Trigliserid Nedir Niye Yükselir Nasıl Düşer?

Trigliserid Nedir Niye Yükselir Nasıl Düşer?

Trigliserid Nedir Niye Yükselir Nasıl Düşer? Kanda bulunan hastalıkların tamamı için doktorların ve tıbbın en önemli tavsiyesi, düzenli spor veya düzenli yürüyüştür. Kısacası damarlarımızda dolaşan kanla alakalı hastalıkların hemen hemen hepsinin en önemli şifası durağan ve hareketsiz yaşamı terk edip, yerine hareketli bir yaşamı tercih etmeyi gerektirir.

Yani bir aslan olsanız bile yedi kilo eti yedikten sonra yatarsanız, bir süre sonra aldığınız enerjiyi yakmadığınız için, vücudunuz o enerjiyi yağa dönüştürür. Sonrasında ise bu yağlar vücudunuzda birikerek başınıza bela olur. Aslanların sağlıklı olmasının sebebi bir oturuşta yedi kilo et yiyorsa, günde yetmiş kilometre de yol kat ediyordur.

Demek istediğimiz, insan vücuduna aldığı gıdalarla enerji dolar. Şayet bu enerjiyi sporla hareketle ve aksiyonla yakarak yok etmezse, bu enerji sonra kullanılmak üzere vücut tarafından yağa dönüştürülür. İşte bu yağa trigliserid adı verilir. Vücudumuzda bulunan ve en yaygın yağlardan biri olan trigliserid bitkisel ve hayvansal yağlardan oluşur.

Genellikle kolesterolü yüksek olan bireylerde trigliseri seviyeleride yüksek seyreder. Yediğimiz gıdalarla oluşan trigliseridin sebebleri bazen obezite, bazen alkol, genetik faktörler veya yüksek kalorili besinler tüketmek olabilir. Yüksek trigliserid tıpkı kolesterol yüksekliğinde olduğu gibi, kalp hastalıkları, kalp krizi ve felç gibi risklerin oluşmasına sebep olmaktadır.

Trigliserid Neye Yarar?

Trigliserid tıpkı kolesterol gibi hem vücut tarafından yapılır hem de yiyeceklerle alınır. Doymuş ve doymamış yağların, bitkisel ve hayvansal her tür yağın hepsi, önce trigliseridlere ayrıştırılıp karaciğere taşınarak, karaciğerde işlem görür.

Yüksek karbon içerikleri nedeniyle trigliseridler enerji depolamanın en iyi yollarından biridir. Yağ asitlerinin enerji için kaslara ve dokulara taşınmasıyla birlikte aynı zamanda enerji elde etmek açısından yakılabilmesinde rol oynamaktadır. Vücut enerjiye ihtiyaç duymasıyla trigliseridleri yağ asitleri olarak serbest bırakmaktadır ve bu yağların tükenmesini sağlar.

Karbonhidrat, protein ya da yağ kaynaklarının herhangi birisinden gereğinden fazla enerji alınırsa, kullanılmayan enerji fazlası vücut tarafından trigliseride çevrilerek yağ hücrelerinde depolanır. Yağ hücreleri şişer, büyür ve kilo artışına neden olur. Yağ hücrelerine depolanmayan trigliserid fazlası ise damarlarda dolaşarak kötü kolesterolün artmasına ve faydalı kolesterolün azalmasına yol açar.

Kalp krizi riski için tek kıstas kolesterol değildir. Toplam kolesterol normal seviyelerde olsa da trigliserid oranının fazlalığı, birkaç sene içerisinde kalp krizi yaşanma olasılığını artırır. Trigliseridin yüksek olması kalp krizi riskini neredeyse iki misli artırmaktadır. Yüksek trigliserid oranlarına en fazla diyabetli kişilerde rastlanır.

Tiroid bezi tembelliği ve bazı böbrek rahatsızlıkları da trigliseridi artırabilir. Bel çevresi geniş, göbeği büyük, aşırı kilolu kişilerde de trigliserid fazlalığına sıkça rastlanır. Yüksek trigliserid düzeyleri damarlarda plak oluşumu ve tıkanmaya yol açarak kalp krizi ve felç geçirme olasılığını arttırabilir.

Kan trigliserid düzeyleri oldukça değişkendir. Bu yüzden sağlıklı bir trigliserid ölçümü yaptırmak için 12 saat öncesinden itibaren hiçbir şey yenilmemeli ve içilmemelidir. Trigliserid oranı yüksek çıkarsa yine aynı şekilde birkaç ölçüm daha yaptırmak gerekir.

Trigliserid Kaç Olmalı?

Aşağıda kanda görülen trigliserid değerlerinin normal, sınırda ve yüksek şeklinde değerleri yazılmıştır. Sizde aldığınız tahlil sonuçlarına bakarak, trigliserid değerlerinizin durumunu aşağıdaki tablodan öğrenebilirsiniz.

Trigliserid Neden Yükselir?

Ne kadar yağlı besin tüketirsek kanımızdaki trigliserit miktarı o oranda artar. Alkol kullananlarda da kan yağları artmaktadır. Kan yağlarının artışına fazla tüketilen nişasta, pirinç, patates, un, şeker gibi karbonhidratlar da sebep olmaktadır.

Kanda yüksek oranda doymuş yağ bulunuyorsa karaciğer bu yağları kolesterole dönüştürür. Dolayısıyla kanda yağ oranı yüksekse kolesterol de artacaktır. Tüketilen besinlerle alınan enerji fazla olursa vücutta harcanamayacak trigliseritlere çevrilip yağ dokuda depolanacaktır. Yağ doku hücreleri yağ oranı arttıkça şişerek büyüyecek, kişiler de kilo almış olacaktır.

Dokularda depolanmayan ve fazla olan trigliseritler ise dolaşım sisteminde kalacak, kötü kolesterol denilen LDL kolesterol artacak ama iyi olan, yüksek yoğunluklu bir lipoprotein olan HDL kolesterol azalacaktır. Bu yüzden trigliseridi yüksek olanların, yüksek kalorili besinleri tüketmesi her hâlükârda sakıncalıdır.

Trigliserid yüksekliği, bazı ailelerde genetik yolla geçebilmektedir. Aşırı yağlı besinler kandaki seviyenin yükselmesine neden olabiliyor. Beslene dışında trigliserid yağlarının yükselme nedenleri aşağıdaki gibidir:

Trigliserid Bütünüyle Zararlı mı?

Vücuttaki trigliserid miktarı ancak normalin üzerinde olursa zararlıdır. Öncelikle yağların hücre zarına katıldığı söylenmelidir. Deri altında toplanan trigliserid yani yağların vücudu soğuğa ve iç organları darbelere karşı koruma görevi de bulunmaktadır. Yağlar protein ve karbonhidratlardan daha fazla enerji verir.

Ancak enerji kaynağı olarak hücreler öncelikle karbonhidratları kullanır, yağları depolar ya da farklı işlerde kullanır. A,D,E ve K vitaminleri de ancak yağda eriyerek etkili olurlar. Ayrıca trigliseridlerin kan yoğunluğunu ayarlamak, proteinlerin etkinliğini artırmak, inorganik maddelerin dengesini korumaya yardımcı olmak gibi görevleri de bulunmaktadır.

Trigliseridlerin bazı çeşitleri insan vücudunda sentezlenemediğinden ancak besinlerle alınmalıdır. Bunlar esansiyel yağ asitleridir. Sağlıklı yaşayabilmek için beslenmede yağlara ve karbonhidratlara ağırlık vermeyip bir dengenin tutturulması gerekir. Örneğin fast food tipi beslenme sağlıksızdır. Organik, aşırı yağ kullanmadan hazırlanan geleneksel ev yemekleriyle, Akdeniz türü beslenme sağlık açısından en doğrusudur.

Trigliserid Nasıl Düşer?

Tüm bu bilgileri okuduktan sonra trigliserid yüksekliği gözünüzü korkutmasın. Biraz beslenme hususunda dikkat ederseniz ve yaşamınızın bir kısmını spor veya yaşınıza uygun egzersize ayırırsanız, trigliserid oranlarınızı kısa sürede ilaçsız olarak düşürebilirsiniz. Aşağıda trigliseridi düşürmenin, trigliseridle mücadele etmenin yolları maddeler halinde sırasıyla anlatılmıştır:

• Doğal Besinlerle Düşürün

Balık yağı, çemen, sarımsak özü ve zerdeçal gibi doğal baharat ve gıdaların trigliserid düzeyini düşürme etkisine sahip oldukları yönünde çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmaları dikkate alarak trgiliserid düşürücü besinlerden tüketmeye çalışın

• Daha Fazla Kuruyemiş Tüketin

Kuruyemişler kan trigliseridini düşürme etkisine sahip yoğunlaştırılmış lif, omega-3 yağ asitleri ve doymamış yağ asitleri içermektedir. Yapılan çeşitli çalışmalar kuruyemişlerin kan trigliserid seviyesini düşürdüğünü göstermektedir. Yalnız kuruyemişlerin; yüksek kalorili besinler olduğu unutulmamalıdır. Bu yüzden tüketirken abartmamak gerektiği unutulmamalıdır.

• Alkol Tüketimine Son Verin

Kötülüklerin anası alkolü sağlığınız için bırakın. Alkol şeker ve kalori yönünden oldukça zengindir. Eğer bu kaloriler kullanılmazsa trigliseride dönüştürülerek yağ hücrelerinde depolanabilirler.  Bazı çalışmalar trigliserid seviyeniz normal olsa bile orta seviyede alkol tüketiminin trigliserid oranınızı %53 arttırabileceğini göstermektedir.

• Düzenli Beslenmeye Çalışın

Rasgele saatlerde yemek yerine, yemek yiyeceğiniz saatleri belirleyerek bu saatlerde yemek yemeye özen gösterin. Çünkü insülin direnci, yüksek kan trigliserid seviyesine neden olabilecek bir diğer faktördür. Düzenli beslenme alışkanlığı insülin direncini ve yüksek trigliseridi önlemeye yardımcı olabilmektedir.

• Doymamış Yağlar Tüketin

Çalışmalar tekli ve çoklu doymamış yağların, özellikle diğer yağ türleri yerine tüketildiğinde, kan trigliserid seviyesini düşürebileceğini göstermektedir. Zeytinyağı, fındık ve avokado tekli doymamış yağ asitleri içermektedir. Trigliserid seviyenizi en alt seviyeye düşürmek için elinizde bulunun trans ve yüksek işlem görmüş bitkisel yağları, zeytinyağı gibi sağlıklı bir yağ ile değiştirin.

• Balık Tüketimini Artırın

Haftada en az iki defa balık yiyin. Yağlı balıklar kalp sağlığı ve trigliserid düşürme özelliği yönünden çok iyi bilinmektedir. Yağlı balıkların içerdiği omega-3 yönünden oldukça zenginlerdir. Çoklu doymamış yağ asidi türü olan Omega-3 vücudumuzda üretilemediği için besinler yoluyla alınmalıdır. Haftada iki porsiyon yağlı balıklardan tüketmek kalp hastalığını riskini azaltabildiği gibi trigliserid seviyesini de düşürebilmektedir.

• Trans Yağlar Tüketmeyin

Suni trans yağlar işlenmiş gıdaların raf ömrünü uzatmak için kullanılan yağ türüdür. Trans yağlar genel olarak kızartılmış gıdalarda ve unlu mamullerde bulunmaktadır. Trans yağlar iltihaplandırıcı özellikleri nedeniyle kötü huylu kolesterol ve kalp hastalığı gibi birçok sağlık soruna davetiye çıkarmaktadır. Trans yağ tüketimi kanda bulunan trigliserid oranını arttırabilmektedir.

• Düzenli Egzersiz Yapın

İyi huylu kolesterolle kan trigliserid seviyesi arasında ters bir ilişki vardır.  Aerobik egzersizler iyi huylu kolesterolünüzü arttırarak kan trigliserid seviyenizi düşürmenizi sağlayabilmektedir. Aerobik egzersiz örnekleri arasında yürüyüş, koşu, bisiklet ve yüzme sayılabilir. Düzenli yapılan egzersizlerin trigliseridler üzerindeki etkisi daha belirgin görülmektedir.

Yapılan bir çalışmaya göre, 4 ay boyunca haftada 2 saat yapılan koşu kan trigliserid seviyesinde belirgin bir düşüşe neden olmuştur. Yoğun egzersizler tabi ki daha kısa sürede trigliserid seviyesinde daha ciddi bir düşüş sağlamaktadır.

• Lifli Besinler Tüketin

Lif meyve, sebze ve tahıllarda bulunmaktadır. Fıstık ve baklagillerse lif yönünden zengin diğer besin kaynaklarıdır. Daha fazla lifli besin tüketmek ince bağırsağınızdaki yağ ve şeker emilimini azaltarak kanınızdaki trigliserid seviyesini düşürmenize de yardımcı olacaktır.

Yüksek ve düşük lifli beslenme alışkanlıklarının kan trigliserid seviyesi üzerindeki etkisini inceleyen bir çalışmaya göre, düşük lifli beslenme alışkanlığında sadece altı gün içerisinde trigliserid seviyesinde %45 oranında artış olurken, yüksek lifli beslenmede trigliseridler temel seviyenin gerisinde kalmıştır.

• Karbonhidrat Miktarını Azaltın

Tüketilen fazla karbonhidrat, tıpkı şekerde olduğu gibi yağ hücrelerinde depolanan trigliseride dönüştürülmektedir. Beklendiği gibi ne kadar az karbonhidrat tüketilirse kandaki trigliserid oranı da o kadar düşük olmaktadır. Düşük karbonhidratlı beslenme alışkanlığı, az yağlı beslenme alışkanlığına oranla kandaki trigliserid seviyesini daha etkili bir şekilde düşürmektedir.

• Şeker Tüketiminden Uzak Durun

Şeker tüketimi birçok kişinin beslenme alışkanlığında geniş bir yer kaplamakta. Günde alınması gereken maksimum şeker miktarının çok üstünde ortalama şeker tüketimi var. Tükettiğiniz şeker trigliseride dönüştürülerek kandaki trigliserid oranını ayrıca kalp hastalığı riskini arttırmaktadır. Neyse ki, çeşitli çalışmalar düşük karbonhidrat ve şeker oranlı yeme alışkanlığı edinmenin kandaki trigliserid oranın düşmesine yardımcı olabileceğini göstermiştir.

• Fazla Kilolarınızdan Kurtulun

İhtiyacınızdan daha fazla yemek yediğinizde vücudunuz fazla kalorileri trigliseridler halinde yağ hücrelerinizde depoladığından, kilo vermek kandaki trigliserid oranını düşürmek için etkili bir yoldur. Fazla kiloluysanız, vücut ağırlığının en az %5’i oranında kilo vermek kandaki trigliserid seviyesini düşürmede kalıcı bir etkiye sahiptir.

• Sebze Tüketimini Artırın

Özellikle beslenmedeki proteini, kırmızı et yerine bitkisel kaynaklardan almayı seçerseniz kolesterol ve trigliserid seviyelerinin önemli ölçüde azaldığını fark edebilirsiniz Kuru baklagiller, bezelye ve soya, protein bakımından zengin olan bitkisel ürünlerdir. Ayrıca Kırmızı et yerine tavuk da yiyebilirsiniz; çünkü tavuk, trigliserid seviyesini dengelemek için daha iyi bir alternatiftir.

Trigliserid Nasıl Tedavi Edilir?

Çok sinsi ilerleyen ve çok yüksek oranlara ulaşmadığı sürece belirti vermeyen trigliserid tedavi edilebilir bir sağlık sorunudur. Trigliserid seviyesi yüksek olanlar bazen ilaç kullanılarak bazen de ilaç kullanmadan tedavi edilir. Buna doktorlar karar verir.

Hastalara yaşam şeklinde değişiklikler yapmak, beslenme düzenini yeniden gözden geçirmek, düzenli ve dengeli beslenmek, trigliserid düşürücü besinleri diyet listesine ilave etmek ve egzersiz yapmak önerilir. İçenlerin de sigarayı bırakması sağlığa olumlu katkılarda bulunacaktır.

Fakat bir hususa dikkat etmek gerekirse, konunun en başında söylediğimiz gibi damar hastalıklarının ve kan hastalıklarının neredeyse tamamının şifası spor ve düzenli egzersizden geçer. Sporun bu hastalıkları yok etme hususundaki etkisi, hiçbir ilaçla sağlanamayacak kadar gerçektir. Bu yüzden ne olursa olsun spora devam etmeli, doktorunuzun verdiği ilaçları ve yine doktor tavsiyelerini ihmal etmemelisiniz.

Trigliseridin Şifası Yeşil Mercimek

Trigliserid Nedir Niye Yükselir Nasıl Düşer? adlı konumuzu sonlandırırken, trigliserid yüksekliği ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, burayı tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.