Çocuklarda İshal Kusma Ateş ve Tedavisi
Çocuklarda İshal Kusma Ateş ve Tedavisi; özellikle altı yaşına kadar olan çocuklarda sıkça gördüğümüz ve çoğunluğu enfeksiyona bağlı olarak gelişen ishal ve kusma vak’aları ebeveynleri her zaman için endişelendirmiştir. Bu endişe haksız bir endişede sayılmaz, zira ishal ve kusma ile çocukta ciddi oranda su kaybı meydana gelir. Vücudun kaybettiği su yerine konmazsa su kaybına bağlı olarak travmatik vakaların gelişmesi de kaçınılmaz olur.
Genellikle böyle durumlarda ebeveynlerin hastane ziyaretinin dışında ön tedbir olarak, çocuk yediğini içtiğini kusuyor olsa bile, sıvı almasına özen göstermeli, bol miktarda su ve sıvı gıdalar tüketmesine dikkat etmelidir. Çünkü ishal ve kusma ile beraber çocukta hem iştahsızlık hem de mide bulantısı baş gösterir.
Öte yandan yine bu belirtilerin yanında iç ateş ve titremede olması muhtemeldir. Aldığınız ilaç tedavisinin dışında evdeki bakım esnasında, çocuğun ateşine mutlaka dikkat etmeli, sürekli ateşi kontrol altında tutmalısınız.
Bu hususta son çare ılık suyla alınan duş fayda edeceği gibi, yine çok soğuk olmamak kaydı ile nemli veya ıslak bir bezle çocuğun ateşini düşürmeye çalışabilirsiniz. Tabi ki doktorunuzun site tavsiye ettiği aralıklarla antibiyotik ve ateş düşürücü ilaçları kullanmayı da ihmal etmemelisiniz.
İshal (Diare) Nedir?
İshal, dışkılama sayısının artması, niteliğinin değişmesi, daha sulu ve akışkan hal almasıdır. İnce bağırsak kaynaklı ishallerde dışkının miktarı ve sıvı içeriği fazla iken, kalın bağırsak kaynaklı ishallerde sıvı miktarı daha azdır. Çocuklarda ishale beraber genellikle kusma eşlik eder.
İshal çoğunlukla 0-7 yaş grubundaki çocuklarda rastlanan ve genellikle enfeksiyona bağlı bir hastalık bulgusudur. İshal ve kusması olan çocukta enfeksiyona yol açan bakteri, parazit veya virüse bağlı olarak mide ve bağırsakların iç yüzeyini döşeyen mukozada iltihap vardır.
Özellikle virüs kaynaklı olan ishaller kendi kendine düzelir. İshal, neden olan etken ile bulaşmış yiyeceklerin yenmesi, suyun içilmesi ve kirli ellerin ağza götürülmesi ile bulaşır. İshal etkeni olan mikroplar doğada insan ve hayvan dışkılarıyla kirlenmiş sularda yaşar. İshalle alakalı geniş bilgi edinmek için ishal belirtileri ve tedavisi adlı konumuzu inceleyebilirsiniz.
Çocuklarda İshal ve Kusma Sebepleri Nelerdir?
Çocuklarda ishal ve kusma, genellikle birlikte görülen sağlık sorunları arasında yer alır. Gün içinde üç defadan fazla sulu dışkılama olması, anne sütüyle beslenenlerde normalden daha sulu dışkılama olması, kusmanın olması çocuklar açısından risk oluşturur. Bu sorunlar yetişkinlerde de görülse, genellikle daha kolay düzelebilir.
Ancak çocuklarda bazı hastalıkların belirtisi şeklinde de meydana gelebileceğinden, mutlaka dikkate alınmalı ve doktora gidilmelidir. Özellikle gaz sancısı, karın ağrısı, karında sıkışma, bulantı, kusma ve ateş etkilerinin birlikte görülmesi halinde hiç ihmal edilmemelidir. Aşağıda ishal ve kusma sebepleri maddeler halinde sıralanmıştır:
- Süt ve süt ürünlerine karşı gelişen tahammülsüzlük
- Besin zehirlenmesi
- Çeşitli bağırsak enfeksiyonları
- Dişlerin çıktığı dönem
- Doğuştan olan bazı metabolik hastalıklar
- Besinlere karşı hassasiyet olması
- Çocuklardaki antibiyotik tedavisi
- Alt ve üst solunum yolu enfeksiyonlarının etkisi
- Boğaz enfeksiyonları
- İshal ve kusma etkisi gösterecek besinlerin tüketilmesi
Çocuklarda görülen ishal ve kusma hiç beklemediğiniz zamanlara ortaya çıkabilir. Ancak en fazla ilkbahar ve sonbahar döneminde etkili ve fazla olur. Genellikle bu dönemlerde salgın hastalıklarda baş gösterir. Ve yine musluk sularına karışan mikroplarda salgın hastalıklarının tetikleyicisi ve sebebidir.
Rota Virüsü Nedir Etkileri Nelerdir?
Çocuklarda en sık görülen kusma ve ishal nedeni, virüs bulaşmış bir kişinin dışkısında bulunan rota virüs adı verilen bir virüstür. Rota virüs, bir kişi tuvaleti bağırsak gribine maruz kalan biriyle kullandıktan sonra ellerini yıkamazsa ürünlere, nesnelere ve yüzeylere bulaşabilir. Bu şekilde, çevredeki insanlar enfekte olur.
Küçük çocuklar özellikle tuvaleti kullandıktan sonra veya yemek yemeden önce ellerini yıkamayı unuttuklarından ve rota virüs bağışıklığı geliştirmemiş olduklarından rota virüs enfeksiyonuna karşı özellikle hassastırlar. Bazı tahminlere göre, ilkokul çağındaki hemen hemen her çocuk rota virüs enfeksiyonlarından mustariptir, birçok çocuk yılda birkaç kez bağırsak gribine yakalanır.

Çocuklarda İshal ve Kusma Ciddi Bir Sorun Olabilir mi?
Çocuklarda İshal ve Kusma akut veya kronik etkili olabilir. Normalde yetişkinlerde görülen ishal ve kusma sebepleri çocuklarda da etkili olur. Fakat çocuklardaki akut ishal vakalarında rota virüs enfeksiyonları da etkili olabilir. Bu enfeksiyonlar 5 ila 8 günde gelişir. Çocuklarda ishal ve kusma etkili şekilde görülür ve bilinçsizce ilaç kullanımından sakınılması gerekir.
Bu sorunlar yani ishal ve kusma çocuklarda kısa sürede dehidrasyona (su kaybına) neden olabilir. Bu oldukça ciddi bir tehlikedir. Çocuklarda ölüm dâhil önemli sağlık sorunlarının yaşanmasına yol açabilir. Bu nedenle çocuklarda ishal ve kusma görüldüğünde, aşağıdaki belirtilerde oluyorsa hemen bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
- Dışkının siyah renkte olması, sümüksü maddelerin, kanın bulunması halinde.
- Çocuğun ateşinin 38,5 derecenin üzerine çıkması
- İshal ve kusmanın 24 saat içinde geçmemesi halinde
- Çocukta dehidrasyon belirtileri ortaya çıktıysa, derhal hastaneye gidilmelidir.
Dehidrasyon Nedir Belirtileri Nelerdir?
Dehidrasyon, aldığınızdan daha fazla sıvı kaybettiğinizde ve neticesinde vücutta normal işlevleri yerine getirmek adına yeterli su ve sıvı mevcut olmadığında meydana gelmektedir. İnsan vücudunun yaklaşık %65’i sudan meydana gelir ve günlük ortalama üç litre su kaybeder.
Kaybedilen sıvıların yerine yenisini koyulmadığında susuz kalınmış olur. Su kaybının yanı sıra vücudun elektrolit dengesini düzenleyen sodyum, kalsiyum, potasyum gibi mineraller de dışarı atılır.
Normal şartlar altında vücut, kaybettiği sıvı ve elektrolit dengesini, besin ve su tüketimi ile karşılayabilmektedir. Vücudun toplam sıvı miktarındaki azalmalar susuzluk hissi ile kendini gösterir. Sıvı miktarındaki azalmalar çoğalırsa ciddi sağlık problemleri gözlenebilir.
Susuz kalma durumu, küçük çocuklar ve yaşlılar için daha büyük tehlike arz eder. Küçük çocuklardaki en yaygın dehidrasyon nedeni şiddetli ishal ve kusmadır. İshal ve kusma ile çocuk büyük oranlarda ve hızlı bir şekilde su kaybeder. Bu yüzden kaybedilen suyun yerine konması önemlidir. Dehidrasyon belirtileri ise aşağıdaki gibidir:
- Bebek ağladığında gözyaşının olmaması
- Ağız kuruluğu ve gözler
- Batık gözler
- Sinirlilik hali
- Daha nadir idrara çıkma
- Uyuşukluk veya bulutlu zihin,
- Soğuk eller ve ayaklar,
- Hızlı nefes alma.
- Ciltte solgunluk veya mermer desenleri
İshal olan Ateşli ve Kusan Çocuk Nasıl Beslenmeli?
İshal olan kişide kaybedilen etken madde ilk etapta su ve tuzdur. Yapılacak ilk kural sulu besinlerin bol bol verilmesidir. “İshalde kesinlikle su verilmez” şeklinde bir inanış vardır. Bu kesinlikle yanlış ve neticesi ölümle sonuçlanan bir bilgidir.
Çocuğunuz eğer anne sütü alıyorsa, sütünüzü daha sık aralıklarla vermeye çalışın. İnek sütü veya keçi sütü alıyorsa da sütü 24 saat boyunca yarısı su, yarısı süt olacak şeklinde sulandırıp verin. Sonraki 24 saatte 2 ölçü süt, 1 ölçü su olarak. 3. günde ise inek sütünü artık sulandırmadan verebilirsiniz.
Çocuğunuza sıvı gıdaları sunun. İçmesi için kesinlikle zorlamayın. Eğer zorlarsanız kusması daha fazla artacaktır. Kaynamış ve ılıtılmış su, ıhlamur, orta şekerli açık çay, limonata, ada çayı, pirinç suyu, nane-limon ve tuzlu ayran içirilebilir.
Ve yine Elma püresi, mandalina suyu, şeftali suyu, muz, elma suyu, muz suyu, portakal ve mandalina suyu verilebilir. Ayrıca Havuç, pirinç lapası, baklagiller, patates püresi, haşlanmış patates ve tahıl yemekleri iyice pişirildikten sonra çocuklara verilmelidir. Protein olarak Yağsız et, tavuk eti, peynir, köfte ve az tuzlu yoğurt ishalde çocuklara rahatlıkla verilebilecek besinlerdir.
Çocuklarda İshal ve Kusma Tedavisi Nasıl Olur?
Tedaviyi doktorunuz çocuğunuzun gereksinimine göre düzenleyecektir. Ancak tedavi planlamasında üç önemli ilke vardır:
- İshalle kaybedilen sıvının mümkünse ağız yoluyla geri alınması
- Şayet doktor tarafından gerek görülürse antibiyotik tedavisi
- Oral sıvı alımı yeterli değilse, hekim tarafından serum tedavisi
İshal ve kusma anne babaları endişelendirebilir, bu endişe ve panikle de bazı yanlış uygulamalar yapabilmektedirler. Örneğin çocuğun susuz kalacağından korkup hızla bir şeyler içirmeye çalışmak doğru değildir. Evet, sıvı almalıdır ama bunun yavaş yavaş, yudum yudum olması gerekmektedir.
İshalli çocuklarda sıvı kaybını karşılamak için su ve sulu içecekler verilmelidir. Henüz anne sütünden başka besin almayan bebekler, daha fazla emzirilmelidir; ek besin almaya başlamış en az 6 aydan büyük bebeklerde ise yoğurt, yağsız et, pirinç, haşlanmış patates, ekmek, şeftali, muz gibi besinler verilebilir.
Mümkün olduğunca ağızdan beslenmeye devam edilmelidir. Öğün miktarı azaltılarak sayısı arttırılabilir. Bununla birlikte ishal sırasında yağlı besinler, çay, meyve suyu, kola gibi çok şeker içeren içeceklerden sakınılmalıdır. Çocuğun ateşi mutlaka ölçülmeli, ateş varsa kompres yapılarak ateş kontrol altına alınmalıdır.
Çocukluk çağında görülen ishal vakalarının büyük çoğunluğu virüslere bağlıdır ve altı gün içinde kendiliğinden düzelir. Antibiyotikler virüsleri öldürmediğinden ishal vakalarının çoğunda antibiyotik kullanmaya ihtiyaç yoktur.
İçinde kan ve mukus olan, yüksek ateş ve şiddetli karın ağrısı ile giden ishal vakalarında antibiyotik gerekebilir. Doktor vermeden antibiyotik kullanılmamalıdır. Genel olarak ishalli çocuklara herhangi bir ishal kesici ilacın verilmesine gerek yoktur. Bu ilaçların ishalin kesilmesine katkısı olmadığı gibi, bazen ciddi zararlara yol açabilmektedir.
Çocuklarda Kusma ve İshal Neden Önemlidir?

Çocuklarda İshal Kusma Ateş ve Tedavisi adlı konumuza son verirken, çocuklarda ishal ve kusma ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, burayı tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.