Likopenli Gıdalar ve Likopenin 30 Faydası

Likopenli Gıdalar ve Likopenin 30 Faydası

Likopenli Gıdalar ve Likopenin 30 Faydası; güçlü bir antioksidan özelliğine sahip olan likopen besinlere kırmızı ve pembe rengini veren pigmentin kendisidir. Likopeni insan vücudu tek başına üretemediği gibi likopene de ihtiyaç duyar. Dışarıdan alınan likopen genel olarak kırmızı renkteki meyve ve sebzelerde bulunur.

Likopenin en çok bulunduğu sebze domatestir. Vücudumuzda biriken toksinleri atarken, ihtiyaç duyulan likopen özellikle vücudu kansere karşı koruyucu özelliğiyle de bilinir. Günlük olarak tüketmemiz gereken likopen vücudun kendini yenilemesi için gerekli olan antioksidanları sağlar.

Bazı besinlerle birlikte vücudumuzda biriken ve son derece zararları olan serbest radikallerin temizlenmesi içinde antioksidanlara ihtiyaç duyulurken likopenli besinler bu problemi gideren, vücudumuza bağışıklık kazandıran önemli bir besin kaynağıdır.

Boya sanayinde de kullanılan likopenin vücudumuzdaki gereksinimini günlük üç çiğ domates yiyerek karşılayabiliriz. Domates kalp ve damar hastalıklarını önlediği gibi, cildi yenileyen ve yaşlanmayı önleyen bir gıda olarak bilinir.

Likopen Nedir?

Antioksidan kaynağı olan likopen kırmızı renkteki besinlere bu rengi veren pigmenttir. Beta karoten gibi karoten familyasına aittir. Ancak beta karoten vücutta A vitaminine dönüşürken likopen dönüşmez.

Ayrıca likopenin antioksidan özelliği yaklaşık olarak beta karotenin iki katıdır. Genellikle likopen domates ile özdeşleştirilir. Ancak sadece domateste değil, kırmızı renkteki birçok yiyecekte bulunur.

Likopen doğal bir renklendirici değil, sayısız faydaları olan bir maddedir. Kan ve dokularda doğal olarak bulunur; ancak vücudumuz doğal yollarla likopen üretmez. Bu nedenle düzenli ve yeterli beslenerek besinler yoluyla likopen almalıyız.

Serbest radikallerin çoğalmasını önleyerek kansere yakalanma riskini azaltan likopen, yapılan araştırmalar sonucunda; prostat, rahim, meme, mide ve akciğer kanserine yakalanma oranını düşürdüğü ortaya konmuştur.

Likopenin Faydaları Nelerdir?

Bilimsel olarak birtakım araştırmalara tabi tutulan likopen, vücudu zararlı etkilerden koruyan bir maddedir. Sağlıksız beslenme ve kötü koşullar vücutta hormonların düzensizleşmesine ve oksidatif stres gibi olguların oluşmasına neden olur.

Bağışıklık sistemini güçsüzleştiren bu durum likopenli besinlerin tüketilmesi ile önlenebilmektedir. Vücutta enerji etkisi oluşturarak bu tarz durumların ve buna bağlı meydana gelebilecek hastalıkların önlenmesini sağlamaktadır. Aşağıda likopenin faydaları maddeler halinde sıralanmıştır:

01 – Beta karotenle aynı grupta yer alan bir biyoflavonoid olan likopen, bütün karotenler arasında antioksidan kapasitesi en yüksek olanıdır.

02 – Ön araştırmalar, likopenin 2 hafta boyunca alınması ya da likopen jelinin diş etlerine tek bir enjeksiyonunun yapılması, diş eti iltihabında azalma sağladığını gösteriyor. Randomize, plasebo kontrollü, bir çalışmada dişeti iltihabı olan 20 katılımcının yarısına 8 mg/gün likopen verilirken diğer gruba plasebo verildi. İki hafta süren çalışmada, likopen kullananların, gingivit ve kanama indeksinde istatistiksel olarak anlamlı azalmalar tesbit edildi.

03 – Daha çok likopen almak için  ketçap, domates suyu, domates sosu, ve diğer domates ürünleri kullanılabilir. Domatesin dışında domates salçası, ketçap, domates sosu, domates püresi gibi domates ürünlerinde de likopen yüksek miktarda yer alır. Domatesteki likopen oranı; türüne ve ne kadar olgunlaşmış olduğuna bağlı olarak farklılık gösterir. Domatesin suyundan ya da püresinden çiğ domatese göre beş kat daha fazla likopen alınır.

04 – Toronto Üniversitesince yapılan bir araştırmaya göre, likopen LDL kolesterolün oksidasyonunu baskılayarak aterosikleroz ve koroner kalp hastalığı riskini azaltmaktadır.

05 – Yine likopen oksitlenmiş lipoproteinlerin damar duvarındaki olumsuz etkilerinin önlenmesinde rol oynar.

06 – İngiltere’deki Newcastle Üniversitesi bilimadamlarınca hayvanlar üzerinde yapılan araştırmaya göre, likopen akciğerdeki iltihaplanmayı onarabilmekte ve astım riskini azaltabilmektedir.

07 – Likopen egzersizin yol açtığı astım belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir. Klinik bir çalışmada egzersize bağlı astımlı kişilerin bir hafta süresince günlük 30 mg likopen kullanımı astım semptomlarında azalmaya neden olmuştur.

08 – Yapılan araştırmalar yüksek likopen alımının kardiovasküler sağlığa olan olumlu etkilerini göstermektedir.

09 – Journal of Nutrition adlı dergide yayınlanan bir araştırma sonucuna göre likopen bakımından zengin domates ürünlerinin yüksek oranda tüketilmesi kadınlarda kalp ve damar sağlığını koruyucu etki göstermektedir.

10 – Likopenin kolesterol yapımında görev alan bazı enzimleri engelleyerek, kan kolesterol değerlerinin azalmasına yardımcı olduğu belirtilmektedir.

11 – Ulusal Kanser Enstitüsünce yürütülen çalışmaya göre her gün 1 porsiyon domates ya da domates ürünleri yemek prostat kanserine sebep olan DNA hasarına karşı koruyucu etki göstermektedir.

12 – İtalya`da yapılan bir araştırmaya göre yüksek oranda domates tüketilmesi sindirim sistemi kanser olasılığını azaltabilmektedir.

13 – Likopenin osteoporoz oluşumunu geciktirici etkisi olduğu belirtilmektedir. Likopen kalsiyum ve D vitaminiyle oluşan kemik güçlenmesini daha çok artırmakta, kemik yıkımını yavaşlatıp geciktirmektedir.

14 – Likopenin meme kanseri olasılığını azaltıcı özelliğe sahip olduğu belirtiliyor. Meme dokusundaki likopen artışının meme kanserine yönelik ciddi bir koruma  sağlayabileceği yapılan araştırma tespitleridir. Yağ açısından zengin bütün dokular gibi meme dokusu da likopenin yoğun depolandığı bölgelerdendir. Yine likopenin rahim ağzı ve rahim kanserine yönelik de koruma sağlayabileceği ifade ediliyor.

15 – Likopen antioksidan etkisiyle kansere karşı koruma sağlar. Likopen hücre içinde hasara yol açan tekli oksijenin oluşmasını önleyerek veya oluştuktan sonra bağlayarak etkinlik gösteriyor ve organizma içinde karsinojen oluşumunu baskılıyor.

16 – Likopenin kanser hücrelerinde kontrolsüz çalışan büyüme hormonu reseptörlerine bağlanarak, kanser hücresinin normal hücre durumuna geri dönmesini uyarması ve bazı kanserlerde, apoptozis adı verilen programlı hücre ölümünün tetiklenmesinde rol oynadığına dair araştırmalar vardır.

17 – Rahim, prostat, servikal, mide, meme, akciğer kanserine yönelik koruyucu etki sağladığını gösteren araştırmalar bulunmaktadır.

18 – Haftada beş porsiyon domates veya domates ürünü yenilmesi prostat kanseri olasılığını önemli ölçüde düşürmektedir. Araştırma bulgularına göre; beslenmelerinde her gün 6.5 mg. likopen tüketen erkeklerin, daha az tüketenlere nazaran, prostat kanserine yakalanma riski %21 azalmaktadır.

19 – ABD Wayne State Üniversitesi Karmanos Kanser Merkezi bilimadamlarından Prof. Ömer Küçük, prostat kanseri olan 15 hastaya 3 hafta boyunca, günde 30 miligram likopen vermiş ve süre sonunda hastaların tümörlerinde küçülme ve PSA düzeyinde azalma olduğu tespit edilmiştir. Araştırmalar olumlu sonuçlanırsa sebze ve meyvelerdeki kimyasalların tablet şeklinde kullanılabileceğini belirten Prof. Dr. Küçük, günde 5 mg likopen alımının kansere karşı koruma sağlayacağını ancak bu miktarı alabilmek için günde 1 kilo domatesin tüketilmesi gerektiğini belirtmiştir.

20 – Bir çalışmada bir prostat kanseri olan hastalara ameliyat öncesi 25 gün süresince iki bardak domates suyu verilmiş; hastaların PSA değerlerinin %60 oranında azaldığı ve prostat hacminin de %25 küçüldüğü tesbit edilmiştir.

21 – İtalya’da yapılan bir araştırmaya göre günde bir bardak domates suyu, inflamasyonun en önemli markerlarından olan TNF alfa’nın bir ayda %35 oranında azalmasını sağlamıştır.

22 – Yapılan bir araştırma likopenin kadınlarda şiddetli karın ağrısının nedenlerinden endometriyozisin tedavisinde kullanılabileceğini ortaya koymuştur. Amerikadaki Wayne Eyalet Üniversitesinden araştırmacılar likopenin endometriyoziste görülebilen normal dışı doku yapışmasına neden olan proteinleri engelleyebildiğini belirlediler.

23 – Likopen, hücreleri serbest radikal hasarından korumasının yanında, hücreler arasındaki bağları kuvvetlendirmekte ve hücre metabolizmasını geliştirmektedir.

24 – Bazı göz hastalıklarının meydana gelişinde oksidatif hasarın etkili olması, bu rahatsızlıkların önlenmesi ve tedavisinde likopenin yararlı olabileceğini düşündürtmektedir. Yapılan bir araştırmada şeker hastası farelerde likopenin katarakt gelişmesini engellemede olumlu etkiye sahip olduğu görülmüştür.

25 – Likopen yağlı cilt dokusunda birikebilen güçlü bir antioksidandır. Likopenin cilt dokusundaki yoğunluğu fazlalaştıkça güneş ışıklarının sebep olabileceği serbest radikal bazlı hasarlar ve cilt yaşlanması da azalmaktadır.

26 – Tip 2 diyabet hastalarında domates suyunun kullanılmasıyla plazma likopen seviyesinde gözlenen belirgin artışa bağlı olarak kötü huylu kolesterolün oksitlenerek damarlar için zararlı ürünlere dönüşümü belirgin bir biçimde azaltılabildiği görülmüştür.

27 – Domates ve domates ürünlerindeki likopen kan basıncını düşürücü etkiye sahiptir. Bu yüzden tansiyon ve bununla ilişkili hastalıkları önleyici etkiye sahiptir.

28 – Maküla dejenerasyonu, yaşlılarda görme kaybına yol açan bir göz hastalığıdır. Experimental Biology and Medicine 2002 Kasım sayısında yer alan yazıya göre likopen alımı maküla dejenerasyonuna karşı koruma sağlayabilir.

29 – Likopenin sıcaklığa dayanıklı olup olmadığına yönelik yapılan araştırmalara göre likopenin kimyevi yapısı sıcaklıkta bozulmamaktadır.

30 – Uzmanlara göre domates piştikçe likopen artmakta ve zeytinyağı ile beraber yendiği takdirde vücut tarafından daha kolay özümsenmektedir.

Likopen Hangi Besinlerde Bulunur?

Sağlıksız beslenme, havasız ortam ve yoğun çalışma hormonları dengesizleştirir. Bu durum oksidatif stresine neden olur. Stres artıkça bağışıklık azalır. Bazı hastalıklara davetiye çıkarır. Ancak likopenli besinler bu durumu azaltarak vücudun enerjisini artırır. Aşağıdaki besinlerde bolca likopen bulunur:

Likopen Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Likopen, insan vücudunda bazı hastalıklara karşı savaşan güçlü bir antioksidandır. Likopenin insan vücudunu birçok hastalıktan koruyacağı ve riskleri azaltabileceği biliniyor. Yukarıda likopenin faydaları bahsinde bazılarını zikretmiş olsak da şimdi yeniden likopenn hangi hastalıklara iyi geldiğini sıralayalım:

• Likopen Damarları Korur

Likopen sadece kadınlar için değil, erkekler için de önemli bir damar dostudur. Avrupa Antioksidanlar Çalışması’nda likopen bakımından zengin bir beslenme tarzının, erkekleri koroner kalp hastalıkları (infaktüs, ritim bozuklukları) ve beyin damar hasarlarından (inmeler, bellek sorunları) koruyabileceğini göstermektedir. Likopen, oksidasyona uğramış zararlı kolesterolün damar duvarında birikmesine ve damar tıkayıcı yağlı plaklar oluşturmasına engel olmaktadır.

• Likopen Kadın Cildinin Dostudur

Cilt yaşlanmasının en önemli sorumlusu güneş ışınlarıdır. Güneşe bağlı cilt değişimleri “foto yaşlanma” olarak tanımlanır. Foto yaşlanmanın nedeni güneşteki UVA ve UVB ışınlardır. Uzun süreli ve kontrolsüz -korunmasız- olarak bu ışınlara maruz kalmak; deride kuruma, incelme ve kırışmalara yol açar.

Likopen, yağlı cilt dokusunda birikebilen güçlü bir antioksidandır. Bu güçlü antioksidanın cilt dokusundaki yoğunluğu arttıkça, güneş ışınlarının oluşturabileceği serbest radikal bazlı hasarlar ve cilt yaşlanması da azalmaktadır.

Likopenin kadın cildi üzerindeki yararları sadece koruma ile de sınırlı değildir. Likopen ciltte doğal esmerleşme, bronzlaşma sağlayan, cilde hafif bir koyuluk ile birlikte gerginlik, parlaklık ve canlılık veren bir pigmenttir. Cildin doğal esmerleştiricisi ve bronzlaştırıcısı melanin pigmentinin etkisi, likopen ile güçlenmektedir.

• Likopen Kadınlarda kalp Hastalığı Riskini Azaltır

Likopen zengini en önemli besin olan domates ürünlerinin yüksek miktarlarda tüketiminin, kadınlarda kalp ve damar sağlığını koruyup güçlendirdiğini gösteriyor. Likopen tüketimindeki artış ve kan likopen seviyesinde fazlalaşma ile aterosikleroz ile ilişkili koroner kalp hastalığı sıklığında azalma arasında güçlü, güvenli ve anlamlı bir ilişki var.

Benzer bulgulara başka çalışmalarda da ulaşılmış, Avrupa Antioksidan Çalışması’nda (1997) da aynı sonuçlar alınmıştır. Menopoz dönemi ile birlikte görülme riski artan koroner kalp hastalığından korunmada, kadınların likopenden yararlanabileceğinden kuşku duyulmamaktadır.

• Likopen Osteoporoz Oluşumunu Geciktirir

Bu, özellikle orta yaş ve sonrasında kadınlar için önemlidir. Kemik kırılganlaşmasına karşı besinlerle yeteri miktarda D vitamini ve kalsiyum alınması gerekmektedir. Domates ve domates ürünlerinde bulunan likopen, kalsiyum ve D vitamini ile oluşan kemik güçlenmesini daha da artırmakta, kemik yıkımını yavaşlatıp geciktirmektedir.

Yaşamınızın bir döneminde bel eğrilmesi, boy kısalması, kemik kırılması gibi sorunlarla uğraşmak istemiyorsanız, likopenin bu önemli etkilerinden yararlanmak için daha çok domates veya domates ürünü tüketmelisiniz.

Likopen Deposu Gıdalar

Likopenli Gıdalar ve Likopenin 30 Faydası adlı konumuza son verirken likopenin faydaları ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, burayı tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz