Devekuşu Özellikleri ve Devekuşu Besiciliği
Devekuşu Özellikleri ve Devekuşu Besiciliği; cüsse olarak kanatlı hayvanların en büyüğüdür. Uçamayan kanatlılar arasında da en büyüğüdür. Devekuşu, küçük başlı iri gövdeli bir yapıya sahiptir. Uçamama dezavantajının yanında oldukça hızlı koşabilme avantajı bulunan devekuşları, saatte yetmiş kilometre hıza ulaşabilmektedirler. Korkak ve tedirgin hayvanlar olarak bilinen kuşlar, tehlike anında yaklaşık doksan kilometre hızla kaçabilme özelliğine sahiptir.
Hızlı ve gösterişli bir kuş türü olan devekuşları, kuşlar arasında bu iriliğe sahip tek örnektir. Bunun yanında hiç durmadan yarım saat boyunca koşabilmesi ayak kaslarının ne kadar kuvvetli olduğunun da kanıtıdır. Üstelik sıkıştırıldıkları anlarda güçlü kasları olan bacaklarıyla tekme savurabilme özellikleri de bulunmaktadır.
Bu nedenle devekuşları, tehlikeli kabul edilen hayvanlardır. Ne zaman ne yapacakları kestirilemediği için bakıcılarının dahi bu kuşlara yaklaşma hususunda her zaman tedbirli davrandığı söylenebilir. Devekuşları dünyanın her yerinde çiftliklerde üretilebilmektedir. Çoğunlukla dekoratif toz alıcı olarak kullanılan tüyleri için yetiştirilirler
Devekuşlarının diyetleri genel olarak bitkilerden oluşur. Fakat omurgasızları da yiyebilmektedirler. Beş ila elli arasında birey içeren göçebe sürüler hâlinde yaşarlar. Tehlike anında ya kendilerini toprağa uzanarak saklar ya da kaçarlar. Köşeye sıkıştıklarında güçlü bacaklarıyla tekme savurabilirler. Çiftleşme düzenleri coğrafik bölgelere göre değişiklik gösterir.
En büyük devekuşunun 150 kiloya kadar çıkabildiği gözlemlenmiştir. İri görünümlü devekuşlarının erkek olduğu bilinmekte, dişilerin daha kısa boylu ve cılız olduğu görülmektedir. Bunun yanında erkek devekuşları dişilere nazaran daha çok yaşamaktadır. Yumurtlama ve zayıf bedenleri nedeniyle dişiler erkeklerden önce ölür.
Devekuşunun Özellikleri Nelerdir?
Afrika’nın sıcak bölgelerinde kalabalık sürüler halinde yaşayan koşucu bir kuştur. Başının ucundan kuyruğunun sonuna kadar takribi iki metre uzunluğundadır. Yeryüzünün en büyük ve en ağır kuşlarından olan devekuşunun vücudu uzun ve güzel siyah tüylerle kaplıdır. Kanatları beyazdır. Çıplak olan boynunda ince ince tüyler vardır.
Devekuşlarının başında ve boynunda her ne kadar küçük ve sık tüyler bulunsa da gövdede bulunan tüyler kadar çok değildir. Baş kısmı yalnızca gözleri ve gagaları kaplar. Gözleri çöl ortamına adapte olabilecek şekilde yaratılmıştır. Kum fırtınalarında korunaklı olabilmesi için gözlerinin önünde koruyucu zar bulunmaktadır. Bu zarın yanı sıra kirpikleri de oldukça sıktır.
Dişilerinin rengi çoklukla esmerdir Kuvvetli ve kalın bacakları tüysüzdür. Yere iki parmağının üzerinde basar. Bu parmaklardan içteki daha çok gelişmiştir. Hayvan bunlara dayanarak çok hızlı koşar. Devekuşunun bir özelliği de uçamamasıdır. Kanatlarını ancak, koşarken, denge bulmak için kullanır.
Devekuşları çok kalabalık sürüler halinde yaşarlar. Fakat çiftleşme zamanlarında küçük kümelere ayrılırlar. Çoklukla bir erkek İki veya dört dişiyle birlikte gezer. Kuluçka mevsimi gelince dişilerin birkaçı birden toprağın üzerine yumurtlarlar.
Devekuşu yumurtası ortalama olarak 1,5 kilo ağırlığındadır, yirmi tavuk yumurtasına eşittir. Yerliler bunları gizlice alıp pişirerek yerler. Haşlanması ise neredeyse kırk dakika sürer.
Kuluçkada, yumurtaların üzerine çoklukla erkek devekuşu yatar. Aradan yedi hafta geçtikten sonra yavrular yumurtadan çıkar. Yavruların vücudu atkestanesinin dikenlerine benzeyen dikenlerle kaplıdır. İkinci aya doğru bunlar düşer, yerlerine esmer tüyler çıkar. Üç yaşına doğru da hayatının sonuna kadar hayvanın rengini verecek olan asıl tüyler çıkar.
Devekuşu pek zeki bir hayvan değildir, yalnız, görme ve işitme duyuları çok gelişmiştir. Daha çok bitki, bazen da böcek, sümüklüböcek veya küçük omurgalıları yiyerek, pek çoğunu da olduğu gibi yutarak beslenir. Dikkati çekecek derecede çok su içer. Bu yüzden de daha çok suyu bol olan yerlerde yaşar. Kuluçka mevsimleri hariç, yuvaları yoktur.
Devekuşları evcilleştirilebilir. Güney Afrika ve Cezayir’de bu kuşları yetiştiren özel çiftlikler vardır, etinden de faydalanılma yoluna gidilmiştir; buna rağmen devekuşu yetiştiriciliği eski önemini kaybetmiştir. Tüyleri şapkacılıkta çok makbul sayıldığından geçen yüzyılın sonlarında, bu yüzyılın başlarında çok avlanmıştır. Aşağıda devekuşunun genel özellikleri maddeler halinde sıralanmıştır:
- Bir deve kuşu yumurtası, yirmi tavuk yumurtasına eşittir.
- Erkeği siyah, dişisi gri renklidir.
- Suya düşkündürler, sık banyo yaparlar.
- Saatte 70 km hıza ulaşabilirler.
- Bacakları çok kuvvetlidir ve savunmada kullanırlar.
- Kanatlarını yön verip denge de kalmak için kullanırlar.
- Tohum, tahıl, meyve ve böcek yiyerek beslenirler.
- Dünyadaki en büyük kuştur.
- Kara hayvanlarında en büyük göze sahiptir.
- Dişi gündüz, erkek gece kuluçkaya yatar.
- Hızını aldığında 2 adımının arası, 3 ila 5 metreyi bulabilir.
Devekuşu çok hızlı koştuğu için yerliler onları atlara binerek kovalarlar. Hayvan bir saat kadar koştuktan sonra yorulur, o zaman avcı onun yanına yaklaşır, başına, boynuna vurarak öldürür. Ayrıca, yerliler başlarına devekuşu tüylerini takarak kendilerini kuşa benzetirler, hayvanları kuşkulandırmadan, yuvalarına kadar yaklaşıp, ellerindeki ok veya tüfekle öldürüp devekuşunun etinden ve tüyünden faydalanırlar.
Yine devekuşlarının göğüs kemiği bulunmamaktadır. Bugün doğada özgürce yalnız Afrika’nın doğusu ve güneyinde rastlanmaktadır. Gerektiğinde saatte ortalama altmış km süratle koşmakta hatta doksan km hıza dahi ulaşabildiği bildirilmektedir. Ayakları ile tekme atarak, gagası ile darbe vurarak kendisini korur. Ortalama yetmiş yıl yaşarlar. Bakım ve besleme ortamına göre otuz yıl damızlıkta kullanılabilirler.
Devekuşunda Dişi Erkek Farkı Var mı?
Devekuşlarının dişileri ile erkekleri arasında uzaktan görülebilecek bariz farklılıklar bulunmaktadır. Bunlardan ilki vücut büyüklüğüdür. Dişiler erkeklere nazaran daha çelimsiz görünmektedir. 150 kiloya ulaşabilen erkek devekuşları bulunurken, dişilerin en fazla 100 kilo olduğu görülmüştür.
Bunun yanında dişilerin erkeklere nazaran biraz daha yavaş koştuğu gözlemlenmektedir. Boylarının kısalığı ve bacak kaslarının zayıflığı da aralarındaki bariz farklılıklardan biridir. Dişi devekuşlarının gövdelerinin alt kısımları pembeye yakın bir tondadır.
Bununla beraber kuyrukları da bir o kadar pembedir. Erkeklerin ise ara renklerinin mavi olduğu dikkat çekmektedir. Tabi ki dişilerin erkeğe nazaran çelimsiz olması hem yumurtlaması hem de yaratılış itibari ile erkeklere nazaran daha küçük yaratılması nedeniyledir.
Devekuşu Nasıl Beslenir?
Deve kuşları hem etçil hem de otçul hayvan türleri içerisinde yer almaktadır. Özellikle söz konusu deve kuşlarının yetiştiriciliği olduğu vakit, yem gideri çok daha fazla gerçekleşmektedir. Bu sebepten dolayı meraya dayalı beslenme günümüzde daha ekonomik bir yapı ortaya çıkarmaktadır.
Devekuşları mera alanlarında buldukları ot tohumları, yeşil ot türleri ile beraber aynı zamanda küçük böcek türleri üzerinden beslenir. Aynı beslenmeyi yabani hayat içerisinde de gerçekleştirdiklerini ifade etmek mümkün.
Diğer yandan devekuşu yetiştiriciliği konusunda bu kuşların mutlaka dengeli bir şekilde beslenmeleri büyük bir öneme sahiptir. Çünkü devekuşuna uygun bir besi, devekuşlarından en iyi randımanı alma sonucunu doğurur ki, besicilik yapmanın temelinde de zaten bu gerçek yatar.
Devekuşu Kaç Tane Yumurtlar?
Devekuşu günümüzü özellikle yetiştiriciliği gerçekleştirilen önemli kuş türleri içerisinde yer almaktadır. Bu bağlamda dünyanın birçok farklı yerinde yapılan yetiştiricilik ile beraber, bir dişi deve kuşunun tek seferde yirmi ya da yirmi beş arası yumurta bıraktığı biliniyor. Bir deve kuşu ailesi içerisinde iki dişi deve kuşu ve bir tane erkek devekuşu bulunur.
İlkbaharda yumurtlamaya başlayan dişi deve kuşları, bunu sonbaharda da devam ettirir. Yumurtlama ile beraber bir devekuşu yavrusu, yumurtadan ortalama kırk gün içerisinde çıkar. Böylece devekuşu üzerinden döngü yeniden devam eder ve dönemi geldiği vakit yeniden yumurtlayabilir.
Devekuşu Başını Kuma Gömer mi?
Halk arasındaki bir inanışa göre devekuşu, bir tehlikeyle karşılaştığı zaman, düşmanını görmemek için başını kuma gömermiş. Bu söylem de o gün bugündür en çok kullandığımız deyişlerden biridir. Oysa bilim insanlarının yapmış olduğu araştırmalar sonucunda bu inanışın yanlış olduğu tespit edilmiştir.
Devekuşunun başını kuma gömmesinin nedeni tehlikeyi görmekten kaçmasından değil. Bunun şöyle bir nedeni vardır; Devekuşu uzaktan bir ses duyduğu zaman, başını yere yaklaştırır, büyük bir dikkatle dinler. Ona göre de savunmaya geçer ya da kaçar, saklanır. Anlaşılan uzakta bir yolcu, devekuşunun bu davranışını görmüş olmalı ki başını kuma soktuğunu sanmış.
Öte yandan devekuşu yumurtalarına bakmak içinde başını kuma gömebilir. Kafasıyla kumu eşeler ve yumurtalarına bakar. Fakat bu durumun kullanılan deyimimizle bir alakası yoktur. Netice itibari ile deve kuşunun korkmasından dolayı başını kuma gömmesi tamamen bir şehir efsanesidir.
Devekuşu Derisi Değerli mi?
Devekuşunun en değerli ürünü derisidir. Diğer hayvan derilerinden farklı olarak derileri üzerindeki foliküller farklı desen oluştururlar. Sığır derisinden beş kat daha dayanıklıdır. Kalite olarak timsah ve fil derisi ile karşılaştırılabilecek düzeyde olup, suya karşı dayanıklı yumuşak bir deridir. Güney Afrika’daki çiftliklerin gelirinin % 75’ ini deri, % 20’ sini et ve % 5’ ini ise tüyleri teşkil etmektedir.
Derisinden, şapka, eldiven çanta ve bot yapılmaktadır. Tüylerinin moda sektöründe süslü giysi ve şapka yapımlarında kullanılması, evcilleştirilmesinin başlangıcı olmuşsa da bugün eskisi kadar önem taşımamaktadır. Ancak yine de 8 ayda bir kesilen tüyler bir gelir kaynağı olmaya devam etmektedir.
Ayrıca devekuşunun eti hakkında geniş bilgi almak istiyorsanız, devekuşu kebabı adlı konumuzda, devekuşu etinin özellikleri ile ilgili bilgi verilmiştir. Sitemiz üzerinde aratarak veya linke tıklayarak bu konumuza ulaşabilirsiniz.
Devekuşu Besiciliği ve Yem
Devekuşu yetiştiriciliğinde büyük gider yem gideridir. Bu nedenle kısmen de olsa meraya dayalı besleme daha ekonomiktir. Merada buldukları ot tohumları, yeşil ot türleri yanında ufak böcek gibi bir takım canlıları da yerler. Diğer kanatlılarda olduğu gibi dengeli beslenmeleri çok önemlidir.
Toz yemler burun deliklerine kaçması nedeniyle pek sevilmez. Hayvanın yaşa göre düzenlenmiş rasyonlarla ve mutlaka peletlenmiş yemlerle beslenmeleri gerekir. Fakat bu fabrika yemlerinde bilhassa vitamin ihtiyaçlarına çok dikkat edilmelidir. Yeşil yonca ve diğer yeşil ot veya sebze çeşitlerinin kıyılarak yemlerine karıştırılması yemi daha lezzetli ve iştah açıcı hale getirecektir.
Devekuşu Civcivlerinin Beslenmesi: Yumurtadan çıktıktan sonra ilk 3-4 gün yiyeceğe ihtiyaç duymazlar. Yumurta sarısındaki besin maddeleri bu süre içindeki ihtiyaçlarını karşılar. Bu süre sonuna doğru yem yemeye başlarlar. Kümes ısıları tavuk civcivi gibi düzenlenebilir. Yeme alıştırma genelde lapa türü hazırlanmış yemlerle yapılmalı daha sonra fabrikalarda hazırlanmış “Devekuşu Civciv Yemi” verilmelidir.
Bu yemler minimum %18 proteinli, 2600 Kcal/kg enerjili, sindirimi kolay, bakteri ve mantar yönünden temiz olmalıdır. 1-2 hafta sonra bu yemlerin içine kaliteli yeşil yemler ilave edilebilir. Yemlerdeki kalsiyum oranı %2 ‘ yi geçmemelidir.
Fazla kalsiyum bacak bozukluklarına sebep olabilir. Civciv yemi 40-50 gramla başlayarak yaş ilerledikçe 500 veya 600 grama çıkarılır. İçme sularının temizliği de çok önemlidir. Temizliğe çok dikkat edilmeli su kapları günde birkaç kez yıkanmalıdır.
Devekuşu Piliçlerinin Beslenmesi: Civcivler altı aylık olduktan sonra piliç devresine geçerler. Damızlıkta kullanılacakları iki yaşına kadar bu döneme uygun “Devekuşu Piliç Yemi” ile beslenmelidirler. %16-17 proteinli 2450 Kcal/kg enerjili %2-2.5 oranında kalsiyum ve bunun 1/3 oranında fosfor ihtiva etmesi gereken bu yemlerde selüloz miktarı civciv dönemine göre daha yüksek olabilir. Ancak yeşil yem veya vitamin düzeylerine çok dikkat edilmelidir.
Damızlığa ayrılacak hayvanların yağlandırılmaması için yemlerin kalori düzeyi titizlikle kontrol altında tutulmalıdır. Yedikleri yem miktarı günlük 1 kilodan, giderek 3 kiloya kadar yükseltilir. Yemlerin yapısı pelet şeklinde olmalı ve imkânlar ölçüsünde yeşil yemlerle lezzetlendirmeye çalışılmalıdır.
Devekuşunun Bakımı ve Beslenmesi
Devekuşu Özellikleri ve Devekuşu Besiciliği adlı konumuza son verirken, devekuşu besiciliği ile alakalı başka videolar izlemek istiyorsanız, burayı tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.