Antioksidan Gıdalar ve Antioksidanın Önemi

Antioksidan Gıdalar ve Antioksidanın Önemi

Antioksidan Gıdalar ve Antioksidanın Önemi; vücudumuz serbest radikal dediğimiz maddeler üretir. Bu maddeleri hücreler besini işlerken üretir. Tamamen atık bir madde olan serbest radikaller gerektiği gibi işlenemezse oksidatif stres oluşur. Bu da hücrelere ve vücut işlevlerine zarar verebilir. Serbest radikaller, aynı zamanda reaktif oksijen türleri olarak bilinir.

Antioksidan ise “kararsız moleküller” olarak nitelendirilen serbest radikallerin hücrelere verdiği zararı önleyebilen ve yavaşlatabilen bileşiklerdir. Antioksidanların, serbest radikallere karşı savaşçı olduğu söylenebilir.

Antioksidanlar doğal olabileceği gibi yapay da olabilir. Bitkisel besinlerin antioksidan açısından daha zengin olduğu bilinir. Vücut tarafından üretilen antioksidanlara endojen, dışarıdan aldıklarımıza eksojen antioksidan denir. Vücutta serbest radikallerin artmasına neden olan bazı etmenler bulunur. İç kaynaklı sebeplerden biri iltihaplanmadır.

Dış sebepler arasında çevre kirliliği, ultraviyole ışınlarına maruz kalma, sigara dumanı sayılabilir. Serbest radikallerin yarattığı oksidatif stres; kalp krizi, kanser, solunum hastalıkları, artrit, felç, immün sistemi hastalıkları, amfizem, Parkinson, inflamatuar ve diğer iskemik hastalıklarla bağlantılıdır. Antioksidanların, bu serbest radikalleri nötralize etmeye yardımcı olarak genel sağlığa fayda sağladığı bilinen bir gerçektir.

Antioksidan Neye Yarar?

Antioksidanlar, serbest radikallerin neden olduğu hücre hasarına karşı koruma sağlayabilir. Oksidatif strese yol açabilecek bazı nedenler şöyle sıralanabilir:

Antioksidan besinler sağlıklı bir beslenmenin temellerinden biri sayılabilir. Antioksidan zengini beslenme, kalp ve kanser gibi hastalıkların riskinin düşmesine destektir. Serbest radikalleri yok etmeye yardımcı olan antioksidanlar, oksidasyonun neden olduğu hasarı önler veya azaltır. Antioksidanlar bağışıklık sistemini güçlendirmede en yakın dostunuz olabilir.

Antioksidan Eksikliğinin Zararları Nelerdir?

Günlük olarak ihtiyaç duyulandan daha az miktarda antioksidan alınması; kişinin genel sağlık durumu ve fiziksel özelliklerine göre günlük üretilen reaktif oksijen radikallerine bağlı olarak bazı rahatsızlıkların ortaya çıkmasına veya mevcut hastalıkların şiddetlenmesine neden olabilir.

Bu durumda, özellikle reaktif oksijen radikalleriyle ilişkilendirilen enfeksiyon hastalıkları, eklem romatizması ve lupus gibi romatizmal hastalıklar, kalp ve damar hastalıkları, kanser ve son olarak diyabet gibi kronik rahatsızlıklara bağlı gelişen komplikasyonların görülme sıklığı artabilir.

Aynı zamanda, hasta daha öncesinde tedaviye yanıt vermesine rağmen, uygulanan tedavi yönteminin etkisinin antioksidan eksikliğine bağlı olarak azaldığı gözlenebilir.

Bu bakımdan, dengeli ve yeterli beslenme alışkanlığı kazanılması, beslenme düzenine antioksidan yönünden zengin besinlerin dâhil edilmesi ve bunun yeterli olmadığı durumlarda doktor kontrolünde dışarıdan takviye ürünlere başvurulması; genel vücut sağlığının korunması açısından büyük öneme sahiptir.

Antioksidanın Faydaları Nelerdir?

Antioksidanları besinlerden almak gerekir. Dengeli beslenme modelinde ise antioksidan besinler tüketmek kuraldır. Günlük beslenmenizde sebzeler, meyveler, baklagiller, tam tahıl ürünleri, proteinler, yağı azaltılmış süt ve süt ürünlerine yer vermeniz dengeli bir beslenme modelidir. Aşağıda antioksidanın faydaları maddeler halinde açıklamalarıyla beraber sıralandı:

• Sivilceleri Tedavi Edebilirler

Serbest radikaller vücut boyunca gezerler ve sağlıklı hücrelerden elektron çalarlar. Bu durum cilde zarar verir ve en büyük belirtilerinden bir tanesi sivilcelerdir. Antioksidanlar bu serbest radikallere engel olurlar ve böylece sivilce tedavisinde kullanılabilirler.

Ayrıca cildi toksinlerden de korurlar. C vitamini bu antioksidanlardan birisidir ve akne ile savaşır, inflamasyonları sona erdirir. E vitamini ise hücre gelişimine katkıda bulunur ve sivilce izlerinin geçmesine yardımcı olur. Çinko ve selenyum mineralleri de akne tedavisinde önemli antioksidanlar arasındadırlar.

• Bilişsel Sağlığınızı İyileştirir

Antioksidanlar; hafızayı iyileştirir, bunama riskini azaltırlar. E vitamini; depresyonu savuşturabilen bir antioksidandır ve bunun yanında antioksidanlar damar sağlığına iyi gelir, nöronları tamir eder ve yaşlanmayla birlikte gelen beyin hasarına engel olurlar. Antioksidanlar; merkezi sinir sisteminde de görev alırlar. İnflamasyonlara engel olur, zihinsel sağlığı iyileştirirler.

 Pek çok zihinsel rahatsızlık oksidatif hasarla ilişkilendirilmektedir ve bu da antioksidanların yardımı ile geri döndürülebildikleri anlamına gelir. Antioksidanların Alzheimer hastalığı gibi hastalıklarda da engelleyici bir rol oynadıkları görülmektedir. Karotenoid olarak adlandırılan antioksidanların tüketilmeleri yetişkinlerde bilişsel fonksiyonların iyileşmesini sağlamaktadır.

• Artrit Tedavisine Yardımcı Olur

Antioksidanların romatoid artrit belirtilerini iyileştirebildikleri, rahatlama sağladıkları tespit edilmiştir. Bunun temel sebebi ise onların inflamasyon karşıtı özellikler göstermeleri.

• Kanseri Önlemeye Yardımcı Olabilirler

Antioksidanlar serbest radikallerin verdikleri hasara engel olurlar ve bu radikaller kanser sebepleri arasında yer alırlar. Pek çok çalışmada antioksidanların kanser tedavisinde tedavi sürecini iyileştirdikleri görülmüştür. Ancak bazı kanser türlerini daha kötü hale getirebilme ihtimalleri mevcut ve bu nedenle öncelikle doktorunuza danışmanız gerekli.

• Bağışıklık Sistemini Güçlendirir

Daha fazla meyve ve sebze tüketmek bağışıklık sistemine iyi gelmektedir. A vitamini, C vitamini ve E vitamini ile karotenoidler, bağışıklık sistemine kuvvet vermektedirler.

• Görmeyi İyileştirirler

Antioksidan vitaminlerin bol tüketimi yaşa bağlı göz dejenerasyonuna engel olabilir, hatta süreci geriye çevirebilir. C vitamini, E vitamini desteklerinin katarakt gelişimini 3 yıldan daha kısa sürede azaltabildiği tespit edilmiştir. Bunun yanında lutein ve zeaxanthin antioksidanlarının göz hasarına engel oldukları tespit edilmiştir ve A vitamini ise gece körlüğüne engel olabilmektedir.

• Karaciğer Sağlığınıza İyi Gelebilirler

Karaciğer rahatsızlıkları genellikle bu organın ciddi oksidatif stres altında kalması sonucunda ortaya çıkmaktadırlar. Bu noktada antioksidanlar devreye giriyorlar. Çünkü karaciğer fonksiyonlarını normale döndürme kabiliyetleri mevcuttur.

• İdrar Yolu Enfeksiyonlarını İyileştirir

İdrar yolu enfeksiyonları oksidatif stres ile sonuçlanabilir ve antioksidan enzimlerin bitmelerine sebep olabilirler. Bu nedenle antioksidan desteği almak bu rahatsızlığa iyi gelebilmektedir. Polifenol adı verilen antioksidanlar idrar yolu enfeksiyonları ile savaşmaktadırlar ve bu antioksidanlar üredeki demiri bağlamakta, onun bakteri gelişimini hızlandırmasını engellemektedirler.

• Böbrek Sağlığına İyi Gelir

Hayvanlar üzerindeki deneylerde antioksidanların kronik böbrek hastalıklarının gelişimini yavaşlatabildiği görülmüştür. Özellikle diyalizdeki bireyler için antioksidanlar önem kazanmaktadırlar.

• Vücut Geliştirenlere Yardımcı Olurlar

Antioksidanlar sporun etkilerini perçinlerler. Ayrıca egzersiz sonucunda ortaya çıkan oksidatif stresi ortadan kaldırırlar. Özellikle C vitamini doku tamiri için önemlidir ve ağır sporlar yapanlardaki kas hasarlarının bir an önce ortadan kaldırılmasına yardımcı olur.

• Sigara İçenlere Faydalıdır

Sigara içenler için meyve ve sebzelerdeki antioksidanlar iyi bir koruma stratejisi yaratılmasını sağlarlar. Zira sigara içmek oksidatif stresi arttırır ve antioksidanlara daha fazla ihtiyaç duyulur.

• Yaşlanmayı Geciktirirler

Yaşlanma belirtilerinin sebepleri serbest radikallerdir. Bunlar hücrelere hasar verir, inflamasyonlara sebep olur, kırışık oluşumuna katkı sağlarlar. Antioksidanlar bu serbest radikaller ile savaştıkları için yaşlanma belirtilerinin geciktirilmelerine yardımcı olurlar.

• Saçı Güçlendirirler

Saçlar beslenme eksikliklerinden etkilenirler ve antioksidanlar hem bu etkileri ortadan kaldırır hem de sağların daha güzel görünmelerini sağlarlar. Saçlar düzenli olarak güneşe ve kirliliğe maruz kaldıkları için kolayca yıpranırlar. Antioksidanlar ise bu etki ile savaşırlar. Kalp Damar Sağlığınıza İyi Gelirler

Her ne kadar tüm antioksidanlar kalp hastalıklarına karşı koruma sağlamasalar da C vitamini gibi bazı antioksidanlar bu özelliğe sahiptirler. C vitamini inme riskini %50’ye kadar düşürebilmektedir. Yapılan araştırmalarda bitkisel temelli ve bol bol taze meyve ve sebzelerden oluşan bir beslenme düzeninin kalp ve damar hastalıklarına karşı koruma sağladığı görülmüştür. Meyve ve sebzelerin antioksidan dolu olmaları bu etkiyi sağlamaktadır.

• Doğurganlığı Arttırabilirler

Bu konuda sınırlı çalışmalar olsa da bir çalışmada antioksidanların sperm kalitesini ve doğurganlığı arttırdığı belirtilmektedir. Özellikle günümüzde doğurganlığın azaldığı şu dönemlerdi antioksidanların doğurganlığa katkıları önemlidir.

Antioksidan Yiyecekler Nelerdir?

Antioksidan maddeler, pek çok gıdada yer almaktadır. Beslenme uzmanları antioksidan değeri yüksek besinler ile beslenmenizi ve genel vücut sağlığınızı korumanızı vurgular. Sinir sisteminden bağırsak sistemine kadar etkili olan antioksidan maddeler, yaşam kalitenizi yükseltir ve size daha sağlıklı bir ömür sunar. Aşağıda antioksidan deposu olarak bilinen gıdaları sizin listeledik:

• Brokoli

Sağlıklı öğünlerin yeşil sebzesi brokoli, yapısındaki antioksidan maddeler sayesinde sıkça gündeme gelmektedir. Eğer brokoliyi düzenli şekilde tüketirseniz; göbek çevresindeki yağlanmanın önüne geçebilirsiniz. Antioksidan etkisini göstererek bağırsakları rahatlatır ve kalp sağlığını korur. Brokoli bebeklere haşlanarak verilen, yetişkinlerin ise damak zevkine göre sunulan faydaları bir besindir.

• Limon

Limon her haliyle ve her öğünde ilaç niyetine tüketilecek besinlerden biridir. Antioksidan özelliği güçlü besinlerden biri olan limon, içme suyuna eklendiğinde metabolizmayı hızlandırır. Salata soslarında yer aldığında bağışıklık sistemine güç verir. Limonun kan sulandırma özelliği olduğu için, kronik ilaç kullananların ölçülü tüketmesi önerilir.

• Adaçayı

Adaçayı toksinlerden arınmak için tüketeceğiniz içeceklerden biri oluyor. Bu çayı gebelik dönemi dışında günde iki fincan tüketebilirsiniz. Adaçayında bulunan antioksidan maddeler, kas ve kemik ağrısını dindirmektedir. Bağırsak sorunlarını da kısa sürede çözen bu çay, mutfağınızdan eksik olmamalıdır.

• Üzüm

Üzüm her şekliyle antioksidan bir meyvedir. Kırmızı, sarı ve yeşil üzüm seçenekleri arasında hiç düşünmeden herhangi birini tüketebilirsiniz. Çünkü üzümde yüksek antioksidan maddeler bulunur. Özellikle de üzüm çekirdekleri serbest radikallerin düşmanı olarak ifade edilir. Kuru üzümünde antioksidan ihtiva ettiği unutulmamalıdır.

• Elma

Güne elma yiyerek başladığınızda, vücudunuzdaki birikmiş olan toksinleri atarsınız. Bağırsakların ve böbreklerin rahatlamasına yardım eden elma, C vitamini içermektedir. Lifli yapısı sayesinde serbest radikalleri de vücudunuzdan uzak tutar. Kalp dostu olan elma kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riskini azalttığı gibi koruyucu etkide gösterir.

• Kivi

Kivi C vitamini içeren meyveler arasındadır. Organlardaki yağlanmayı önleme özelliğine sahiptir. Gün içinde bir adet orta boy kivi tüketerek bağışıklık sistemini koruma altına almış olursunuz. Ayrıca kalbe giden damarları da koruyan kivi, antioksidan özelliği sayesinde genel ağrıyı da dindirmektedir. Kivi, detoks içeceklerinde ve diyet öğünlerinde yerini alarak faydalarını gösterecektir.

• Kırmızı Pancar

Kırmızı pancarın yapısında betalainin maddesi yer alır. İçeriği sayesinde güçlü bir antioksidandır ve pek çok kişinin ilacı olmaktadır. Serbest radikallerle savaşan kırmızı pancar, kanser oluşma riskini en aza indirir. Kalbi, beyni ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Kırmızı pancarın genel özellikleri ve faydaları için kırmızı pancarın özellikleri adlı yazımızı okuyabilirsiniz.

• Ispanak

Yeşil yapraklı sebzelerin antioksidan özelliği güçlüdür. Ispanak da bunlardan biridir. Ispanak çok iyi temizlenmeli ve yıkanmalıdır. Ispanak tüketen kişilerin bağırsaklarındaki parazitler ve iltihap temizlenir. Düzenli ıspanak tüketimi sayesinde vücudumuzda toksin madde oluşumu önlenir. Ayrıca geniş bilgi için ıspanağın faydalarını okuyabilirsiniz.

• Ahududu

Sağlıklı beslenme listesi hazırlamak isteyenler listeye mutlaka ahududu eklesin. Ahududu, etkili antioksidan besinlerden biridir ve damarlardaki yağlanmayı temizler. Karaciğer detoksu için de önerilen ahududu, antioksidan özelliği sayesinde bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Ahududuyu taze şekilde tüketerek genel vücut sağlığınızı koruyun.

• Ceviz

Omega 3 değeri yüksek bir besin olan ceviz, antioksidan yiyeceklerdendir. Günün her anında sağlıklı şekilde tüketilen ceviz kalbe giden damarları rahatlatır ve yağlanmayı önler. Kanser riski altında olanların ise bağışıklık sistemini güçlendirir. Antioksidan besin listenize cevizi eklemeyi unutmayın. Ceviz hakkında geniş bilgi için cevizin özellikleri ve faydaları ile alakalı yazımıza göz gözdirebilirsiniz

• Çilek

C vitamini değeri açısından zengin olan çilek, yüksek antioksidan maddeler içermektedir. Neredeyse %85’i su olan çilek, vücudun nem dengesini korurken toksinleri de uzaklaştırır. Cilde ve organlara antioksidan özelliğiyle faydaları olan çilek, yaz mevsimi geldiğinde bolca tüketilebilir. Şeker oranı da düşük olduğu için sağlıklı besinlerden biri olarak hatırlanır.

• Bitter Çikolata

Çikolatalar arasında antioksidan özelliği en güçlü olan tür bitter çikolatadır. Kakao oranı yükseldikçe antioksidan özelliği de artmaktadır. Diyet öğünlerinde izin verilen masum tatlılardan biri olan bitter çikolata, anestezi alanları da kısa sürede rahatlatmaktadır. Vücuttaki toksinlerin hızlıca atılmasına yardım eder ve kan şekerini dengeler.

• Kahve

Antioksidan besinler ve içecekler vücudunuzdaki fazla suyu dışarı atar. Yağlanmayı önler ve yağ yakımını başlatır. Kahve antioksidan özelliği olan desteklerden biridir. Kahve günde 3 fincan olmak üzere tüketilmesi önerilen bir antioksidan içecektir. Düzenli kahve tüketimi sayesinde kalp sağlığı korunur, bağırsaklar temizlenir ve serotonin hormonu salgılanır.

• Nar

Kanserli hücrelere karşı bir savunma sistemi oluşturmak isteyenler mutlaka nar tüketmeli. Nar, antioksidan özelliği yüksek olan bir meyvedir. Nar taneleri ve nar suyu tüketerek ödemden kurtulacağınızı biliyor muydunuz? Antioksidan değeri yüksek besinlerle beslenenler öğünlerine nar eklemeyi unutmasın. Nar, salatalarınızı renklendiren minik antioksidan taneleri olarak mutfağınızda yerini alsın! Nar hakkında geniş bilgi için nar ve nar suyunun faydaları ile alakalı yazımızı okuyabilirsiniz.

• Yeşil Çay

Antioksidan besinler arasında yeşil çay da adından söz ettirmektedir. Yeşil çayı hem çay halinde tüketip hem de fit tariflerinize ekleyebilirsiniz. Demlenmiş yeşil çayla kurabiye ve kek yaparak diyet tarifleri sağlıklı şekilde tüketebilirsiniz. Yeşil çay C vitamini içermektedir ve vücudunuzu toksinlere karşı koruma özelliğine sahip bir bitkidir.

• Maydanoz

Antioksidan besinler genellikle yeşil yapraklı sebzelerdir. Maydanoz da bu besinlerden biridir. Detoks içeceklerinde sıkça kullanılan maydanoz, güçlü bir antioksidandır. Özellikle diyet döneminde yağ yakma ve ödem atma konusunda başarılı sonuçlar veren maydanoz, kanserli hücrelerin de düşmanıdır. Maydanozu düzenli olarak tüketerek bedeninizi fazlalıklardan arındırabilirsiniz. Maydanoz hakkında geniş bilgi için maydanozun faydaları ile alakalı yazımıza göz atabilirsiniz.

• Salatalık

Günün her öğününde tüketilebilen salatalık, güçlü antioksidanlardan biridir. Yoğurtla beraber cacık haline geldiğinde bağırsaklardaki parazitleri temizleme görevine sahiptir. Sadece öğünlerde değil, cilt bakımında da antioksidan etkisini gösteren salatalık, vücudunuzdaki su kaybını önleyerek enerjinizi yeniler. Zararlı maddelerden doğal besinlerle arınmak için salatalık tüketebilirsiniz.

• Soğan

Soğan çok iyi bir antioksidan kaynağıdır ve 25 farklı antioksidan türü içerir. Özellikle kırmızı soğanda bulunan antosiyaninler bağışıklık sistemi açısından oldukça faydalıdır. Bağırsakta bulunan iyi bakteri (probiyotik) sayısını arttırıp, bağışıklık fonksiyonunun iyileşmesine yardımcı olurlar. En kolay ulaşılabilen soğanı sofranızdan ve salatalarınızdan eksik etmeyin. Soğan hakkında geniş bilgi edinmek isterseniz soğanın faydaları ile alakalı yazımızı okuyabilirsiniz.

• Sarımsak

Sarımsak; yapısında bulundurduğu fitokomponentler insan sağlığı üzerinde pek çok olumlu etkiye sahiptir. Sarımsak Manganez, Kalsiyum, Fosfor, Selenyum, Vitamin B6 ve Vitamin C ‘den zengin; başta kemik ve tiroid olmak üzere genel sağlık üzerinde sayısız faydası bulunmaktadır. Sarımsak önemli düzeyde antioksidan içerir.

Tüm bu sayısız faydayı ikiye katlamak ise fermentasyon ile mümkündür. Sarımsağın fermentasyonu ile elde edilen Siyah Sarımsak; taze sarımsaktan iki kat daha fazla antioksidan içermekte ve böylelikle gençleşme ve iyileşme sürecini çok daha hızlandırmaktadır. Sarımsak hakkında geniş bilgi için sarımsağın faydaları ile alakalı yazımızı okuyabilirsiniz.

Antioksidanlar Hangi Hastalıkları Önler?

Vücutta antioksidanın yeterli olmaması durumunda serbest radikaller artar. Serbest radikallerin varlığı göz hasarı, eklem iltihabı (artrit), beyin hücrelerinde hasar (Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıkların oluşması), yaşlanmanın hızlanması, koroner kalp hastalıkları ve kanser gibi hastalıkların riskini artırır. Antioksidanlar bu risklerin azalmasında destekleyici bir rol oynar. Ancak tek başına kronik hastalıkları önlemez.

Antioksidan besinler sağlıklı bir beslenmenin temellerinden biri sayılabilir. Antioksidan zengini beslenme, kalp ve kanser gibi hastalıkların riskinin düşmesine destektir. Serbest radikalleri yok etmeye yardımcı olan antioksidanlar, oksidasyonun neden olduğu hasarı önler veya azaltır. Antioksidanlar bağışıklık sistemini güçlendirmede en yakın dostunuz olabilir.

En Güçlü Antioksidanlar Nelerdir?

Antioksidan Gıdalar ve Antioksidanın Önemi adlı konumuza son verirken antioksidan besinler ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.