Sakız Koyunu Özellikleri Et ve Süt Verimi
Sakız Koyunu Özellikleri Et ve Süt Verimi; bilinçli hayvancılık iyi bir cins hayvan bakmayı gerektirir. İyi cins hayvan bakımının en belirgin özelliği ise, aynı şartlarda beslenen iki cins koyundan birinin daha doğurgan, bakımının daha kolay, süt miktarının ise daha yüksek olmasından geçer. Tabi ki besleyeceğiniz koyun ırkının et ırkı bir koyun mu, yoksa süt ırkı bir koyun mu olduğu önemlidir.
Bazen her iki ırkın ortası olan hem süt hem de et oranlarıyla göz dolduran kombine dediğimiz ırklarda tercih edilebilir. Secimi yapılan koyun ırkının besleneceği ortama adaptasyon sağlaması, hava şartlarına uygun olması da elbette önemlidir.
Sakız koyunu süt ırkı bir hayvan olmasına rağmen, et verimi de yüksek bir koyun ırkıdır. Dağlıç ve kıvırcık cinsi iki koyunun çiftleşmesinden melezleme doğan sakız koyunu için, Ege denizinde bulunan ve bir yunan adası olan sakız (chios) adasından geldiği de söylenmektedir.
Takriben yüz elli yıl önce ülkemize gelen sakız koyunu daha çok Ege bölgesinde, Marmara ve Aydın civarında yetiştirilmektedir. Yunanistan’da bu koyun ırkının sütünden yapılan beyaz peynir oldukça popülerdir. Bu peynir Yunanistan tarafından Avrupa’ya ihraç edilir.
Sakız Koyununun Özellikleri Nelerdir?
Günümüzde verimli birçok koyun ırkı vardır. Sakız koyunu her ne kadar Yunanistan menşei olsa da yerli ırklar arasındadır. Sakız koyununun kuyruğu yarım yağlıdır. Dişisi ve erkeği boynuzlu olmakla beraber, bazı durumlarda dişisinde boynuz olmamaktadır.
Irkın erkeklerinde boynuz spiralli, dişilerinde topuz şeklinde küçüktür. Dolayısıyla cinsiyeti buradan kolay bir şekilde anlaşılabilir. Laktasyon için gerekli süre 210 gün olmakla beraber, 120 – 272 kilo süt sağlayabilir. Süt ve üreme bakımından oldukça verimli bir ırk olan sakız koyunları özellikle bu yönleriyle tercih edilmektedir.
Sürü içgüdüsü düşük olan sakız koyunlarını kontrol hemcinslerine nispeten daha zordur. Bu durumu henüz bu cinse yatırım yapmadan dikkate almalısınız. Ayrıca sakız koyunları her yıl ortalama iki defa yavru doğurur. Yavrular dünyaya geldiğinde 3 veya dört kilo doğar. Yünlerine bakıldığında ise çapının 27 – 35 mikrometre olduğu görülür. Çıkarılan iplik ise 44 – 56 arası değişmektedir.
Ayrıca sakız koyunları, yaşadıkları coğrafi bölgenin dışına çıkarıldığında, öngörülen verimliliği sağlayamayacağı durumu da göz önünde bulundurulmalıdır. Aşağıda sakız koyunun özellikleri hakkındaki bilgiler maddeler halinde sıralanmıştır:
Sakız Koyunu Genel Özellikleri
- Bezel yapılı memesi bol süt verimi için uygundur.
- Uzun bacaklı bir fiziksel görünüme sahiptir.
- Gövdesinde beyaz renkler çoğunluktadır.
- Kulak, burun ucu, göz ve ağız siyah olabilir.
- Karnın alt bölgesi, bacak ve baş kısmı yağsızdır.
- Hemcinslerine nazaran erken gelişirler.
- Etleri son derece lezzetlidir.
- Farklı coğrafyalara uyum sağlayamayabilirler.
- Kuyruk yere değecek kadar uzundur.
- Dil ve boynuzlar siyahtır.
- İzmir yöresi dışında verimli olmazlar.
- Sürü halinde hareket etmeye alışık değildir.
- Özgür ve kendine buyruk tavırlarla beslenirler.
- Adaptasyon yeteneği zayıftır.
- Süt sağımı kolay bir ırktır.
- İkiden fazla meme başı vardır.
- Memeleri sarkık, iri ve geniş şekillidir.
- Otlama yeteneği çok gelişmiş değildir.
- Diz ve dirsek bölümlerinde siyah renk görülebilir.
Türkiye’de sakız koyunu popülasyonu hızla azalıyor. Bu durumu engellemek için genellikle belediyeler aracılığıyla uygun fiyatlar ya da direkt olarak hibe ile yetiştiricilere sakız koyunu veriliyor. Sakız koyunu popülasyonun artırılması için yapılan proje ile sakız koyunlarının bölgede son iki yılda ciddi düzeyde popülasyonun artmaya başladığı ifade ediliyor.
Sakız Koyunu Verim Özellikleri Nelerdir?
Bakımı diğer koyun ırklarına nazaran daha kolay olan sakız koyunları, süt verimi ile şampiyon koyunlar arasında yer edinmiştir. En çok süt veren koyun cinsi içerisinde yer alan Sakız koyunu, her hayvanda olduğu gibi dikkatli bir bakım gerektirdiği de tartışmasız bir gerçektir.
Fakat sakız koyunu yetiştiriciliği, uygun koşullar sağlandığında karlı ve verimli bir iştir. Aşağıda özellikle süt verimliliğiyle göz dolduran sakız koyununun verim özellikleri maddeler halinde sıralanmıştır:
Sakız Koyunu Verim Özellikleri
- Laktasyon başına olmak üzere 120 – 272 kilo süt sağlar.
- 220 günlük emzirmede toplam 777 litre süt verir.
- Karkas randımanı %48 oranındadır.
- Erkekler 50 ile 90 kilo civarında bir ağırlığa sahip olur.
- Dişiler 30 ile 60 kilo ağırlığa ulaşabilir.
- Yedi ayda kuzular ergenliğe ulaşır.
- Süt verimi ve süt sağımı son derece başarılıdır.
- Kuzuyu sütten kesim yaşı 60 ile 150 günlüktür.
- Yapağı randımanı %50 ile 70 oranlarındadır.
- Her yıl ortalama iki kez doğum yapabilirler.
- İnceliği 24 ile 39,5 cm olan yapağısından faydalanılabilir.
Sakız koyun ırkı, kombine verimli yerli bir koyun ırkımızdır. Et verimi, süt verimi ve çok yavru verimi olarak tartışılmaz bir üstünlüğe sahiptir. Sakız koyunu canlı ağırlık artışı özelliği günlük 200-300 gramdır. Dört veya beş aylık kuzu 35 kilo canlı ağırlığa ulaşabilmektedir. Ayrıca sakız koyununun günlük süt verimi 2 ila 3 kilodur. Sakız koyunu senede en fazla yedi yavru verimine sahip yedi veren bir koyundur.
Sakız Koyunu Türleri Nelerdir?
Sakız koyununun ülkemize Yunanistan geldiği söyleniyor olsa da, birçok yerde sakız koyununun ege bölgesine has bir koyun türü olduğu söylenilmektedir. Fakat gerçek şu ki, sakız koyunu bize Yunanistan üzerinden gelmiş olsa bile, artık ege bölgesiyle özdeşleşmesi nedeniyle yerli ırklar arasında zikredilmiştir.
Sakız koyunu şuan yanlış hayvancılık politikaları yüzünden, özellikle yabancı bir ırk olan romanov koyun ırkı ile alakalı çalışmalara ağırlık verilmesi nedeniyle, geri planda kalmıştır. Umuyoruz ki, yerli bir ırk olan sakız koyunu ülkemizde yeniden hak ettiği yere gelir.
Yine yukarıda ifade ettiğimiz gibi sakız koyunları, dünyada en çok süt veren ve kuzulama verimine sahip olan özel koyunlardır. Tabi ki bu veriler doğru iklim ve bakım şartlarında sadece elde edilir. Sert kara ikliminin hüküm sürdüğü yerlerde Sakız koyunu yetiştirilmesi uygun olmayabilir.
Fakat döl ve süt verim zamanında bu yörelerde Sakız koyunları uyum sağlayamadıklarından ciddi düşüşler yaşanabilir. İşte bu sebeple Sakız koyunlarının ülkemizde safkan olarak yayılması mümkün değildir. Sakız koyunları ne kadar sert kara iklimine ayak uydurmakta zorlansalar da, damızlık olarak daha düşük verimli yerli koyunlarımızın ıslahında önemli başarılara imza atmışlardır ve atmaya da devam etmektedirler.
Örnek verecek olursak Kıvırcık, Dalgıç, Karayaka, Akkaraman, koyunlarımızın sakız koçları ile melezlenmesiyle süt, et, döl verimleri çoğalmış daha kaliteli melez koyunlar elde edilmektedir.
Karadeniz’in iklimine uygun kaliteli ve yüksek döllenme Bafra koyunları Karayaka sakız familyasındandır. Ayrıca. Sakız koyunları ile melezlenme sırasında yerli koyunlarımızın sadece süt, et, yapağı, döl verimleri artmazken aynı zamanda yeni doğan melez kuzuların hayata tutunması açısından önemli avantajları olduğu bilinmektedir.
Sakız Koyunu ile Süt Üreticiliği
Sakız Koyunu Özellikleri Et ve Süt Verimi adlı konumuza son verirken, sakız koyunu verimi ile alakalı videolar izlemek isterseniz, buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.
