Palamut Balığı Faydaları ve Özellikleri
Palamut Balığı Faydaları ve Özellikleri; yağlı balık her zaman lezzetli olur. Palamutta o lezzetli balıklardan biridir. Çünkü palamut yağlı bir balıktır. Bu özelliği yüzünden palamutu fırında, mangalda veya tavada kendi yağında pişirebilirsiniz. İnanılmaz derecede lezzetli bir balıktır. Hatta ülkemizde Karaköy’de Sirkeci’de ekmek arası satılan meşhur balık bu balıktır.
Dünyada palamut balığı en çok Türkiye’de ve Meksika’da avlanır. Sadece 2004 yılında ülkemizde 18 bin ton palamut balığı avlanmıştır. Fakat şunu da söylemek gerekir ki, aşırı avlanmanın doğal sonucu olarak palamut balığı türü tehlike altındadır.
Palamut Balığı Nedir?
Palamut balığı, Scombridae familyasına aittir. Karadeniz, Atlantik ve Akdeniz kıyılarında dağılım göstermekle birlikte, ülkemiz açısından oldukça önemli bir balık türüdür. Beslenme ve üreme amaçlı Karadeniz ve Ege Denizi civarlarında belirli zamanlarda göçler yapmaktadır.
Besin ihtiyaçlarını sürü halindeki; kolyoz, uskumru, hamsi, sardalya, istavrit gibi küçük balıkları yiyerek karşılarlar. Avladıkları diğer balıklar gibi, kendileri de sürüler halinde dolaşırlar.
Palamut, avlanması kolay olmasa da yakalandığı dönemlerde bol olması nedeniyle ucuz ve besleyici bir balıktır ve bu nedenle halk arasında en çok tüketilen balık türleri arasında gelir. Yanlardan hafifçe basık olmakla birlikte, oldukça uzun bir vücuda sahip balıklardır. Başı ve ağzı büyüktür. Dişleri saydam, burnu sivri ve uzundur.
Vücudu küçük pullar ile örtülüdür. Sırt kısımları siyaha yakın, karın kısmı ise gümüş renge sahiptir. Yumurtlama dönemleri Mayıs-Temmuz ayları arasında olup, yumurtlama yerleri; Karadeniz, Ege ve Marmara Denizi’dir. Tüketim boyutları 25 santim ve üzeridir.
Uskumrugiller yani Scombridae familyasına ait olan Palamut Balığı Sarda Sarda veya Atlantic Bonito olarak adlandırılabilir.
Palamut Balığının Türleri Nelerdir?
Palamut balıkları 1 Eylül’den itibaren avlanmak için uygun hale gelmektedir. Devletin öngördüğü avlanma yasaklarına uyulması, palamut balığının türünün devamı için son derece mühimdir.
- Palamut vonozu (12–16 cm)
- Kestane palamudu (16–22 cm)
- Çingene palamudu (22–28 cm)
- Palamut (28–35 cm)
- Torik (40–45 cm)
- Sivri (45–55 cm)
- Altıparmak (55–65 cm)
- Piçuta (65 cm ve üzeri)
- Zindandelen (70 cm ve üzeri)
Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi daha çok sığ suları seven ve sürüler halinde yaşayan bu balığın şu ana kadar görüldüğü en fazla derinlik iki yüz metredir. Kendinden küçük balıkları yiyerek beslenmektedir. Bazı araştırmalara göre açık yarayı iyileştirici bir etkisi vardır.
Eti en fazla D vitamini değerlerine sahip olan balık türlerinden biridir. Kalp krizini tetikleyen, damar sertliği yapan kötü kolestrol oranını düşürmeye yarar. Gözler içinse palamut çok faydalıdır.
Palamut Balığının Özellikleri Nelerdir?
Palamut saldırgan, yırtıcı, hızlı yüzebilen ve çok hareketli bir balıktır. Başlıca besinleri sürü halinde gezen uskumru, kolyoz, hamsi, istavrit, gümüş ve sardalya gibi balıklardır. Av ve beslenme sırasında küçük balık sürülerinin peşinden su yüzeyine yaklaştıkları, doyduklarında ise derin sulara doğru indikleri tespit edilmiştir.
Palamut oldukça süratli yüzen bir balıktır. Saatte on ila on iki deniz mil kat edebilir. Ani olarak durabilir ve dönüş yapabilir. Kuluçka süreleri dört-altı gündür. Yumurtadan çıkan larvalar önceleri planktontarla, daha sonraları da küçük balıklarla beslenirler.
Büyümeleri hızlı bir seyir takip eden bu larvalar, türlerine göre eylül veya ekim başlarında 5-15 cm. boya erişebilirler. Palamut balığının diğer bilinen başlıca özellikleri ise aşağıdaki gibidir:
- 500 binden 2 milyona kadar yumurta dökerler.
- Genellikle sürüler halinde hareket ederler.
- Mevsimlik uzun göçler yaparlar.
- Pulsuz, siyah eti olan göçmen bir balıktır.
- Bu balık çok hızlı hareket eder ve çok zekidir
- Trol ağlarla yakalanamaz.
- Besin değeri çok yüksek olan bir balıktır.
- Küçük balıklara saldırarak beslenirler.
- 23 derece sıcaklıkta açık denizlerde ürerler.
- Uzunluğu bir metreye varan türleri de vardır.
- Üreme Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarıdır.
- 1500 metre uzunluğunda olan ağla yakalanır.
- Palamut Nesli tükenme noktasına gelmiştir.
- En lezzetli zamanı Eylül ve Şubat ayları arasıdır.
Balık yağlarının sağlığa olan faydalarına her zaman değinilmiştir. Epidemiyolojik bir çalışmada, balık tüketiminin fazla olduğu Japonya’da, balık tüketiminin az olduğu diğer ülkelere oranla kardiyovasküler hastalıkların daha az görüldüğü bulunmuştur.
Palamut Balığının Faydaları Nelerdir?
Ağustos aylarının son günlerinde avlanmaya başlayan palamut balığı herkesin bildiği gibi eylül ayının başlarında balık tezgâhlarında ki yerini alıyor. Palamut balığı yüksek seviye de omega-3 yağ asidi içermektedir ve kalp ve damar hastalıklarının yaşanmasına karşı koymaktadır. Uzman doktorlar çocukluk çağdan itibaren hafta da en az 1 kere bu tür balıkların yenmesinin son derece faydalı olacağını söyler
İnsan vücudunun anne karnından itibaren ihtiyaç duyduğu bir besin olan omega-3 yağ asitleri insan sağlığı için son derece önemlidir. Omega-3 yağ asitleri bakımından zengin olan balıklar insan sağlığına son derece faydalı olarak bilinmektedir.
Balık türlerinden hamsi ve somondan sonra hemen hemen en çok tüketilmesi gereken ve tercih edilen palamut, özellikle cilt sağlığına önemli katkı sağlar. Palamut balığı; içeriğinde fosfor, sülfür, vanadyum maddeleri bulunur. Protein ve D vitamini bakımından ise oldukça zengindir. Sağlıklı beslenme düzeninin olmazsa olmazlarından olan palamut balığının diğer faydaları da aşağıdaki gibidir:
01 – Fosfor, sülfür ve vitaminler açısından zengin içeriği sayesinde saçlara da iyi gelir. Palamut balığını beslenme düzenine eklemek saçların güçlenmesine, daha canlı ve parlak görünmesine yardımcı olur. Ayrıca, saç dökülmeleri de azalır.
02 – Omega-3 yağ asidi bakımından son derece zengin bir balık olan palamut bu sayede kolesterolü düzenler ve kalp krizi riskini önemli ölçüde azaltır. Bu yüzden doktorlarında tavsiyesiyle haftada iki kez balık tüketmek gerekir.
03 – İçeriğindeki yüksek A vitamini sayesinde göz sağlığı için de oldukça faydalıdır. Göz hastalıklarına karşı koruyucu etki sağlarken, gözlerin daha sağlıklı olmasına ve görme fonksiyonuna destek olur. Nitekim gözlerin en çok ihtiyaç duyduğu A vitaminidir.
04 – Palamut balığının diş ve kemik sağlığında da olumlu etkisi olduğu bilinmektedir. Beslenme düzenine eklendiğinde diş yapısını düzeltir ve diş eti kanamalarını engeller. Ağız sağlığını korumak içinde palamut mutlaka tüketilmelidir.
05 – Palamut, hücre yenileyici özelliğe sahip bir balık çeşididir. Bu özelliği sayesinde açık yaraların çok daha kısa sürede iyileşmesini sağladığı gibi cilt üzerinde de etkili olur. Düzenli tüketildiğinde, cildi gençleştirir ve onararak çok daha sağlıklı görünmesini sağlar.
06 – Sinir sistemi üzerinde etkili olan palamut balığı sinir hücrelerinin daha sağlıklı olmasını sağlayıcı bir etki gösterir. Doğrudan sinir sistemine etki eden palamut, sinir sisteminde oluşan kötü hücrelerin çoğalmasını da engeller. Bu özelliği sayesinde Alzheimer için iyileştirici özellik gösterir.
07 – içerdiği potasyum sayesinde kolesterolü düzenler. Kan basıncını azaltır. Sindirim sistemindeki mutasyona uğramaya meyilli hücreleri iyileştirerek kanser hastalıklarının yaşanmasını engeller. Beynin hafıza kısmının gücünü artırır.
Palamut Balığının Zararları Nelerdir?
Aslında tüm balıklar için ortak olarak söylenebilecek bir şey var ki, o da balığın mutlaka taze olarak tüketilmesi gerektiğidir. Şayet taze olarak tüketilemiyorsa bile, balığın uygun saklama koşulları altında muhafaza edildiğinden emin olmak gerekir. Çünkü taze olmayan balık en çabuk zehirleyen gıdaların başında gelir.
Özellikle taze tüketilmeyen palamut ve hamsi gibi koyu renk etli balıklar histamin ya da scombroid zehirlenmesine yol açabilir. Çünkü kas dokularında yüksek miktarda histamin içeren palamut, hamsi, uskumru, kolyoz, somon, ton balığı, torik ve zargana gibi koyu renk etli balıkların tüketiminde daha dikkatli olunması gerekir. Konserve, donmuş, bayatlamış ya da kokmaya başlamış bu balıklarda histamin oluşumu artmaktadır.
Palamut Avı Nasıl Yapılır?
Palamut Balığı Faydaları ve Özellikleri adlı konumuza son verirken, palamut avı ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, burayı tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.
