Mersin Balığı Özellikleri Avlanma ve Yaşam
Mersin Balığı Özellikleri Avlanma ve Yaşam; hani birileri kalkıp, “Bu ne biçim bir balıktır?” Diyerek bir sual etmiş olsa, ona cevaben “ O bir mübarek balıktır” dense yeridir. Her balık kendine özgü sularda, hatta suyun tuzuna, tadına ve yoğunluğuna göre yaşadığı halde, mersin balıkları, hem tatlı suda, hem tuz suda hem de ırmakların, nehirlerin ve tatlı suların denize döküldüğü yerlerde yaşayabilen bir balık cinsidir.
Kimi mersin balıkları kahir ekseri tatlı sularda yalar. Kimileri de tuzlu suda yaşamasına rağmen, yumurtlamak için tatlı sulara girer. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi kimi türler ise tatlı ve tuzlu suyun karıştığı alanlarda yaşar.
Tarih kitaplarında mersin balığı için devasa büyüklüklerden bahsedilmiş olsa da, günümüz şartlarında bu balıkların en fazla beş ila altı metreyi bulduğu gözlenmiştir. Fakat şu bir gerçek ki, tatlı sularda yaşayan en büyük balıklardan biri mersin balığıdır.
Mersin Balığı Nedir?
Mersin baliği, oldukça iri bir balık türüdür. Genelde altı metre boyundadır, fakat bazı türleri sekiz metreye kadar ulaşır. Ağırlıkları 1500 kilograma kadar ulaşabilmektedir. Mersin balıkları şaşılacak derecede ilkel hayvanlardandır. Çenelerini dışarı çıkarabilme özellikleri vardır. Özellikle yetişkinleri ağır gövdelidir. Genç türleri daha ince ve küçük görünüme sahiptirler.
Mersin balıklarında vücut köpek balığına benzemektedir. Mersin balıkları hayatlarının çok büyük bir kısmını denizlerde geçirirler. Denizde cinsi olgunluğa eren mersin balıkları, kışı genelde denizin az derinlikteki sahillerinde geçirdikten sonra, ilkbahar başlarında Şubat-Mart aylarından itibaren nehirlere girerek, Eylül’e kadar yumurtlamak üzere kaynaklara doğru ilerlerler.
Mersin Balığı morfolojik, anatomik ve fizyolojik olarak diğer balıklardan farklıdır. Örneğin kıkırdak iskelete sahip oldukları halde kemikli balıklar sınıfına dâhildirler. Baş kısmı öne doğru uzamış ve baş kemik tabakaların bir araya gelmesiyle oluşmuş bir zırhı andırır.
Vücut üzerinde bir sıra sırtta, iki sıra yanlarda ve iki sıra karında olmak üzere türlere göre şekli ve sayıları değişen kemik plakalar vardır. Mersin Balıkları çok geç cinsi olgunluğa ulaşmaları, 2-4 yıllık aralarla yumurtlamaları ve 100 yıla kadar yaşayabilmeleri gibi özellikleri ile de diğer balıklardan ayrılırlar.
Mersin balıklarının beslenmelerinde sinek larvaları, kurtlar, çeşitli yumuşakçalar ve kabuklular ağırlık kazanır. Bu yiyecekleri genelde uzun burnu ile yumuşak tabanları karıştırarak ortaya çıkartır ve hortum şeklindeki ağzı ile emer şekilde alırlar. Büyük mersin balıkları bu yiyeceklere ilaveten bazı balık çeşitlerini de yerler. Burada hamsi ve ringa balıkları ön sırada gelmektedir.
Türkiye de Yaşayan Mersin Balığı Türleri Nelerdir?
Dünyada 26 türü olduğu belirtilen mersin balıklarının Türkiye sularında yalnızca altı türü yaşamaktadır. Üzücü olan, bilinçsiz avlanma, suların kirliliği ve mersin balığının ekonomik değerinin çok yüksek olması nedeniyle, neredeyse mersin balığı türleri yok olma tehlikesine girmiştir. Aşağıda ülke sularında görülen türleri sizin için sıraladık:
-
Mersin Balığı
Acipenseridae familyasının Acipenser türüne mensuptur. Maksimum ağırlığı 40 veya 50 kilodur. Uzunluğu ise 2 metrenin üzerine çıkmakta fakat yakalananlarda genelde ağırlık 15 ila 20 kilo Ve uzunlukta 100 ila 130 santim dolayındadır.
-
Karaca Balık
Acipenseridae familyasının Acipenser türüne aittir. Karadeniz’de bulunan bu balık maksimum 80 ila 100 kilo ağırlığa ve 2 metrenin üstündeki boya ulaşmaktadır. Yakalananlarda ekseriya boy 1 metre dolayında ve ağırlık ise 15 ila 30 kilo kadar olmaktadır.
-
Şip Balığı
Acipenseridae familyasının Aciperıser türüne mensup olan Şip Balığı, Türkiye’de Karadeniz’de bulunan bir balıktır. Maksimum ağırlığı 130 kilo maksimum boyu da 200 santime ulaşan bu balığın, yakalananlarda ağırlık genelde 70 ila 80 kilo, boy ise 100 ila 150 santim dolayındadır.
-
Çoka Balığı
Acipenseridae familyasının Acipenser türüne mensup olan Çoka Balığı “Çığa Balığı” olarak da isimlendirilmektedir. Eti çok lezzetli olan ve yumurtalarından en lezzetli havyar yapılan bu balık, maksimum 16 kilo ağırlığa ve 100 santim boya kadar ulaşmaktadır.
-
Kolan Balığı
Diğer bir adı “Alman Mersini” olan Kolan Balığı, yurdumuzda ekseriya Karadeniz sahili dâhil olmak üzere, nadiren Marmara ve Ege sahillerinde de rastlanır. Çok lezzetli eti olan bu balığın maksimum uzunluğu 5 ila 6 metreye ve ağırlığı 400 kiloya kadar ulaşır.
-
Mersin Morinası
Büyük mersin balığı olarak da isimlendirilen mersin morinası, Acipenseridae familyasına mensup olup, bu familyanın Huso cinsindendir. Karadeniz’de bulunan ve Türkiye deniz balıkları içerisinde en büyük balığı oluşturan mersin morinası 3 ila 4 metre boy ve 1300-1600 kilo ağırlığa kadar ulaşmaktadır.
Mersin Balığı Nasıl Yetiştirilir?
Mersin balıkları, ekonomik değeri yüksek olan balıklardır. Ülkemizde çok pahalıya satılmaktadır. Fakat üzülerek belirtmek gerekir ki, mersin balıkları ülkemizde her geçen sene biraz daha azalmaktadır. Bu sebeple, mersinlerin yapay üretimi, stoklarının korunması ve arttırılması gerekiyor.
Bu amaca yanıt vermek için mersin balığı üretimi, besiciliği ve korunması Türkiye’de gelecek senelerde önemli bir üreticilik kolu olabilir, olmak zorundadır. Zaman geçmeden Karadeniz bölgesinin uygun yerlerinde üretim tesisleri kurarak mersin yetiştiriciliği konusunda ciddi çalışmalara girişilmelidir.
Bu çalışmalar; başlangıçta Devlet tarafından desteklenecek projelerle yapılabilir. Bu amaçla üniversitelere verilecek desteklerle bu konu da başarılı sonuçlara ulaşılması mümkündür. Yeter ki her konu da olduğu gibi konuda ciddiyetle ele alınmalıdır.
Mersin Balığının Faydaları Nelerdir?
Mersin balığı, kolayca sindirilebilen mükemmel bir protein kaynağıdır. Dahası, protein bileşiminin dengesi ve zenginliği açısından, bu balık kümes hayvanı etinden aşağı değildir. Mersin balığı her yerde kolayca bulabileceğimiz bir balık türü değildir. Nesli neredeyse tükenmek üzere olan ve Avlanması da yasak olan bu balık nadiren bulunmasına karsın çok lezzetli bir balıktır.
Diğer balıklar gibi mersin balığı da hem insan vücudu için gerekli maddeleri sağlar; hem de bedeni çeşitli hastalık risklerinden uzak tutacak içeriğe sahiptir. Aşağıda mersin balığının faydaları maddeler halinde sıralanmıştır:
- Karbonhidrat metabolizmasını normalleştirir.
- Kötü kolesterolü azaltır.
- Beynin bilişsel işlevini geliştirir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Su ve tuz metabolizmasını iyileştirir.
- Damar sağlığını korur.
- Libidoyu artırır.
- Miyokardi güçlendirir.
- Kan pıhtılaşma süreçlerini normalleştirir.
- Kollajen ve elastin sentezini uyarır.
- Kemik yoğunluğunu arttırır.
- Kan akışını iyileştirir.
- Doku yenilenmesini teşvik eder.
- Cildin yaşlanma sürecini yavaşlatır.
- İnflamatuar reaksiyonların oluşumunu önler.
Mersin Balığı Mangalı Nasıl Yapılır?
Mersin Balığı Havyarının Önemi Nedir?
Siyah havyar yalnızca mersin balığından elde edilir. Sınırlı sayıda mersin balığı nedeniyle, siyah havyar nadir ve benzersiz bir lezzet haline gelmiştir. Antik çağlardan beri masanın üzerindeki kırmızı ve mersin balığı havyarı zenginlik ve lüksün bir işareti olmuştur.
Mersin balıkları, 6-7 yaşında kesime gidiyor. Havyarı çıkartıldıktan sonra eti, kemiği ve derisi değerlendiriliyor. Mersin balığının ağırlığının yüzde 10’u kadar havyar verimi var. 6-7 yılda 5-6 kilo ağırlığa ulaşan dişi Mersin balıklarından 500-600 gr havyar elde ediliyor. Havyarının kilosu ise 12 Bin dolar ile 14 bin dolar arasında alıcı buluyor.
Mersinbalığı havyarının ana üretim merkezi Rusya. Halen Hazar Denizi’ne kıyısı olan ülkelerin akarsularında bu balığın hem ticareti yapılıyor, hem de havyar üretimi gerçekleştiriliyor. Dünyadaki havyar üretimi 70 bin tonu geçmiş durumda. Endüstriyel boyutta bu işe yaklaşan yetiştirici ülke ise İsrail.
Halen İsrail’de on birden fazla mersinbalığı havyarı işleyen tesis var. Mersin balığının kültür ortamında yumurtaları alınıp işlenebiliyor. Dünyada en çok aranan lüks sofra ürünlerinden biri olması bu işi bir endüstri dalı haline getirmiş.
Mersinbalığı havyarının ticareti sipariş esasına göre peşin parayla yapılıyor. Ülkemizde yetiştiriciliğin bu özellikler dikkate alınarak yapılması şart. Fakat işin biraz zamana ihtiyacı var. Çünkü mersin balıklarının cinsel olgunluğa erişip yumurtlama aşamasına gelmesi uzunca bir zamana ihtiyaç gösteriyor.
Siyah Havyarın Faydaları Nelerdir?
Boyut ve lezzet bakımından ideal yapıda olması bu nedenle de diğer renklerine göre daha değerli olmasının yanı sıra siyah havyarı özel yapan etmenlerden biri de son derece faydalı bir besin maddesi olmasıdır.
Günümüzde kullanımı şifa olarak görülen doğal ürünlerden biridir. Yalnızca besin maddesi olarak değil aynı zamanda güzellik ürünü olarak da kullanılır. Ancak her madde gibi havyar tüketiminin de fazlası zararlı hale gelmesine neden olur. Aşağıda siyah havyarın faydaları maddeler halinde sıralandı:
- Temel yağ bakımından da oldukça zengin bir besindir.
- Protein bakımından son derece zengindir.
- Bir yemek kaşığı havyar günlük B12 ihtiyacını karşılar.
- Vücut için gerekli olan Omega 3 ihtiyacını giderir.
- Bağışıklık sisteminin güçlenmesine katkıda bulunur
- İçeriğinde bol miktarda A ve E vitamini bulunur.
- Mineralleri sayesinde iç organlara ve cilde iyi gelir.
- Vücuda enerji verdiği ve afrodizyak etki oluşturur.
- İçeriğinde çinko minerali, selenyum ve demir yer alır.
Birçok kozmetik ürününde kullanılan balık yumurtası, cildi yenileyici ve kırışıklık önleyici özelliği sayesinde yaşlanma belirtilerini geciktiriyor. Özellikle açık yaraları iyileştirici etkisi olan havyar, kısa sürede iyileşme sağlıyor. Beyin üzerindeki geliştirici ve zihin açıcı etkisi bilinen havyarda, bol miktarda b12 vitamini bulunuyor. Ayrıca tam bir protein deposu olan havyar halsizlik, yorgunluk gibi şikayetlere iyi geliyor ve enerji veriyor.
Önerilen havyar tüketimi taze olması yönündedir. Hem sağlık açısından hem de lezzet açısından taze havyar tüketmek daha doğru olur. Ancak tuz ile pastörize edilmiş havyar çeşitleri de yer alır. Pastörize edilmiş havyarın saklanması daha kolay olsa da besin değeri açısından kayıplara uğrama olasılığı da yüksektir. Bu nedenle havyarın taze olarak servis edildiğinden emin olmak gerekir.
Mersin Balığı Zararları Nelerdir?
Her yiyecekte olduğu gibi balık ve türevlerinde özelikle iri ve dip balıklarında geçerli olmak kaydıyla çok yemek önerilmez. Bu kural üzere çok miktarda mersin balığı yemenizde tavsiye edilmez. Diyabet ve obezite hastalarının mersin balığı tüketimi hususunda daha dikkatli olması gerekir.
Ayrıca Mersin balığı tıpkı diğer iri balıklar gibi kendi etinde toksin maddeler biriktirir. Çok kirli sularda avlanan mersin balıkları, kirli sularda bulunan pislik ve tehlikeden önemli oranda etkilenir. Bu yüzden mersin balığı tüketiminde toplu zehirlenme vakaları da kaydedilmiştir. Balık alerjisi olanların yine bu balığı tüketmekten kaçınmaları gerekmektedir.
Mersin Balığı Üretim Çiftliği
Mersin Balığı Özellikleri Avlanma ve Yaşam adlı konumuza son verirken, mersin balığı özellikleri ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, burayı tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.