Ispanak Neye İyi Gelir Faydaları Nelerdir?
Ispanak Neye İyi Gelir Faydaları Nelerdir? Ispanağı severiz biz. Şimdi biz derken kimi kastediyorsunuz? Derseniz; hemen hiç duraksamadan sessiz çoğunluğu diyebilirim. Biz çoğunluk olarak ıspanağın böreğini, ıspanaklı çöreği, etli ıspanağı, yumurtalı ıspanağı gerçekten her şartta ve her ortamda ıspanağı severiz. Pırasaya ne kadar uzak olursak olalım, ıspanağa o kadar yakınızdır.
Öte yandan gerçekten birçok faydası bulunan ıspanak Türk mutfağının vazgeçilmezleri arasındadır. Kış aylarında mutfakların daimi üyesi ıspanak A, C, E, B grubu vitaminleri bakımından zengindir. Bunlardan başka fosfor, iyot, demir ve magnezyum mineralleri içerir. Bazı araştırmacılar ıspanağın bu kadar çok faydası olmadığını savunsa da, insanın bağışıklık sistemi ve vücut direncini yükseltmesi açısından her zaman işe yaramaktadır.
Ispanak Nedir?
Ispanakgiller familyasından olan ıspanak; kış sebzesi olarak yetişen, kazık köklü ve tek yıllık otsu bir bitki çeşididir. Serin ve rutubetli havalardan hoşlanır. Sebze olarak her yerde yetiştirilir ama anavatanı Kafkasya ve Afganistan civarıdır. Eksi beş dereceye kadar dayanabilen ıspanak, daha soğuk havada zarar görmeye başlar. Dikenli ve dikensiz olarak iki çeşidi vardır.
Dikenli olan ıspanak; tohumları dikenli ve köşeli, yaprakları da mızrak şeklindedir. Kışa daha dayanıklıdır. Dikensiz ıspanak ise tohumları dikensiz, yaprakları geniştir. Dünyada ve ülkemizde en çok ekilen türü dikensiz olan ıspanaktır. Ispanak ne şekilde yenecek olursa olsun, mutlaka çok iyi yıkanmalıdır. Kazık köklü olan bitkinin yaprakları arasına dolan çamur birçok kez yıkanarak arındırılmalıdır.
Ispanak vitamin açısından çok zengin bir içeriğe sahiptir. Bir kış sebzesi olan ıspanağın genel olarak belirli bir yan etkisi veya zararı bulunmamaktadır. Ancak eklem iltihabı olanlar, mide ülseri veya bağırsak problemi olanlar çok fazla tüketmekten kaçınmalıdır.
İçerisindeki vitaminler, magnezyum, fosfor gibi değerli mineraller sayesinde vücut için oldukça gereklidir. Özellikle demir eksikliği sorunu olan kişilere, yüksek demir içeriği ile özellikle anemiye faydalıdır.
Ispanak, vücudun direncini artırır ve kuvvet verir. Üstelik sadece bedenen değil zihnen de güç vermektedir. Yaş ilerledikçe kendini gösteren öğrenme güçlüğü, zihin tembelliği gibi sorunlara da iyi gelmektedir.
Ispanağın Faydaları Nelerdir?
Ispanak denince aklımıza direk olarak demir minerali gelse de içeriğinde bulundurduğu demir minerali vücudumuza yetmez. Vücutta bulunan oksalik asit molekülleri vücudumuzdaki kalsiyuma ve demire bağlanmaktadır. Bu nedenle demirin emilimine engel olmaktadır.
Eğer ıspanakta bulunan demirden tam olarak faydalanılmak isteniyorsa C vitamini bakımından zengin olan besinlerle beraber tüketilmesi önerilmektedir. Şimdi ıspanağın faydalarını maddeler halinde inceleyelim:
- Antioksidanlar sayesinde kasların sağlığının korunmasına yardımcı olmaktadır.
- Ispanak vücudun metabolizması hızlanmaktadır.
- Ispanak magnezyum minerali için önemli bir besin kaynağıdır.
- Göz kaşıntıları, göz ülseri ve göz kuruluğu gibi rahatsızlıkları karşı önemlidir.
- Gözlerimizde oluşan şişliği ve tahrişin azaltılmasına yardımcı olur.
- Kolon, göğüs ve prostat gibi kanserlere karşı oldukça etkilidir.
- Kanserlerin oluşma riskini azaltmaktadır.
- Ispanak tüketimi beyin sağlığını destekleyerek beyni hastalıklara karşı korur.
- Beyin felcinden sonra, beyinde oluşan zararları tersine çevirir iyileştirir.
- Yine Ispanak kanser hücrelerinin oluşumunu engeller.
- DNA’da hasar oluşumunu engelleyici özelliğe sahiptir.
- Ispanak detoks etkisi göstererek iltihaplanmaların giderilmesini sağlar.
- Karaciğerin sağlıklı olmasına yardımcı olur.
- Diyabet hastalığı bulunanlarda glikoz düzeyini düşürür.
- İçerdiği beta-karoten sayesinde astımın oluşmasını engeller.
- İçeriğindeki lifler sayesinde kabızlığın giderilmesine yardımcı olur.
- Osteoporoz gibi kemik rahatsızlıklarına karşı yardımcı olur.
- Dişlerin sağlıklı olmasına yardımcı olur.
- Hamile kadınların ihtiyacı olan folik asit ıspanakta bolca bulunmaktadır.
- Folik asit sayesinde bebeğin sinir gelişimi desteklenmiş olur.
- Bağışıklık sistemini destekler.
- Ispanağın içerisinde bulunan antioksidanlar yaşlanmayı geciktirir
- Kan damarlarıyla ilgili tüm problemleri giderir.
- Yüksek kolesterol seviyesini düşürerek yüksek tansiyonla mücadele eder.
- Kemik ve iskelet sisteminin sağlıklı olmasına yardımcı olur.
- Cilt hücrelerinin gelişmesine yardımcı olur.
- Cilt ve saçların sağlığı açısından da önem taşımaktadır.
- Alzheimer hastalığına karşı koruyucu olan ıspanak hafızanın güçlenmesini sağlar
Ispanak Hangi Hastalıklara İyi Gelir?
Ispanak bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olmaktadır. Enfeksiyon sonucu oluşan hastalıkları önlemeyi sağlamaktadır. İnflamatuar özelliği sayesinde düzenli tüketiminde enfeksiyon hastalıklarına yakalanma riskini düşürmektedir.
İçerdiği demir, fosfor ve kalsiyum sayesinde kemiklerin güçlenmesine yardımcı olmakta, içerisindeki A vitamini sayesinde göz sağlığını korumaktadır. Ispanak demir açısından zengindir. Demir eksikliği nedeniyle oluşan anemi hastalığının tedavisine yardımcı olan bir besin kaynağıdır. Ispanak, osteoporoz yani kemik erimesini de önlemeye yardımcı olmaktadır.
Kalp krizine neden olan sorunların ortadan kalkmasına, kan basıncını düzenleyerek kalp-damar sağlığının korunmasında etkilidir. İçeriğindeki K vitamini, folik asit, lutein ve B-karoten nedeniyle oksidatif stresin azalmasını sağlamakta, yaşlanmanın neden olduğu oksidatif stres riskini azaltmakta, motor ve bilişsel beceriler ile zihinsel kapasiteyi artırmaktadır.
Ayrıca ıspanak, Alzheimer hastalığının gelişimiyle bağlantılı ‘kolinesteraz’ adı verilen bir enzimin aktivitesini bloke etmektedir. Ispanaktaki yüksek magnezyum seviyeleri, B-amiloid adı verilen bir peptidinin neden olduğu nöron ölümü seviyesini azaltarak hipertansiyon, diyabet ve kardiyovasküler hastalık gibi kronik hastalıklarla ilişkili düşük seviyeleri telafi etmektedir.
Ispanak, kardiyovasküler sistem ve merkezi sinir sistemi dâhil olmak üzere çeşitli fizyolojik sistemler üzerinde etkili olan çok sayıda fonksiyonel bileşiğe sahiptir. Yüksek K vitamini, folik asit, B-karoten ve lutein seviyeleri nedeniyle ıspanak tüketimi, yaşlanma ile ilişkili oksidatif stres riskini azaltabilmekte, dolayısıyla bilişsel ve motor becerilerin yanı sıra zihinsel kapasiteyi de geliştirebilmektedir.
Yüksek ve hipokalorik etkisi nedeniyle ideal bir besindir. Antioksidan ve sağlığı geliştirici faydaları, yüksek düzeyde C vitamini ve lif içeriğinin yanı sıra kompleks karbonhidrat ve düşük yağ seviyesi nedeniyle ıspanak, kan şekeri konsantrasyonlarını düzenlemeye, magnezyum yoluyla insülin ihtiyacını azaltmaya yardımcı olmaktadır. Diyabetli hastalarda tokluk artışı sağlayarak kilo kontrolü sağlamaktadır.
Ispanak Nasıl Yıkanır?
Ispanağın yine pişirmeden önce çok dikkatli yıkamalısınız. Tıpkı semizotu bitkisinde olduğu gibi ıspanağın kökünde ve yapraklarında çok miktarda toprak kalıntısı bulunur. Ispanağı yıkadıktan sonra bir süre sirkeli suda bekletebilirsiniz.
Toprak ve çamurdan arındırdığınız ıspanağın yemeğini yaparken pişirme süresini kısa tutmanız önemlidir. Ispanağın uzun süre pişirilmesi içerisindeki vitamin ve mineral kaybını artırıyor. Ispanağı keserken tahtadan yapılmış bir bıçak kullanmalı ya da elinizle parçalara ayırarak pişirmelisiniz. Ispanağın metal bıçakla kesilmesi halinde vitamini azalıyor. Ispanağı piştiği anda tüketmek gerekiyor çünkü bu şekilde tüketildiğinde ıspanak sağlığa daha yararlı oluyor.
Buzdolabında bile olsa bekletilmesi halinde ıspanağın besin değeri düşüyor ve kısa süre içerisinde çürüme sürecine giriyor. Bu sebeple eğer ıspanak yemeği ya da ıspanak kullanacağınız bir yemek yapacaksanız, günlük olarak hemen tüketebileceğiniz miktarda alıp, hızla pişirerek aynı gün yemeniz tercih etmeniz gereken doğru tüketim şeklidir.
7 Gün Ispanak Yemenin Faydaları Nelerdir?
01 – Vücudun oksijen ve su oranının azalmasına bağlı demir eksikliği meydana gelir. Demir eksikliği de bünyenin zayıflamasına neden olur. Doğada demir açısından en zengin besinlerden biri olan ıspanak bu eksikliği gidermede etkilidir. Bazı uzmanlar günde bir tabak tüketilen ıspanağın kırmızı etin yerine geçtiğini belirtiyor.
02 – Süt ve süt ürünlerine alerjisi olan kişilerin protein eksikliğini gidermede alternatif besinlerden biridir. İçerdiği K vitamini kemik sağlığını korur. Ayrıca kas dokularında meydana gelen kollajen eksikliğini de giderir. Özellikle 7 gün boyunca ıspanak çiğ tüketildiğinde etkisi daha fazladır.
03 – Günümüzde bilgisayar, televizyon ve telefonların ışıklarından kaynaklı yaşanan göz rahatsızlıklarına da iyi gelen besinlerden biridir. Özellikle bozulan retinanın ışığı kırmadan sarı noktaya geçmesi ile oluşan astigmat rahatsızlığının riskini azaltarak göz sağlığını korur.
04 – Flavonoidler maddesi açısından zengin olan nadir besin kaynaklarından biri olan ıspanak, yağlı ve karbonhidratlı yiyeceklerin vücutta arttırdıkları zararlı toksin oranını azaltır. Yapılan araştırmalarda ıspanağın cilt ve mide kanserine neden olan zararlı hücrelerin oluşmasını engellediği de ortaya konmuştur.
05 – Ispanak, kalori ve yağ oranı düşük olduğundan diyet listelerinde yerini alan bir besindir. Aynı zamanda içerdiği lif bağırsak ve mide faaliyetlerini olumlu etkilediğinden sindirimi kolaylaştırır. Kabızlık sorununun yaşanma riskini azaltır. Ancak fazla tüketilen ıspanak ishale neden olduğu da unutulmamalıdır.
Ispanak Hakkında Sık Sorulan Sorular
Ispanak Nasıl Saklanır?
Ispanak taze tüketilebileceği gibi daha sonra kullanılmak üzere de saklanabilir. Derin dondurucu da saklanacak olan ıspanaklar poşetlenmeden önce iyice yıkanıp temizlenmelidir. Çünkü ıspanakta çok fazla çamur birikir. Saklanacak olan ıspanak, temizlendikten sonra yemeklik doğranır ve poşete konulur.
Eğer derin dondurucu da fazla yer kaplaması istenmiyorsa şoklama işlemi yapılır. Şoklama yapmak için büyük bir tencere içerisindeki kaynayan suya ıspanaklar 2 dakika kaynatılır. Daha sonra soğuk su ile yıkanıp süzülür. Ardından ıspanaklar yemeklik şekilde poşetlere doldurulur. Poşetlerin havası alınır ve ıspanak saklamak için derin dondurucuya konulur.
Ispanak Kaç Kaloridir?
Kalori olarak ıspanak çok kalorili bir besin değildir. Örneğin yemek yaparken yemeğe eklenen salça, pirinç gibi malzemeler yemeğin kalorisini arttırır. Haşlanmış Ispanak 19 kaloridir. Eklenen diğer malzemeler ile ıspanak kalorisi 133 kalori olur. 1 çorba kaşık yemek yendiğinde alınan Ispanak kalorisi 19’dur. Tüketilen 100 gram Ispanak yemeğinde kalori miktarı 76’dır.
Ispanak Hangi İlimizde Yetişir?
Asya kıtasının orta ve güneybatı bölgelerinin yerlisi olan bu bitki dünyanın birçok farklı bölgesinde gıda olarak tüketilir. Çin Halk Cumhuriyeti, yılda 23.805.539 ton üretimle dünyanın en büyük ıspanak üreticisidir. Ülkemizde ise Ispanak birçok yörede yetişen bir sebzedir.
2018 yılında 225 bin ton olan ıspanak üretiminin yaklaşık %26’sı İzmir’den, %14’ü Ankara’dan gerçekleştirilmiştir. Türkiye’de yaklaşık 160 bin dekarı aşan alanda ıspanak üretimi yapılmaktadır. Üretim yapılan alanların %22’si İzmir’dedir.
Ispanak Zayıflatır mı?
Ispanak, düşük glisemik indeksi ve yüksek lif içeriği nedeniyle diyabet ve obezite riskini azaltmaktadır. Tilakoidler, kloroplastlarda bulunan ve sindirimi yavaşlatan enzimlerdir; rubisco adı verilen ek bir enzim de kilo kaybıyla ilişkilidir. Ispanak ayrıca normal beslenme düzenini teşvik eden ve yağlı yiyecekler yeme isteğini bastıran delta-opioid reseptörlerini aktive etmektedir. Bu da kişinin doğal olarak zayıflamasına yardımcı olur.
Ispanağın Zararları Nelerdir?
Ispanağın bir zararlımı? Sorusuna yoktur diyebiliriz. Büyükten küçüğe herkes tüketebilir. Ama bazı hastaların fazla tüketmeme si gerekir. Örneğin diyabet hastaları tükettiğinde kan şekeri düzeyinde değişiklikler olabilir. Ispanak her zaman pişirildiğinde hemen tüketilmeli ve kullanımdan önce iyice yıkanmalıdır.
Ispanak, pürin içerdiğinden fazla tüketildiğinde ürik asite dönüşür. Ürik asit böbreklerde biriktiğinden fazla tüketimi zararlıdır. Ayrıca fazla ıspanak tüketimi mide şişkinlik, gaz yapar. Herhangi bir zararı olmayan ıspanak fazla tüketildiğinde sindirim ve boşaltım sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratır. İshale neden olabilir.
Ispanak Suyunun Faydaları
Ispanak Neye İyi Gelir Faydaları Nelerdir? adlı konumuza son verirken, ıspanağın faydaları ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.
