Çocukların Gelişiminde Oyun Neden Önemlidir?

Çocukların Gelişiminde Oyun Neden Önemlidir?

Çocukların Gelişiminde Oyun Neden Önemlidir? Bir çocuğun elinden hiç düşürmediği oyuncağına ve çocuğun o oyuncakla oynamasına bazen takılır, uzun uzun onları seyrederiz. Oysa bize plastik ve anlamsız gelen oyuncakların çocuktaki yeri neredeyse anne ve baba kadar önemlidir.

Çünkü çocuk oyuncağıyla bir bağ kurar. Oyuncağın niteliğine ve cinsine göre o oyuncakla oyun oynar. Özellikle kız çocuklarının bez bebek veya diğer bebeklerle kurduğu bağ çok şaşırtıcıdır. Bizim sıradan bir oyuncak gördüğümüz bebekler, onlar için gerçek ve yaşayan canlı gibidir.

Zaten bu yüzden kız çocuklarının, bebeklerini uyuttuklarını, yemek yedirdiklerini, onlarla konuştuğunu, giydirdiğini, hatta kimi kız çocuklarının en sevdikleri bebekle uyuduklarına şahit olursunuz. Bilerek veya bilmeyerek bir kız çocuğunun en sevdiği bebeğe şayet zarar verirseniz, o çocuk ömrü boyunca bunu unutmayacak, onda büyüdüğünde bile sürekli hatırlayacağı derin bir iz oluşturacaktır.

Kaldı ki çocuklar için oyuncaklar, onların büyümesini, gelişmesini, düşünmesini sağlar. Vahşi doğada sürekli birbiriyle veya başka canlılarla ya da kendi başına oynayan yavru hayvanları sıklıkla görürsünüz. Bu hayvanlar kendi cinslerine ve türlerine göre oynadıkları oyunla yeteneklerini geliştirir, ileride ona lazım olacak hareket ve davranışı öğrenirler.

Çocuklarda böyledir. Oyun oynayarak yeteneklerini geliştirir, hareket kabiliyetlerini artırırlar. Ayrıca bu kabiliyet sadece hareketle sınırlı değildir. Ruhsal ve mantıksal bir gelişmede sağlarlar. Bu yüzden çocuk için, hele de en sevdiği oyuncak onun her şeyidir ve çok değerlidir.

Çocuklara Nasıl Oyuncaklar Alınmalı?

Oyuncaklar çocuğun yaşıyla doğrudan alakalıdır. Yaşa göre oyuncak alınmalıdır. Alınan oyuncaklar sadece görsellik olarak ve kalite olarak güzel olmamalı, çocuğa bir şeyler katmalı yaşına göre eğitici olmalıdır. Çocuk oyuncaktan bir şeyler öğrenmeli, oyuncak çocuğa bir şeyler kazandırmalıdır.

Genelde bu hususa dikkat etmeyen ebeveynler için en azından okul çağındaki bir çocuk için özellikle okula yeni başlayan çocuk için bu hususlara riayet ederek davranmasını öneririz. Mesela kitap sevgisinin aşılanacağı zaman, çocuğun okumaya başladığı andır. Renkli kitaplarla, eğlenceli hikâyelerle, çocuğa okumayı sevdiremezseniz, sonrasında çocuğun kitap sevgisi istenildiği gibi olmayacaktır.

Öte yandan çocuğu sadece plastik oyuncaklarla boğmamalı, doğadan bir şeyler meşgul olmasına fırsat verilmelidir. Tahtalarla sopalarla oynamak, çamurdan evler yapmak, kumdan kaleler oluşturmak, çizgi çizerek sek sek oynamak gibi aktivitelerin çocukların gelişimindeki etkisi daha olumlu ve daha büyüktür.

Evde ise çocuğun rahatça oyuncaklarıyla oynayıp dağıtabileceği bir odası olmalıdır. Şayet böyle bir imkân yoksa oyun oynadığı alanda, oyuncaklarını istediği gibi dağıtmasına göz yummalıdır. Yine bir kural olarak oyun bittikten sonra, dağınıklığı toplamak çocuğa bir görev olarak verilmelidir.

Böylece odanın ve ortamın düzeninden sorumlu olan çocuğun organizasyon becerisinin gelişmesi sağlanacaktır. Nitekim oyunu çocuk eğitimin bir parçası yapmak, çocuğun öğrenmekten zevk almasını sağlar.

Aksi takdirde, çocuğu oyundan alıkoyarak, esnetilmemiş kurallarla bir şeyler öğretmeye çalışmak çocuğu öğrenmekten soğutur. Oyunu boşa harcanan zaman olarak görmemek, oyunun çocuk ile bütünleşen bir etkinlik olduğunun farkına varmak, anne-babaların sorumluluğudur.

Oyunun Çocuklardaki Hayal Gücüne Etkisi Nedir?

Başarmanın yarısı hayal etmektir. Hayal olmadan başarı olmaz. En büyük başarıların altında uzun seneler boyunca hafızada tutunan hayaller vardır. Çocuğun belli yetileri kazanması oyun, dolayısıyla oyuncak sayesindedir. Oyuncak, çocuğun kaslarını, motor becerilerini geliştirmeli, hayal gücünü genişletmeli, çözüm odaklı yaklaşmasına yardımcı olmalıdır.

Oyuncak seçiminde çocuğun yaşı en belirleyici kriterdir. Yaş ilerledikçe çocuğun oyuncak yerine koyabileceği araçlar da artmaktadır. Yeni doğan bir bebeğin ilk oyuncağı kendi bedeni ve çevresinde en çok görmeye alıştığı annesidir.

Çocuk, belli hareketleri tekrar ederek ve çevredeki nesneleri elleyerek nesnelerin işlevlerini öğrenmeye çalışır. İki yaşından sonrasında yoğun olarak taklit gözlemlenir. Yaşamsal olayları taklit sonucu deneyimleyen çocuk sosyal bir birey haline gelir. Aynı zamanda yaş kriteri çocuğun ne oynayacağının dışında nasıl ve kimle oynayacağını da belirler.

Üç yaşındaki bir çocuğun etrafındaki çocuklarla iletişim kurduğu, oyuncaklarını paylaşmaya başladığı, dört yaşlarındaki çocuğun ise artık hayal gücünü ortaya koyarak evcilik, doktorculuk gibi daha düş ürünü oyunlara yöneldiği, işbirlikçi bir şekilde oynadığı görülür. Çocuk beş-altı yaşına geldiğinde, oyunları belli kurallar üzerine kurduğu, lider ya da takipçi yönünü oyunla birlikte ortaya çıkardığı göze çarpar.

Oyun Oynamak Çocuklara Ne Kazandırır?

Daha öncede belirttiğimiz gibi oyun oynamak çocuktaki sadece motor kabiliyetlerinin gelişmesine katkıda bulunmaz, ruhsal ve bedensel gelişmesini de sağlar. Oyunlar çocukların duygusal, sosyal ve zihinsel olarak da çocuğu geliştirir. Aşağıda oynanan bir oyunun çocuğa neler kazandırdığını maddeler halinde inceleyelim:

Çocuklar Yaşama Nasıl Hazırlanır?

Çocuklar oynayarak yaşama hazırlanır. Çocuklar, oyun sayesinde sosyalleşir. Çocuğun diğer çocuklarla oyun aracılığıyla kurduğu iletişim, ileri yaslarda kendi başına karar verme alışkanlığı kazandırır, işbirliği yapma ve yardımlaşma duygularını geliştirir.

Oyunun sağladığı özgür ortam, çocuğun duygu ve düşüncelerini, isteklerini rahatlıkla gerçekleştirebileceği bir dünyadır. Aşağıda yaşama hazırlanan çocukların oyunla neler kazandığını maddeler halinde inceleyelim:

01 –  Her oyunda bir ritim ve uyum söz konusudur. Oyun başlar ve gittikçe hız kazanır. Bu iniş ve çıkışlar oyuna bir ritim katar. Bu ritim sayesinde çocuk, hızlı düşünmeyi, düşüncelerini hareketlerine yansıtmayı öğrenir. Bu, da beden ile zihin arasında bir uyum oluşturur.

02 –  Çocuklar oyunla mekân seçmeyi, doğru mekân tercih etmeyi öğrenir. Çocuklar oyunun yapısına göre tercih yaparken, tercihleri konusunda bilgiler edinmeyi, şartları değerlendirmeyi, uygun ortamları ve yaratıcı fikirler üretmeyi öğrenirler.

03 – Oyun kurallı bir eylemdir ve bu kurallara uygun olarak oynanmak zorundadır. Oyun sırasında çocuklar, kurallar koyarlar ve duygularını oyun içerisinde kurallara uygun olarak açıklar, başkalarının haklarına saygı gösterirler. Bu da çocukları sosyal kurallara uymaları konusunda hayata hazırlar. Ayni zamanda kurallara uyulmadığı takdirde neler olabileceğini yasayarak öğrenirler.

04 – Oyunda rekabet vardır. Oyunlarda çocuk başarılı olmak için çaba harcar. Başarılı olan sevinci, kaybeden ise üzüntüyü deneyimler. Kaybeden çocuk, bir sonraki sefere kazanmak için kendini motive eder ve bu amaç doğrultusunda caba harcar. Bu rekabet ortamı, onları hayattaki mücadeleleri için hazırlamaktadır.

05 – Oyunlar oynanıp bitirildikten sonra ayni şekilde yeniden oynanır. Çocuklar ayni oyunu sıkılmadan defalarca oynayabilirler. Bu sayede çocuklar, hayatlarında birçok şeye ayni hevesle başlayabilmeyi öğrenirler. Örneğin büyüdüklerinde, her yeni bir günde yeniden işe gitmeleri gerekecektir.

Çocukların Oyun Süresi Neden Azalıyor?

Oyunun bilinen tüm faydalarına rağmen istatistikler, çocukların günlük oyun oynama süresinin giderek azaldığını ortaya koyuyor. Sıkı programlanmış aile ve okul zamanları, ebeveynlerin iş yaşamında artan rolü, güvenli oyun alanlarının azalması ve artan ekran süresi bunun başlıca sebepleri arasındadır.

Araştırmalar, ortalama bir okul öncesi çocuğunun her gün beş saat televizyon izlediğini gösteriyor. Hâlbuki uzmanlar, özellikle iki yaşına kadar çocukların hiçbir ekrana maruz kalmadan, oyun oynamasının, sağlıklı bir gelişim için vazgeçilmez bir gereklilik olduğunu belirtiyor.

Çocuklarda Oyunun Önemi Nedir?

Çocukların Gelişiminde Oyun Neden Önemlidir? adlı konumuza son verirken, çocuklarda oyunun önemi ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, burayı tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.