Salyangozun Özellikleri Nelerdir Yenir mi?
Salyangozun Özellikleri Nelerdir Yenir mi? Dünya üzerinde birçok türü bulunan salyangozun denizde, tatlı sularda ve karada yaşayan cinsleri bulunmaktadır. Yürüdüklerinden yerde bıraktıkları yapışkan izlerle varlığı belli olan salyangozlar, nemli ve ıslak olan bölgeleri severler.
Karada yaşayan salyangozlar, bahçede ekilen biçilen alanlara zarar verdiği için pek sevilmezler. Tümüyle karada yaşayan bu salyangozlar, otçul olmakla birlikte etçilde beslenebilirler. Ayrıca yamyam gibi kendi türlerini yiyebilen salyangozlarda bulunur.
Bahçelerde az sayıda bulunan ve bahçelere zarar veren salyangozlar elle toplanıp bahçeden uzaklaştırılabilirken, çok ayıda bulunan salyangozlar için bakır şeritler asılır. Salgıladıkları sıvıyla etkileşime geçen bakır, elektrik üreterek salyangozların bölgeyi terk etmesine sebep olur.
Salyangoz Nedir?
Sırtında tıpkı bir kaplumbağa gibi evini taşıyan salyangozlar, yumuşak bir gövdeye sahip vücutlarını bu kabuğun içine çekerek yıllarca bu kabuğun içinde yaşayabilir. Sahip oldukları ve onlara bir ev mahiyetinde olan kabukları için bol miktarda kalsiyuma ihtiyaç duyarlar. Bu kabuklar salyangozların devamlı surette nemli kalmalarını sağlar. Salyangozların vücutlarında yumuşakça olmaları nedeniyle bol miktarda su bulunur.
Sarmal ve kıvrık bir şekilde oluşan kabuklar, yumuşakçaya kaslarla bağlıdır. Kara salyangozları karınlarının altında bulunan kaslı ayaklarla sürünerek, bir dalgalanma hareketiyle ilerlerler. Türlerine göre değişebilen renkleri genelde kahverengi tonlarındadır. Salyangozlar yine tıpkı bir kaplumbağa gibi oldukça yavaş hareket ederler.
Çoğunlukla daha serin olduğu için gece aktif olan salyangozlar, ormanlık alanlarda ağaç diplerinde taşların altında ve sebze bahçelerinde bulunurlar. Bazı kaynaklara göre dünya üzerinde yaklaşık 43.000 salyangoz türü bulunur. Çiftçiler zararlı olabilen bu yumuşakçalar tabi ki sebepsiz yaratılmış değildir.
Bir sebepler dairesinde varlığını sürdüren salyangozlar, kuşlar, kertenkele, kurbağa ve bazı böcekler için besin kaynağıdır. Denizde yaşayan türleri balıklar için mükemmel ve kolay bir yiyecektir. Bunun yanı sıra bazı toplumlar ve bazı ülkelerde salyangoz mutfakta aranan bir yiyecektir.
Eski dönemlerde Romalılar özel bahçelerde yetiştirdikleri salyangozları yemek için kullanırlardı. Fakat bazı türleri zehirli bir madde üretip parazitleri de içinde bulundurabilir. Salyangozlar; ülkemizde göller bölgesi, Marmara ve Karadeniz’de toplanıp canlı ve işlenmiş olarak ihraç edilmektedir.
Salyangozlar Nasıl Çoğalır?
Salyangozlar herhangi bir türdeşi ile çiftleşebilir. Çünkü hermafrodittir. (hem dişi hem erkek) Yani hem dişi hem erkek hormonları bulunur. Durum böyle olsa da çiftleşmek için iki ayrı salyangoz bir araya gelmelidir. Kış uykusundan ilkbaharda uyanan bu küçük hayvanlar, körpe filizlerle beslenirler.
Oldukça hızlı gelişirler ve üreme zamanlarında uzuvları sayesinde birbirlerini döllerler. Çiftleşme sırasında erkek salyangoz dişisine kalsiyumdan oluşan aşk oku saplar. Bu oku saplamasının nedeni, dişisinin tekrar çiftleşmesine engel olmak ve kendi sperm hücrelerinin döllenmesini sağlamaktır. Salyangozların çiftleşmesi yaklaşık üç saat kadar sürebilir.
Bir kere çiftleşme ile birkaç yıl yumurtlayabilme özelliğine sahiptirler. Mayıs ile Ağustos aylarında olmak üzere iki kez gerçekleşen çiftleşmeden Bugonya cinsleri 12-15 gün sonra yumurtlarken; diğer türler ise 5-8 gün sonrasında yumurtlar.
En yaygın görülen tür olan begonya cinsleri 6 milim büyüklüğüne sahip 60-90 adet yumurtlarken, diğer küçük renkli cinsler ise 4 milim büyüklüğünde 100-110 adet yumurta yumurtlar. Yumurtlayan dişi, on gram kadar ağırlık kaybeder.
Salyangoz yumurtasını; çalılıkların gölgesine, yaprak altlarına, ağaç köklerine veya topraklar kovuklarına bırakır. Su salyangozları ise yumurtalarını akıntıya bırakır ya da jelatinsi bir kütle içinde zemine yapıştırır.
Kara salyangozları yumurtalarını, 15-30 gün içinde kabuklarından çıkacak olan yavrularını, kolaylıkla yiyecek bulup beslenebilmesi için; taze ve bol bitkilerin olduğu yerlere bırakırlar. Yumurtadan yeni çıkan yavrular yetişkinlere benzer. Çıkmış oldukları yumurtanın kabukları, ilk yedikleri besindir. Bu besin sayesinde kendi kabuklarının oluşumuna katkı sağlarlar.
Salyangozların Özellikleri Nelerdir?
Salyangozların görme yetileri vardır fakat duyamazlar. Çünkü bu hayvanların kulak organları ve kulak kanalları yoktur. Kara salyangozlarının birçoğunda iki adet uzun antenleri ve bu antenlerin uç kısımlarında gözleri mevcuttur. Diğer alt tarafta kalan kısa anten ise koku almak ve çevredeki titreşimleri hissetmek maksadıyla vardır. Aşağıda salyangozun özelliklerini maddeler halinde sıralayalım:
- Bahçe salyangozlarının ağızlarında 14.175 diş bulunur.
- Hem dişi hem erkek hormonu taşıyan bir canlıdır.
- Kafalarında iki çift anten bulunur.
- Üstteki antenlerde gözleri vardır.
- Alttaki antenler sayesinde ise koku alırlar.
- Üretttikleri sümüksü sıvı sayesinde kaygandırlar.
- Salyangozların ömrü 3 ile 15 yıl arasındadır.
- Dünyanın en büyük salyangozu, 77 santim 18 kilodur.
- Aşk oku denen okları vardır, oklar çiftleşmeye yarar.
- Tür farklılıklarına göre kabukları değişkenlik gösterir.
- Kol ve bacakları yoktur.
- Vücutları bir bütün halinde yumuşak ve sümüksüdür.
- Ağızlarında dişli bir dil anlamına gelen radula bulunur.
- Deniz salyangozları zehirlidir
- Salyangoz büyüdükçe kabuğu da beraberinde büyür.
- Deniz Salyangozu zehirleri morfinden bile kuvvetlidir.
- Sağırdırlar. Çünkü kulakları yoktur.
- Salyangozların salyaları deride yenilenme sağlar.
- Gece ve bulutlu havalarda aktiftirler.
- Çok güneşli havalarda ve kış aylarında görünmezler.
- Salyangozlar kış uykusuna yatarlar.
- Kabuklarında bolca karbonat ve kalsiyum bulunur.
- Bazı ülkelerde bu canlılar pişirilip yenir.
- Birçok türü yendiğinde insana hastalık bulaştırabilir.
- Kış uykularında 6-7 ay aç kalabilirler.
- Çok hızlı çoğalıp, hemen yavrulayabilirler.
- Kanlarında pıhtılaşma olmaz.
- Besinleri sindirmeleri çok uzun sürer.
- Kendi kütlelerinin %15’i kadar besin tüketebilirler.
- Fazla besinleri vücutlarında depolarlar.
- Kozmetik sektöründe yaşlanma karşıtı olarak kullanılır.
Salyangoz Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Yağışlı ve nemli havalarda bolca bulunan salyangozlar daha çok sonbahar aylarında temin edilir. Salyangoz çiftlikleri hazırlanırken, bu canlıların bol yağış alan yerlerde daha verimli yetiştikleri unutulmamalıdır. Vücut yapılarında sıvı oranı çok yüksek olduğundan, ortam sıcaklığı iyi ayarlanmazsa bu canlılar kuruma tehlikesi yaşayabilir, yine ortam sıcaklığı fazla düşük olursa da donar.
Salyangoz yetiştiriciliği bahçe veya tarla gibi alanlarda yapılacaksa, bu hayvanların etrafa yayılıp uzaklaşmasını önleyecek sınırlar yapılması gerekmektedir. Bu alan içerisinde doğal alanlarını aratmayacak şekilde ağaç kovukları, su ve yeterli miktarda toprak bulunmalıdır.
Salyangoz ne yer? Salyangozlar hem dişi hem de erkek olabildikleri gibi hem etçil hem de otçul olabilirler. Kimi zaman yeni sürgün vermiş taze yaprakları kimi zaman da minik böcekleri yiyerek beslenirler.
Bu nedenle salyangoz çiftlikleri içerisinde taze yapraklar da bulunmalıdır. Salyangoz akvaryumu ile salyangoz yetiştiriciliği yapılıyor ise, bu ürünlerde bakır kullanmamaya dikkat edilmelidir. Çünkü salyangozun yapısındaki sıvı, bakır ile etkileşime geçerek elektriklenmeye neden olur.
Salyangoz Helal mi?
Salyangozun bir türü Fransa’da çok meşhur bir yemektir. Bu salyangoz Fransız mutfaklarına özgü escargottur. Bu yemek ara sıcak ya da ana yemek olarak tüketilir ve oldukça sevilir. Kore Tayland ve Çin gibi ülkelerde özel çiftlikleri kurularak yetiştirilip tüketilmektedir. Kimi Müslüman ülkelerde de salyangoz yenilmektedir. Fakat Müslüman ülkelerde Müslümanlar tarafından deniz salyangozu türü yenir. Dört hak mezhepten Hanbeli ve Maliki mezheplerine göre denizde yaşadığı sürece, her canlı helaldir ve yenebilir.
Ülkemizde Datça bölgesinde “karavilla” denilen türdeki salyangozların yemeği yılda birkaç kez yapılıp, şifa niyetine yenmektedir. O bölgenin insanları salyangoz yiyenin basur hastalığına yakalanmayacaklarına, yakalansalar dahi iyileşeceklerine inanmaktadır. Mart ayının başlamasıyla birlikte topraktan çıkan salyangozların, bölgenin insanlarına göre mevsimi dahi bulunmaktadır.
Yapılışına kısaca değinecek olursak; sonbahar ayında karavillalar toplanır, yıkanır ve kaynar suda yarım saat haşlanır. Birkaç işlemden sonra salça, domates, acı biber ve soğan ilavesiyle bir tencerede pişirilir ve servis edilir.
Öte yandan kara salyangozları dört mezhebe göre haramdır ve yenmez. Deniz salyangozları ise Şafii ve Hanefilere göre de haramdır, bu yumuşakçalar yenmez. Deniz salyangozları denizin dışında da yaşayabildiği için şafi mezhebine göre haram hükmünü alır.
Çünkü şafi mezhebine göre deniz ürünlerinin yenebilme şartı o hayvanın karada yaşayamamasına bağlıdır. Karada yaşayamayan her deniz canlısı şafi mezhebine göre yenir. Hanefi mezhebine göre ise denizin içinde sürekli yaşayan bir deniz canlısı olsa bile, balığa benzemediği ve iğrenç göründüğü için yenmez haramdır. Yenmesi haram olan bir yiyeceğin, İslam fıkhına göre alımı ve satımı da haramdır. Salyangozun alımı satımı ve üretimi de yapılamaz haramdır.
Salyangoz Yemeği Festivali
Salyangozun Özellikleri Nelerdir Yenir mi? adlı konumuza son verirken, salyangozlarla alakalı başka videolar izlemek isterseniz, burayı tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.
