Vaşağın Özellikleri ve Vaşağa Ait 24 Bilgi
Vaşağın Özellikleri ve Vaşağa Ait 24 Bilgi; bazı hayvanların gözlerimizi alamadığımız renklerine, postlarındaki o harikulade desenlerine bakmaya doyamaz; adeta gözlerimizi bu güzelliklerden alamayız. İşte bu kadar güzel bir görünüme ve bu kadar güzel bir postun sahibi hangi hayvandır? Dense herhalde hiç itirazsız onların arasına Vaşakta girerdi.
Kedigiller familyasına mensup olan vaşak güzel görünümüne nazaran bir aslan gibi alabildiğine tehlikelidir. Görünüm itibariyle aslana, kediye veya bir kaplana benzeyen vaşak, kedileri de bir hayli andırır. Kedilerden farklı olarak kulaklarının üzerinde en üst noktada uzun tüyler bulunur.
Son derece sessiz ve sinsi olan bu hayvan dünyanın hemen hemen her bölgesine dağılmış bir canlıdır. Kar ve buzda yaşayabilen vaşak, Afrika gibi sıcak ülkelerde de yaşamını idame edebilir. Ülkemizde de bulunan fakat son derece nadir görülen bu hayvan, küçüklüğünden itibaren bakılsa, evcilleştirilebilir.
Vaşakların Genel Özellikleri Nelerdir?
Neredeyse kediden beş kat daha ağır ve büyük olan vaşaklar, etçil bir hayvandır. Çok iyi bir avcı olan vaşak kendinden büyük avları da kolayca öldürebilir. Çok geniş patileri olan vaşaklar böylece karda yürürken, kara batmazlar.
Vücut indeksine bakılarak konuşulduğunda, vücuduna oranla en tehlikeli hayvanların başında vaşak gelir. Kendinden çok daha büyük bir antilobu koşarak yakalama ve öldürme yeteneğine sahip olan vaşak ürkütücü bir hayvan olsa bile, görünüm itibari ile son derece güzeldir.
Post renkleri yaşadığı coğrafyaya göre renklenen vaşaklar, karlar ülkesinde beyaz ve tonlarına dair bir posta sahipken, çöllerde ve sıcak Afrika ülkelerinde kum rengindedir. Çiftleşme döneminde egemenlik alanının dışına çıkarlar.
Genellikle de Ocak sonu ya da Mart başı arasında çiftleşirler. Dişi vaşakların hamileliği 69 ila 72 gün arasında sürer ve 2 ila 3 yavru doğurur. Yavrular annelerinin bir daha ki çiftleşme dönemine kadar ayrılmazlar. Dişi vaşaklar 21 aylıkken erkek vaşaklar ise 33 aylıkken erginleşirler.
Vaşaklar Nerede Yaşar?
Kendi cinsleri arasında bile görünüş, biçim, renk ve cüsse farklılıkları olan vaşaklar, 3000 metre yükseklikteki bir rakımda iyi bir dağcı olarak yaşayabilirken, deniz seviyesinde yine iyi bir yüzücü olarak yaşamını idame edebilir.
Vaşaklalar engebeli arazilerde ve bazen çam ormanlarında da yaşarlar. Açık ormanlık araziler ya da diğer coğrafi mekânlarda da rahatlıkla yaşam sürdürebilirler. Mükemmel derecede hızlı ve çevik bir hayvan olan vaşaklar, tavşandan, fareye, impalaya, ördek ve balıktan, kuşlara kadar her şeyi avlayabilirler.
İyi bir gözlemci olan vaşak, avını önemli ölçüde saklanarak ve gözleyerek yakalar. Çok sinsi bir şekilde avına yaklaşabilen vaşak, avının gafletinden faydalanarak yuvasına eli boş dönmez. Vaşaklar ara sıra avlanırken birlikte hareket ederler. Özellikle tavşan gruplarını avlarken birlikte hareket ettikleri görülür. Avlanma zamanı olarak geceden ziyade gündüzü tercih ederler.
Öte yandan üzülerek söylemek gerekir k, vaşakların soyu tükenme ile karşı karşıyadır. Adeta doğal hayatın bir parçası olan vaşaklar insanoğlunun tehdidi altındadır. Altı yüz kadar vaşağın yaşadığı Norveç’te sadece iki ay içinde 117 vaşak, avcılar tarafından öldürülmüştür.
Vaşaklar Hakkında 24 Bilgi
Vaşakların yaşam süresi türlerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Aslında bu canlıların genel olarak hayatta kaldıkları süre kedilerden daha kısadır. Maksimum yedi yıl ömre sahip olan bu kediler, yaşam mücadelesi vermek zorunda olduklarından dolayı çabuk yaşamlarını yitirirler.
Bir diğer önemli husus ise yaşadıkları bölgede ne kadar süre ile beslenebildikleri ve barınabildikleridir. Barınmalarını en iyi şekilde sağlayabilirler ise yedi yılın üzerinde bir süre ile de yaşamlarını sürdürebilmektedirler. Aşağıda bu vahşi kedilerin özelliklerini maddeler halinde sıralayalım:
- Kedilerden çok daha az yavru yaparlar.
- Vaşaklar tek başlarına yaşar.
- Bazen gurup olarak avlanabilirler.
- Vaşaklar kürkleri için avlanılır
- Vaşaklar iki buçuk ay gebe kalır.
- Bir aylık vaşak kendi başına avlanabilir.
- Vaşaklar; her tür canlıyı avlayabilir.
- Çok çevik ve hızlı hayvanlardır.
- Vaşağın kürk rengi mevsime bağlıdır.
- Çok keskin bir görüşe sahiptir.
- İyi bakımda yirmi yıl yaşayabilir.
- Vaşakların kürkleri son derece pahalıdır.
- Vaşaklar zeki ve hızlı varlıklardır.
- Dağda yaşayanlar dağ keçisi avlayabilir.
- Vaşak, kedi gibi sesler çıkarabilir.
- Çok iyi ağaca tırmanabilirler.
- Nehirlerde ve suda balık avlayabilirler
- Bazen tüyleri benekli olabilir.
- Zehirsiz yılanlar ile de başa çıkabilirler.
- Patileri boylarına nazaran büyüktür.
- Kulaklarının üstünde uzun tüyler bulunur.
- Avlarına son derece sessiz yaklaşırlar
- Dünya genelinde koruma altındadır.
- İyi beslenen evcil vaşak 45 kiloyu bulabilir.
Vaşak Türleri Nelerdir?
Vaşaklar yaklaşık olarak 10 ila 30 kilo ağırlığındaki orta büyüklükteki vahşi bir kedi türüdür, bu nedenle çoğu 100 kiloyu geçen “büyük kediler” den daha çok küçük tür dediğimiz kedilere benzer. Vaşak, kulağının üzerinde hassas bir duyma yetisi geliştiren sivri tüylere sahiptir.
Kısa kuyrukları vardır, çünkü diğer yaban kedilerinin yaptığı gibi, ağaçlar üzerinde denge kurmaları ya da kovalama sırasında kuyruklarını dümen olarak kullanmaları gerekmez. Aşağıda en çok bilinen vaşak türleri isimleri ile beraber sıralanmıştır:
-
1 – Kanada Vaşağı
Bu vaşak yaşam alanının bir kısmını kırmızı vaşakla paylaşıyor. Kuzey Amerika, Kanada ve Alaska’nın soğuk, kozalaklı ormanlarında yaşar. Bu nedenle, bu tür diğerlerinden daha kalın bir kürke sahiptir ve daha az tüy değiştirir. Açık gri rengi karda kamufle olmasını sağlar.
Bu tür ikinci en büyük vaşak türüdür ve bu nedenle boz ayı yavrularını kolaylıkla avlayabilir. Her zamanki gibi, bu hayvanların karşılaştıkları ana tehdit kürklerinden ötürü kaçak avcılıktır. Kanada’nın karlık bölgelerinde, vaşak avıyla post satılırken, eti de yiyecek olarak tüketilir.
-
2 – Kuzey Karakulak Vaşağı
Bu vaşak türü en fazla otuz kiloya kadar ulaşır. Avrasya’nın büyük bir bölümünü kapladığı için dünya çapındaki en büyük ekolojik yaşam alanına sahip avcılardan biridir. Bu tür, Türkiye, Çin, Rusya, Almanya veya Tibet gibi birçok ülkede bulunabilir ve ayrıca çeşitli alt türlere ve çok çeşitli avlara sahiptir.
Bu nedenle, kuzey karakulağın büyüklüğü ve popülasyonu, deve, öküz veya ren geyiği gibi farklı av türlerini avlayabilmelerini mümkün kılar. Bununla birlikte, diğer vaşaklar gibi, tavşanlara karşı özel bir ilgisi vardır.
Her ne kadar türün genel nüfusu kötü durumda olmasa da, bazı ülkelerde avlanma nedeniyle tehlikeye giriyorlar. Şu anda, İspanya, insanlarla çatışması nedeniyle türlerin (Fransızların yaptığı gibi) yeniden doğaya kazandırılmasını reddetmiştir. Bu durum, kuzey karakulağın 400 yıl önce Cantabria Dağları ve Pireneler ’de yaşamış olması gerçeğine rağmen, çiftçiler ve kurtlar arasında gerçekleşen olaylara benziyor.
-
3 – Kızıl Vaşak
Bu, tüm vaşak türlerinin en küçüğüdür; İberya vaşağının boyutundan biraz daha küçüktür. Bu, tüm kıtada yaşayan bir Kuzey Amerika vaşak türüdür. Yaklaşık sekiz kilo ağırlığındadır ya da bazen on yedi kiloya kadar çıkar, bu da evcil bir kedinin iki katı büyüklüğünde olduğu anlamına gelir.
Kıta boyunca yaşadıkları için neslinin tükenme tehlikesi yoktur. Ancak, 12 alt tür vardır ve bazıları büyük tehlike altındadır. Aslında, kızıl vaşak dünyadaki en çok avlanan kedigil olarak kabul edilir. Bu temelde avlanma kanunları eksikliğinden kaynaklanmaktadır.
-
4 – İber Vaşağı
İber vaşağı dünyadaki en çok tehdit altında olan kedi türüdür. Bununla birlikte, korunması sayesinde statüsü son zamanlarda daha az tehdit altında olarak değiştirildi. Bununla birlikte, bu hayvanın nesli hala tükenme tehlikesi altındadır, çünkü son nüfus sayımlarına göre sadece 500 örnek bulunmaktadır.
Bu vaşak orta büyüklüktedir ve erkekleri yaklaşık 20 kg ağırlığında görülmekle birlikte, yaklaşık 13 kg ağırlığındadır. Başlıca avı tavşangillerdir, bu yüzden temel tehditlerinden biri de hemorajik virüs ateşi veya miksomatoz gibi bulaşıcı hastalıklardan ötürü tavşan sayısındaki azalmadır.
Genellikle siyah lekeler ile kaplı yanlar ile kahverengi veya grimsi bir kürke sahiptir. Genellikle Endülüs‘te, özellikle Donana ve Sierra Morena’da bulunur. Son yıllarda, nüfus Portekiz, Toledo ve Ekstremadura’ya da yayılmıştır. İber vaşaklarının kuzey yarımadaya seyahat ettiği bile görülmüştür.
Tavşan eksikliğine ek olarak, bir başka büyük tehdit de otomobillerdir, bu yüzden daha fazla yaban hayat geçişi gereklidir. Kaçak avlanma ya da genetik değişkenliğin olmaması, karşılaştıkları diğer tehlikelerdir.
Vaşak Evcilleşir mi?
Kanada’da yaşayan ve hayvanat bahçesinde doğmuş olan Max isimli yarı evcil vaşak sayesinde vaşakların iç dünyasına yolculuk etme imkânı yakalandı. Kendisini herkese sevdiren vaşak, insanların bütün vaşaklara karşı sevgi beslemesinde yardımcı oldu. Son günlerde vaşağa ait video sahibi tarafından Youtube’da yayınlandı. Vaşak yarı evcil olduğundan hem evde hem de kafeste rahatça yaşayabiliyor. Aşağıda evcil vaşağın videosunu seyredebilirsiniz
Kedi Gibi Kendini Sevdiren Vaşak
Vaşağın Özellikleri ve Vaşağa Ait 24 Bilgi adlı konumuza son verirken, vaşaklarla alakalı videolar izlemek isterseniz, burayı tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.