gerekirse, kolesterol için en faydaları şey, tüm doktorlarında ifade ettiği gibi, yaşam şeklini değiştirmekten geçer. Hareketsiz ve durgun bir yaşam şeklini terk ederek, her gün düzenli olarak tempolu yürüyüşler yapmalısınız. Düzenli olarak yaptığınız, özellikle tempolu olmak şartıyla ve günde bir saat sürmek kaydı ile yaptığınız bu yürüyüşlerin size olağanüstü faydası olacaktır.

Tempolu bir yürüyüşten kastımıza gelince dakikada ortalama 120 adım atmayı gerektirir. Şayet günde bu tempo ile 10 bin adım atarsanız, sağlığınız açısından bir süre sonra bu yürüyüşün muazzam faydalarını göreceksiniz. Tabi ki yaşlı olan, tempolu yürüyemeyen kolesterolü yüksek bireyler, daha düşük tempoda ama her gün düzenli olarak yürümelidir.

Düzenli yürüyüşün sağlık açsısından faydalarını, diyabete, kolesterole, kalp ve damar sağlığına olan yararlarını yürümenin faydaları adlı konumuzda işledik. Düzenli egzersiz ve sporun bu tür hastalıklara karşı önemli faydalarını merak edenler yürümenin faydaları adlı başlığımızı inceleyebilir.

Kolesterol Nedir?

Kolesterol kanda bulunan ve yine kan yoluyla bütün organlara damarlar vasıtasıyla taşınan, en çoğu da karaciğerde üretilen bir yağ türüdür. İnsan vücudunun sağlıklı hücreleri oluşturabilmesi için hücre zarlarının yanı sıra bazı hormonlar ile D vitamininin oluşturulmasında kullanmak üzere belirli bir miktar kolesterole ihtiyacı vardır.

Kolesterol değerleri kanda yüksek seviyelerde bulunduğu zaman hem damarlarda sertleşmeye yol açabilir hem de kan damarlarında yağ birikintilerinin gelişmesine neden olabilir. Bu birikintilere kolesterol plakları adı da verilir. Zaman içinde büyüyen bu birikintiler, damarlardan yeterli miktarda kan akmasını zorlaştırır ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olur.

Yüksek kolesterol kalıtsal nedenlerden kaynaklanabilir, ancak daha yaygın olarak çeşitli önlenebilir ve tedavi edilebilir sağlıksız yaşam tarzı seçimlerinin sonucu ortaya çıkar. Sağlıklı bir diyet sürdürmek, düzenli egzersiz yapmak ve bazı durumlarda ilaç desteğine başvurmak yüksek kolesterol değerlerini azaltmaya yardımcı olabilir.

Hareketsiz bir yaşam, obezite ve sağlıksız beslenme gibi faktörler yüksek LDL kolesterol değeri ile düşük HDL kolesterole katkıda bulunur. Bunun yanı sıra genetik gibi kontrol dışı faktörler de yüksek kolesterol değerleri görülmesinde rol oynayabilir. Özellikle anne ve babada veya ikisinden birinde görülen yüksek tansiyon hastalığı, kişinin genetik olarak yüksek kolesterol sorunsalıyla tanışmasına neden olur.

HDL Kolesterol Nedir?

HDL kolesterol iyi kolesterol demektir. İyi kolesterolün tıptaki adı HDL kolesteroldür. Hastanelerde kan tahlillerinde HDL değerleri iyi kolesterolü sembolize eder. Vücuttaki HDL değerlerinin yüksek olması sağlığımız için oldukça iyidir. HDL, fazla kolesterolün sindirim sistemi ile vücuttan atılması için karaciğere ulaşmasını sağlar.

HDL yüksekliği endişelenmeyi gerektirmez. HDL yüksekliği kalp sağlığının çok iyi korunduğu anlamına gelmektedir. Sağlıklı erişkinlerde kalp ve damar hastalıkları riskinin azaltılması için HDL düzeyinin kadınlarda 40 mg/dL, erkeklerde ise 50 mg/dL’nin üzerinde olmalıdır. Toplam kolesterolün ise 200 mg/dL’nin altında olması beklenir.

LDL Kolesterol Nedir?

Kötü ve istenmeyen kolesterol LDL kolesteroldür. Hastanelerde kan tahlillerinde LDL değerleri kötü kolesterolü sembolize eder. LDL kolesterol fizyolojik fonksiyonların devamlılığı için sürekli olarak belirli seviyelerde üretilir. Ancak çeşitli sebeplere bağlı olarak kanda miktarı aşırı derecede yükseldiğinde kolesterol molekülü atardamar çeperinde başka maddelerle birleşir.

Damar çeperindeki enflamasyon olayına katılarak halk arasında damar sertliği olarak bilinen “aterosklerotik plak” oluşumuna sebep olur. Damar sertliği birden bire değil, zaman içerisinde yavaş yavaş oluşur. Oluşumunda LDL kolesterolün yanı sıra kalıtım, sigara kullanımı, hipertansiyon, diyabet gibi pek çok faktör rol oynar.

Damarlarda oluşan plak nedeniyle organlara kan akışı azalır ve dolayısıyla beslenme bozulur. Örneğin koroner damarları (kalbi besleyen damarlar) etkilenmiş ise kalp krizi, beyni besleyen damar etkilenmiş ise inme, böbrek damarlarını tutmuş ise böbrek yetmezliği gelişebilir. LDL kolesterol yüksekliğinin kalp ve damar hastalıklarına zemin hazırladığı, LDL kolesterol değerlerindeki her 10 mg/dL’lik artışın kalp krizi riskini yaklaşık %20 oranında arttırdığı bilinmektedir.

Sağlıklı erişkinlerde kalp ve damar hastalıkları riskinin azaltılması için LDL kolesterol düzeyinin 130 mg/dL’nin, toplam kolesterolün ise 200 mg/dL’nin altında olması beklenir. Sağlıklı kişilerde LDL kolesterolün 130 mg/dL’den düşük olması normal, 130-159 mg/dL arasında olması sınırda yüksek, 160 mg/dL ve üzerinde olması ise yüksek riskli kabul edilmektedir.

Koroner arter daralmasına bağlı göğüs ağrıları olan, koroner damar ameliyatı geçiren veya diyabeti olan kişilerde ise bu değerlerin daha da düşük olması arzu edilir. Böyle durumlarda doktorunuz size kolesterol düşürücü haplarda önerebilir.

LDL Kolesterol Yüksekliği Nasıl Anlaşılır?

Çok sinsi ilerleyen bu sorun, ta ki damarlarda ileri seviyelerde hasar oluşturmayana kadar bir belirti vermez. Çok yüksek miktardaki kötü kolesterolün en önemli belirtileri ise aşağıdaki gibidir:

Bu belirtilerin hepsi görülebildiği gibi bazen bir veya birkaçı da görülebilir. Damarlardaki bozukluk ileri seviyeye ulaşır ise etkilenen damarın konumuna göre belirtiler görülebilir; örneğin kalbi besleyen damar etkilenmiş ise göğüs ağrısı, bacaklara giden damar etkilenmiş ise bacak ağrısı oluşabilir.

Kötü kolesterol değerlerini düşürmeye gelince, altta yatan olası hastalıklar araştırılmalıdır. Kolesterol yüksekliğine sebep olabilecek böbrek, karaciğer veya tiroid hastalığınız varsa öncelikle bu hastalıkların tedavisi yoluna gidilir. Atta yatan başka bir hastalık yoksa çoğunlukla yaşam tarzı değişiklikleri veya ilaç tedavisi ile LDL kolesterol değeri düşürülebilir.

Sorularla Kolesterol Gerçeği

Kötü Kolesterol Nasıl Düşürülür?

01 – Kilo verme: Vücut ağırlığı olması gerekenden yüksek olanlar diyetlerini düzenleyerek ve gün içerisindeki hareketlerini arttırarak zayıflamalıdır. Kilo alımı kolesterol yükseltici bir faktördür.

02 – Hayvansal gıdalar yerine sebze, tahıl ve baklagiller ağırlıklı bir beslenme düzeni oluşturmak iyi olacaktır. Yani artık hayvansal gıda perhizi yapma zamanı gelmiş demektir.

03 – Süt ve peynir, yoğurt gibi süt ürünlerinin yarım yağlı veya yağsız olanlarını tercih edebilirsiniz. Hatta gerekirse bir süre tamamen hayatınızdan bu ürünleri çıkarabilirsiniz.

04 – Salam, sucuk, sosis gibi doymuş yağlardan zengin gıdaların tüketimini azaltma yoluna gidebilirsiniz. Aslın bu tür ürünler kötü kolesterolün baş aktörleridir, dense yeridir.

05 – Tereyağı, iç yağı ve margarin yerine zeytinyağı gibi bitkisel sıvı yağlarla hazırlanmış gıdaları tercih edebilirsiniz. Fakat yine de mümkün mertebe yağsız ürünler tercih etmelisiniz.

06 – Sigara damar yapısını bozar, kolesterolün damar duvarında birikmesini ve plak oluşumunu teşvik eder. Ayrıca sadece sigarayı bırakmak HDL değerlerinde %15-20 oranında bir artış sağlar.

07 – Kırmızı et yerine tavuk, hindi veya balık tercih etmek; kırmızı et tüketimini haftada 1-2 porsiyonla sınırlandırmak doğru olabilir. Ya da kırmızı et yerine balıketi tüketimi olmalıdır.

08 – Doymuş ve trans yağ içeren fast food ürünlerinden uzak durabilirsiniz. Yani kısaca marketlerde pakete girmiş ürünlerin tamamından uzak durmalısınız.

09 – Sakatat tüketiminden uzak durmak: Karaciğer, böbrek, beyin gibi hayvansal gıdalar yüksek oranda kolesterol içerir. Bu yüzden tercihimizi omega 3 kaynağı balıktan yana yapmalıyız

10 – Posadan zengin beslenme: çavdar, arpa, pirinç, bulgur, bezelye, fasulye, pırasa, ıspanak, nohut, kuru fasulye gibi posadan zengin gıdaların tüketimi kolesterolün düşmesine yardımcı olur.

11 – Yağ ve şeker içeren unlu mamuller yerine kepek, çavdar, yulaf içeren ekmekleri tercih edebilirsiniz. Ya da daha da iyisi beyaz ekmeği hayatınızdan çıkarıp, yerine bulgur pilavı yemelisiniz.

Kolesterol Tedavisi Nasıl Yapılır?

Doktorlar yüksek kolesterol teşhisi konulmuş bireylerin kolesterol değerlerini düşürmek için öncelikle yukarıdaki gibi yaşam tarzı değişiklikleri önermektedir. Örneğin, bireyin diyetinde, egzersiz alışkanlıklarında veya günlük rutininin de harekete dayalı değişiklikler tavsiye edebilirler.

Ancak doktorlar diyet ve yaşam tarzı değişikliklerinin yeterli olmadığı vakalarda bunların yanı sıra kolesterol seviyesini düşürmeye yardımcı olacak ilaçlar veya diğer tedavileri de reçete edebilirler. Statinler yüksek kolesterol için en sık reçete edilen ilaçlardır. Bu ilaçlar karaciğerin daha fazla kolesterol üretmesini engellerler.

Bunun yanı sıra niasin, sekestran, kolestiramin, veya kolesterol emilim inhibitörleri de reçete edebilirler. Bu ilaçların bir kısmı hem vücudunun gıdalardan kolesterol emilimini hem de karaciğerin kolesterol üretimini azaltmaya yardımcı olan ilaçların kombine şeklidir.

Spor Yaparak Kolesterol Nasıl Düşürülür?

Sağlıklı beslenmenin yanı sıra düzenli sporu hayatınıza katmak kolesterol seviyenizi dengeleyerek sağlıklı bir hayata kavuşmanızı sağlar. Spor yaptıkça iyi kolesterol HDL artıp, kötü kolesterol LDL azalır. Günlük veya haftada en az beş kez bir saatlik yürüyüşlerse kalp hastalığı riskinizi azaltır.

Kaslı dokuya dönüşen her fazla kilo kolesterol mücadelesinde kazanılan bir mevzi demektir. Çünkü yağ ne kadar kasa dönüşürse kalori yakışınız da artarak zayıflamanız hızlanır.

Atacağınız her 3 bin 500 adım yaklaşık yarım saatlik tempolu yürüyüşe denk gelir. Adımsayar sayesinde ne kadar spor yaptığınızı ölçebilirsiniz. Adımsayarlı saatler veya telefona yüklenen aplikasyonlarla adımsayar temin edebilirsiniz.

Ayrıca hoşunuza gitmeyen bir sporu yapmayın. Aksi halde sürdürmekte zorlanırsınız. Onun yerine ayaklarınıza rahat bir ayakkabı giyin. Her gün mümkünse evden işe, işten eve tempolu bir şekilde yürüyerek gidip gelin. Spor bir yaşam biçimi haline gelecekse önemli olan bilginiz, tecrübeniz, alışkanlıklarınız ve zevkinize uygun olanı bulup seçmek. Yoksa yetişkin insanların yaşamlarının rutini içerisine yabancısı oldukları öğeleri sokmaları oldukça zordur.

Spor bağlamında yine de yapacağınız en kolay spor tempolu yürümektir. Bu hususu geniş bir şekilde sitemiz üzerinden inceleyebilirsiniz. Şimdiden tüm değerli takipçilerimize sağlıklı yaşam diler, Doktor kontrolü ve tavsiyelerini kulakardı etmemelerini öneririz.

Kolesterol Düşüren 10 Gıda

Kolesterol Tehlikesi HDL ve LDL Kolesterol adlı konumuza son verirken, kolesterolün zararları ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.