Gramla Satılan Safran Bitkisi ve Faydaları
Gramla Satılan Safran Bitkisi ve Faydaları; dünyanın pahalı baharatı olan safran, hiç abartmıyoruz tüm dünyada çok pahalı bir baharat olduğu için gramla satılır. Bir gramı 7 Euro civarında olan bu bitki kendi ağırlığının yüz bin katı kadar suyu sarı rengine boyayabilir. Yemeklere tat ve renk vermek için kullanılan safran İspanya, Fransa ve İtalya’da yetiştiriliyor olsa da meşhur olduğu yer komşumuz İran’dır.
Samana benzer bir kokusu olan safranın keskin bir tadı vardır. Türkiye’de az da olsa Safranbolu’da yetiştirilen safran çiçeğinden elde edilen safran baharatı içine konduğu yemeklere altın gibi sarı bir renk katan, krosin adı verilen karotenoit bir boya maddesi de içerir. Bu özelliği safranı dünya çapında çok aranan bir baharat yapmıştır.
Geçmişten günümüze kadar şifa kaynağı olarak kabul edilen safran, baharat olarak kullanımının dışında modern tıp alanındaki ilaçların içeriğinde kullanılan bir bitkidir. En önemli etkileri balgam söktürmek, acımsı lezzetiyle iştahsızlığın önüne geçmesi ve cinsel gücü arttırması gösterilebilir.
Bu özellikleri nedeniyle uyku problemleri yaşayanlarda, bronşit ve boğmaca gibi hastalıklarda, iştahsızlık çekenlerde, hazımsızlık sorunu olanlarda ve iktidarsızlık çekenlerde kullanılır. Bu yönleriyle safran aynı zamanda tıpta da kullanılan ve aranan bir bitkidir.
Safran Nedir?
Latince adı “crocus sativus” olan safran, soğanlı bitkiler arasında yer alır. Sonbaharda mor renkli çiçekler açar, 20 ile 30 cm arasında bir boya ulaşır ve renklendirici ya da tat verici olarak kullanılır. İlaç, parfümeri ve tekstil sektörlerinde endüstriyel değeri bulunan bitki, Türkiye’de Safranbolu ve Şanlıurfa gibi şehirlerde yetiştirilir. İlk olarak antik Yunanistan’da üretilen safran, UNESCO Kültür Mirası Listesi’nde yer alır.
Safranın fiyatından da anlaşılabileceği gibi, yetiştiriciliği sabır ve özen ister. 15 Ağustos ile 15 Eylül arasında yaklaşık 10 santim derinliğe soğanlarının ekilmesi gerekir. Çiçekler açana kadar yetiştiriciler her gün toprağı çapalar, havalandırır ve zararlı otlardan arındırır. 15 Ekim ile 15 Kasım arasında safran çiçekleri açar.
Hasat, çiçeklerin açık kaldığı yaklaşık üç gün içinde yapılır. Safran çiçeklerinin gün doğmadan toplanması gerekir. Çiçeğin ortasındaki üç tane tepecik, baharat olarak kullanılan kısmıdır. İpçikleri andıran tepecik kısımları, tek tek, özenle çiçeklerden ayrılır. Yaklaşık 75 bin çiçekten, sadece yarım kilogram safran elde edilir. Yetiştirilmesi ve hasadındaki bu zorluk, safranın pahalı olmasındaki önemli sebeplerden biridir.
Safran Çayı Nasıl Yapılır?
Safranı sadece yemeklerde ve pilavlarda kullanmak gerekmiyor. Her tür yemeği sarı renge boyayan safranın bizatihi çayı da yapılmaktadır. Bir kupa bardağı safran çayı hazırlamak için altı veya yedi adet kadar safran yeterli olacaktır.
Öncelikle suyu kaynatın ve iki dakika kadar suyun durulmasını bekleyin. Ardından safranı koyduğunuz bardak içine sıcak suyu ilave edin. Suyun rengi amber rengine yakın bir tonda olacaktır. Bu süre genellikle beş dakika olur. Safran çayı içine çubuk tarçın kullanabilirsiniz. İlk etapta içmekte zorlansanız da şeker kullanmadan içmeniz faydalıdır.
Safran çayı göze faydaları ile ön plana çıksa da aslında diş ve ağız sağlığı için de bir hayli değerli olmakta, çayın dişlerde yaşanan çürük gibi sorunları henüz oluşmadan önlediği bilinmektedir. Yoğun antioksidan değeri sayesinde tıpkı bitkin kendisi gibi sakinleştirici ve iyileştirici etkiler gösteren çay da diyetlerde tüketilebilir.
Safranın Besin Değeri Nedir?
Yüz gram safran besin değeri aşağıda detaylarıyla listelenmiş, böylece günlük ihtiyacınızın ne kadarını bu bitkiyle beraber karşılayabileceğiniz gösterilmiştir:
- 1724 mg potasyum
- 11 gram protein
- 6 gram yağ
- 148 mg sodyum
- 65 gram karbonhidrat
Ayrıca bitkinin kalorisi de son derece dengeli olmakta, aynı miktarda safranın yalnızca 310 kalori içerdiği bilinmektedir. İçerisindeki önemli yapı taşlarına bakıldığında ise bakır, çinko, kalsiyum, demir ve manganez gibi önemli mineraller ile B, C ve A grubu vitaminleri içerdiği görülmektedir.
Safranın Özellikleri Nelerdir?
En çeşitli yemekleri lezzetli hale getirmenin yanı sıra, safran tozu vücut için değerli maddelerin bir hazinesidir: safran, en güçlü antioksidanlardan biri olduğundan, hücresel yaşlanmayı hızlandırmaktan sorumlu serbest radikallere karşı koyar.
Ayrıca, bu baharat sindirim fonksiyonlarını destekler, sindirim sistemini uyarır, safra ve mide sularının salgılanmasını arttırır. Bu nedenle, aynı zamanda sindirim likörlerinin hazırlanmasında da yaygın olarak kullanılmaktadır.
Dahası, son zamanlarda, safran, stres, depresyon gibi modern yaşam tarzıyla ilgili birçok rahatsızlık için bile çok etkili bir doğal ilaç olduğunu kanıtlamaktadır.
Son zamanlarda yapılan çalışmalar aslında safranın, sinir sisteminin kaslar ve eklemlerin hareketinin duyusal reseptörlerini düzenleyen kısmı üzerinde özelliklere ve faydalara sahip olduğunu, böylece kas gevşetme durumuna neden olan sakinleştirici, analjezik ve antispazmodik bir etki gösterdiğini göstermiştir.
Safran yüksek boya kapasitesi ile sadece mutfağın ve tıbbın gözdesi değil, kozmetik sektörünün de aranan ve gözdesi olan bir bitki çeşididir. Bu bitkisinin sayısız faydaları yanı sıra üretimdeki güçlüğü yüzünden çok yüksek fiyatlara satılmasının önüne geçilmeli, safran yetiştiriciliği devlet tarafından teşvik edilmelidir.
Safranın Faydaları Nelerdir?
Yoğun miktarda vitamin ve mineral içeren safran, faydaları ile ön plana çıkan bir bitki olmakla beraber enerji vermeye ve yükselen ateşi düşürmeye yardımcı olmaktadır. Akciğer ve solunum yolu olmak üzere pek çok alanda etkilerini gösteren safranın bronşit ve astım gibi rahatsızlıklar üzerinde tedavi edici olduğu da bilinmektedir. Aşağıda safranın faydaları maddeler halinde sıralanmıştır
- Cinsel isteğin yanı sıra performansı da artırır.
- Menstrasyon dönemini ağrısız geçirtir.
- Seratonin düzeyini dengeler.
- Depresyon ve anksiyete iyi gelir.
- Psikolojik problemleri gidermede etkilidir.
- Astımı tedavi eder.
- Uyku kalitesi ve motivasyon düzeyini artırır.
- İştahı düzenleyerek obeziteyle savaşır.
- Omega-3 yönünden zengindir,
- B6 vitaminin oluşumuna destek olur.
- Afrodizyak etkisi olan safran, sinirleri uyarır
- Kan dolaşımını düzenler.
- Tümörlerin büyüme hızını azaltır.
- İnflamasyonu (vücut iltihabı) İyileştirir.
- Tansiyon ve kötü kolesterolü düşürür.
- Cildin temizlenmesine fayda sağlar.
- Kan basıncını düşürür.
- Kalp sağlığına faydalıdır.
- Bağırsak hareketleriyle kabızlığı giderir.
- Safran yaraları iyileştirir.
- Hücre yenileme özelliğiyle gençleştirir.
- Beyin sağlığına iyi gelir.
- Hastalıkları önlemede önemli rol oynar.
- Mideyi tedavi edici özelliği bulunur.
- Ciltteki akne, leke ve siyah noktaları geçirir.
- Saç dökülmesini durdurur.
- Demir ve potasyum gibi minerallerce zengindir.
Safranın Zararları Nelerdir?
Safranın hem faydaları hem de yan etkileri konusunda yapılan araştırmalar şuan için yetersizdir. Ancak yapılan çalışmalara göre gebelik döneminde tüketilen safran çayının, rahimde kanamalara sebep olduğu gibi bilgiler elde edilmiştir. Bu nedenle hamilelik ve emzirme dönemlerinde tüketilmesi kesinlikle yasaktır. Ayrıca kullandığınız düzenli ilaçlar ve bilinen bir hastalığınız varsa safran çayı tüketmeden önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Safrana olan alerji durumu nadiren görülse de dikkate alınması gerekir. Araştırmalara göre özellikle astım hastalarında safran alerjisi olduğu tespit edilmiştir. Küçük miktarlarda tüketmeye başlamalı ve duruma göre ilerlemelisiniz. En ufak bir belirtide mutlaka doktora danışmalısınız. Küçük miktarlarda yenildiğinde güvenli olan safranın yine aşağıdaki gibi olası yan etkileri görülebilir:
- Endişeli ve huzursuz hissetmek
- Kötü ruh hali ve dalgalanmalar
- Ağız kuruluğu
- Aşırı terleme
- Baş ağrısı
- Uykulu hissetme
- Hasta hissetmek veya kusmak
- Kabızlık veya ishal
- Bazı alerjik reaksiyonlar
- Yüzün kızarıklığına dikkat edin
Öte yandan safran’ın kalp atışının hızını ve gücünü arttırdığına inanılır, bu nedenle aşırı tüketimi belirli kalp hastalıkları olan kişiler için tamamen güvenli olmayabilir. Yine safranın Safranın kan şekeri üzerinde etkileri vardır, bu nedenle şeker hastalığı olanlar ve safran kullananlar için şeker seviyesinin periyodik ve düzenli olarak izlenmesi önerilir.
Safran anti hipertansif etkiye sahiptir, bu nedenle sıklıkla düşük tansiyon vakalarına maruz kalan kişilerin safran kullanmaları önerilmez. Ve yine ameliyat için randevu alınması durumunda safran kullanımına son verilmeli ve ameliyattan en az iki hafta önce safran alımını durdurmalısınız.
Bunun nedeni safranın merkezi sinir sisteminin çalışmasını yavaşlatması ve ameliyattan önce hastaya narkotik ilaçlar verilmesi veya ameliyat sırasında anesteziye maruz kalmasıdır. Yine kronik bir hastalığınız varsa, safranı kullanmadan önce doktora danışmanız doğru bir davranış olacaktır.
Safranbolunun Kırmızı Altını Safran
Gramla Satılan Safran Bitkisi ve Faydaları adlı konumuza son verirken safranın faydaları veya safranın özellikleri ile alakalı başka videolar için burayı tıklayarak youtube üzerinde izleyebilirsiniz.