Fesleğen Nedir Neye Yarar Faydası Nelerdir?
Fesleğen Nedir Neye Yarar Faydası Nelerdir? Tek yıllık ve genellikle ılıman bölgelerde yetişen bir bitki türü olan ve yemeklerde kullanılmak üzere tarımı yapılan fesleğen Asya kökenli bir bitki olsa da, günümüz şatlarında dünyanın ılıman diğer bölgelerine de yayılmayı başarmıştır. Soğuğa karşı çok duyarlı olan fesleğen bitkisi en çok sıcak ve kuru ortamları sever. Geleneksel olarak yeşil bir bitki olan fesleğenin mor yapraklı türleri de bulunmaktadır.
En iyi şekilde sıcak ve kuru koşullarda yetişen fesleğen açık havada yetişmesine rağmen, iç mekânda saksıda yetiştirilebilir ve çoğu bitki gibi en iyi şekilde güneşe bakan bir pencere kenarında yetişir. Aşırı soğuk hava akımlarından uzak tutulmalıdır ve güçlü güneş ışığında en iyi şekilde büyür, bu nedenle bir sera veya sıra örtüsü varsa idealdir. Bununla birlikte, flüoresan ışıklar altında bodrum katında bile yetiştirilebilir.
Yaprakları susuzluktan solmuşsa, iyice sulanır ve güneşli bir yere konursa iyileşir. Bitkinin dibine doğru uzanan sarı yaprakları bitkinin gerildiğinin göstergesidir; genellikle bu daha az suya veya daha az veya daha fazla gübreye ihtiyaç duyduğu anlamına gelir. Tohuma gitmesine izin verilirse gelecek yıl tekrar büyür. Düzenli sulamaya ihtiyaç duyar ancak diğer iklimlerde gerektiği kadar özen gösterilmez.
Fesleğen ayrıca kısa kesimlerinin sapları iki hafta kadar suda kökler gelişene kadar askıda bırakıldığında güvenilir şekilde çoğaltılabilir. Gövde çiçek ürettiğinde o gövdede yaprak üretimi durur, gövde odunsu hale gelir ve uçucu yağ üretimi azalır. Bunu önlemek için fesleğen yetiştiricisi herhangi bir çiçek sapını tamamen olgunlaşmadan koparabilir.
Sadece çiçek açan sap bu kadar etkilendiğinden, bazı saplar yaprak üretimi için sıkıştırılabilirken, diğerleri dekorasyon veya tohumlar için çiçek açmaya bırakılır. Bitkinin çiçek açmasına izin verildiğinde ertesi yıl saklanabilen ve ekilebilen küçük siyah tohumları taşıyan tohum kapsülleri üretebilir.
Fesleğen en çok tariflerde taze olarak kullanılır. Genel olarak, pişirmek tadı hızla bozduğu için son anda eklenir. Taze ot, kaynar suda hızlı bir şekilde haşlandıktan sonra buzdolabında plastik torbalarda kısa bir süre veya dondurucuda daha uzun bir süre saklanabilir. Kurutulmuş otu da aromasının çoğunu kaybeder ve geriye kalanı az lezzetli, saman gibi az kumarin aromasıyla çok farklı bir tada sahiptir. Bitkinin kullanılan kısımları taze çiçekli dallari ve tohumlarıdır
Fesleğen bitkisi yerli bir Anadolu bitkisi değildir. Anavatanı olan İran dolaylarından gelmiştir. Akşamları açıkta yenilen yemeklerde masaların fesleğen ile süslenmesi, bebeklerin yanına fesleğen konulması, yaz aylarında evlerin açık camlarının önünde fesleğen saksılarının olmasının sebebi fesleğenin yaydığı güzel kokunun yanında sinekleri kovucu özelliği olmasıdır.
Fesleğenin Özellikleri Nelerdir?
Birçok çiçekte olduğu gibi fesleğen gölgeyi sever mi derseniz bunun direkt bir cevabı yoktur çünkü bu bitki parçalı gölgeyi yani parçalı güneş ışığı görmeyi sever. Fesleğen kokusunu, güzelliğini ve aromasını güneş ve ısıdan alır, bu yüzden güneş seven bir bitkidir.
Ancak bitkiyi öğlen güneşinden korumak gerekir. Evin içerisinde yetiştirdiğiniz fesleğeni pencere yanı gibi hava alacak bir yerde tutmaya özen göstermenizi tavsiye ederiz, zira fesleğen rüzgârı sever, havasız yerlerde yaşayamaz.
Fesleğen orta verimli bir toprakta gübre veya ek besin yardımı olmadan rahatça yetişebilir. Ancak toprağınız kumlu ise önceden bitki çürükleri katabilirsiniz. Fesleğeniniz her türlü toprakta yetişir, ancak daha güzel yetişmesi için kumlu toprağa eklenecek gübreler faydalı olacaktır.
Fesleğenin sulanması için ise özel bir rejime gerek yoktur, ancak sulamayı tamamen unutup toprağın kupkuru kalmasından kaçınırsanız iyi olur. Fesleğeniniz su sıkıntısı çekerse bu sefer de yaprakları pörsümeye başlar ve gelişmesi kötü yönde etkilenmiş olur.
Fesleğeninizin gelişmesi için size birde ipucu verelim: fesleğeninizin tohuma kaçmaması için onu budamayı unutmayın. Fesleğen budama işlemini bitkinin boyu ortalama on beş santimetreye ulaştığında makas ile yapabilirsiniz.
Neden Fesleğen Tüketmelisiniz?
Fesleğen, birçok basit tarifte yer alır. Ağızdaki bir yaranın üstüne konulan fesleğen yaprağı ağrıyı azaltabilir. Ağrıyan dişetlerinizi, sekiz fesleğen yaprağını bir su bardağı suda kaynatarak yaptığınız çayla tedavi etmeyi deneyin. Çayı sık sık dişlerinizde gezdirin. On fesleğen yaprağının sıkılmasıyla elde ettiğiniz özsuyuyla kulak ağrısını tedavi edin: Bir damlalık yardımıyla bir ya da iki damlaya kulak kanalınıza uygulayın.
Saç dökülmesi veya kepeklenmeye karşı saç diplerinize fesleğen yağıyla masaj yapın. Bir saat sonra, saçınızı soğuk suyla yıkayın. Su ve kaya tuzuyla karıştırılarak ezilmiş iki-üç fesleğen yaprağı, hazımsızlık sorununu giderebilir. Sıcak ya da soğuk içebilirsiniz.
Fesleğen özsuyu ve baldan yapılmış karışımdan bir kaşık içmek kısık sese iyi gelebilir. Hiç olmadı, lezzetli bir içecek içmiş olacaksınız. Fesleğen özsuyu, kaşıntıya da iyi gelebilir. Sorunlu bölgeye sıvıyla masaj yapın.
Fesleğen ayrıca mükemmel bir haşarat kovucudur. Doğal sinek kovucu olarak cildin açık kısımlarına fesleğen yağı sürülebilir. Vücudunuzu radyasyon zehirlenmesinden koruyabilir ve aynı zamanda bu tür rahatsızlıklardan kaynaklanan zararları iyileştirebilir.
İltihap gidericidir, artritlere faydalıdır. Yüksek seviyede kalsiyum içerir, kemik erimesine karşı koruyucudur. Yatıştırıcı ve sakinleştiricidir. Şimdi dilerseniz Fesleğenin faydalarını daha geniş ele alalım.
Fesleğenin Faydaları Nelerdir?
Halk arasında en çok reyhan ile karıştırılan bu bitkinin sağlık açısından birçok faydası bulunmaktadır. Reyhan ve fesleğeni ayıran en belirgin özellik aromadır. Aynı familyaya ait oldukları için fiziksel açıdan fark açıklanamaz ama aroma ve kokusu reyhan ile fesleğeni ayırt etmeye yarar. Kökeni İran’a dayanan bu bitki, evlerde en çok yetiştirilen besinlerden biridir.
Sindirim sistemine faydası olan fesleğen bağırsak parazitlerinin dökülmesinde yardımcı olur. Gaz sıkışması gibi yaşam kalitesini düşüren rahatsızlığın anında geçmesini destekleyen fesleğenin faydalarını maddeler halinde aşağıda sıralayalım:
- Bal ve zencefil ile kaynatıldığında solunum yolu hastalıklarına iyi gelir.
- Hazımsızlık ve mide kramplarına karşı etkilidir.
- Mide bulantısını kısa sürede geçirir.
- Fesleğen suyu, mantar gibi deri hastalıklarının tedavisinde kullanılır.
- Anti stres etkisi vardır.
- Sinirlilik, uykusuzluk, stres ve depresyona karşı etkilidir.
- Böcek ve arı ısırıklarında fesleğen suyu tedavi amaçlı kullanılabilir.
- Pamukçuk ve ağız içi yaralarının iyileşmesine yardımcı olur.
- Epilepsi, migren ve baş ağrısı tedavisinde etkilidir.
- Grip, astım, bronşit gibi rahatsızlıklara karşı etkilidir.
- Balgam söktürücüdür.
- Demir, manganez, potasyum ve bakır mineralleri ile zengindir.
- A vitamini bakımından zengindir.
- Akciğer kanserine yakalanma riskini düşürür.
- İçinde bulunan K vitamini sayesinde kemiklerin güçlenmesine iyi gelir.
Yapılan çalışmalara göre fesleğenin birçok kanser türünü önleyici etkisi olduğu belirtilmiştir. Yüksek antioksidan içeriği ile hücreleri hücre hasarına karşı korur. Bunun sonucunda cilt kanseri, meme kanseri, ağız kanseri gibi birçok kanser türüne karşı koruma sağladığı belirtilmiştir.
Fesleğen Hakkında Çok Sorulan Sorular
Fesleğen Nasıl Kurutulur?
İşe fesleğenleri yıkayıp üzerindeki suyun güneşte buharlaşması ile başlayabilirsiniz. Daha sonra fesleğenleri gölgede ve sıcak bir ortamda, bir bez üzerinde kurumaya bırakın. Gölgede kuruyan fesleğenler yeşil renklerini koruyacaktır. Sonra yine bez veya tülbent içinde kuruyan fesleğenleri ufalayarak fesleğeni toz halinde kullanılmak üzere hazır hale getirebilirsiniz.
Fesleğen Çayı Nasıl Yapılır?
Kaynar suyun içerisine kurutulmuş bir yemek kaşığı fesleğen ve nane ekleyerek on dakika demlenmesi beklenir. Sinüs tıkanıklığında ise kaynayan buharını koklamak fayda sağlar. Balgam için tüketilmesi, ısırıklar için ılık halde sürülmesi gerekir. İçerisine birkaç damla limon da sıkılarak tüketilebilir.
Fesleğen Çayı Neye İyi Gelir?
Fesleğen çayı magnezyum içerdiğinden kan damarlarının sağlıklı çalışmasına yardımcı olur. Kalp sağlığını koruyan fesleğen çayı serbest radikallerle de mücadele eder.
Anti bakteriyel özelliği sayesinde mide ve bağırsak ülserinin tedavisine iyi gelir. Kan şekerinin düzenlenmesinde yardımcı olan fesleğen çayı tip 2 diyabet riskini de azaltır.
Fesleğen çayı içinde bulunan asetik asit sayesinde böbrek taşlarının erimesinede yardımcı olur. Fesleğen aynı zamanda radyasyonun sebep olacağı tümör ve kanser riskini önmli ölçüde azaltır. A vitamini bakımından zengin olan fesleğen çayı, akciğer kanserini de önleme de etkilidir.
K vitaminin de bulunduğu fesleğen çayı kemiklerin güçlendirilmesine iyi gelmektedir. Vücuttaki enflamasyonu düşüren fesleğen çayı, vücutta biriken fazla sıvaların atılmasını sağlayarak vücuttaki ağrıların dinmesine de yardımcı olur.
Fesleğen Zayıflatır mı?
Fesleğen diyette kullanılır mı? Diye merak ediyor olabilirsiniz. Bu soruya ise cevabımız evet olacaktır. Bu mis kokulu ve enfes aromalı bitkinin özellikle stresi azalttığı için strese bağlı kilo almalarda kullanılması önerilmektedir.
Sağlıklı besinlerden oluşan bir diyet listesi içerisinde fesleğen çayı yer alabilir. Sindirim sistemini çalıştırıcı özellikleri olan ve antioksidan özelliği ile vücuttaki toksinlerin atılarak yağların yakılmasına yardımcı olan fesleğen diyetlerde destek alınacak bir bitki olarak kullanılabilir.
Eğer zayıflama amacıyla düzgün bir beslenme ve spor programı uyguluyorsanız fesleğen çayı kilo vermenize yardımcı olacaktır, ancak sağlıksız bir beslenme rejimi içerisinde yalnızca fesleğen yiyerek ve fesleğen çayı içerek zayıflamak tabi ki mümkün değildir.
Fesleğen Nerelerde Kullanılır?
Yağını çıkartmak için tohumları kullanılır. Bu yağ nane gibi keskin kokulu ve ferahlatıcıdır. Yağının içinde linalol, pinen, estragol ve cienol maddeleri bileşeni vardır. Taze tüketildiği gibi kurutularak da tüketilebilir. Yaz aylarında pencere önlerinde konulduğunda hem evin havasını değiştirir hem de böcek ve sivrisineklerin içeri girmesini önler.
Yeni doğmuş bebeklerin daha rahat nefes alması için odalarına konulabilir. Alternatif tıpta özellikle boğazdaki iltihabı kurutmak için şurubu hazırlanır. Taze yirmi gram fesleğeni bir litre su ekleyerek kaynatın. Sonra süzerek içerisine limon sıkarak tüketebilirsiniz. Günde iki defa tüketilmesi vücuttaki toksinleri atmada yardımcı olur. Bu şurubu düzenli içenler genellikle sık sık tuvalete çıkar.
Fesleğen Böbrek Taşlarını Önler mi?
Bir detokslayıcı ve hafif bir diüretik olan Fesleğen, vücuttaki ürik asit seviyesini azaltmaya yardımcıdır. Ayrıca idrarın artan sıklığı ile böbrekleri temizlemeye yardımcı olur. Fesleğen içindeki esansiyel yağındaki bazı bileşenler, böbrek taşların çözünmesini kolaylaştırır.
Fesleğenin Cilde Faydası Nelerdir?
Banyo suyunuza fesleğen ile karıştırarak, duş alınabilir yada yüz yıkaması yapılabilir. Ayrıca cilt hastalıklarında cildin enfekte olduğu bölgedesine fesleğen yapraklarını yapıştırmayı deneyin. Herhangi bir yan etkisi olmaksızın cilt hastalıklarını hem içten hem de dıştan iyileştirir. Bu özellik esas olarak doğada yüksek oranda antibiyotik, dezenfektan, antibakteriyel ve antifungal olan uçucu yağlarından gelmektedir.
Fesleğenin Kalbe Faydası Var mı?
Tavşanlar üzerinde yapılan bir çalışma, alkol ve suyla karıştırılmış fesleğen tüketildiğinde, hücrelerin yağlı bileşenlerinin baskıya maruz bırakıldığında eskisi kadar kolay zarar görmediğini, böylece dolaşımı düzenlediğini ve kalp rahatsızlığı riskini düşürdüğünü gösterdi.
Başka bir hayvan deneyi, kalp krizi geçirmiş ve fesleğenle tedavi edilmiş farelerin, kalp krizi geçirmiş ve fesleğenle tedavi edilmemiş farelere oranla, kalp dokularında daha az hasar olduğunu gösterdi. Fesleğen, kalbi serbest radikallerin zararlı etkilerinden koruyan C vitamini ve öjenol gibi birçok antioksidanlar içerir. Ek olarak, öjenol kandaki kolesterol seviyelerinin azaltılmasında çok faydalıdır.
Taze Fesleğen Yenir mi?
Süs bitkisi olarak değerlendirilebileceği gibi yemeklere lezzet katması ya da sağlığı olumlu yönde etkileyen birçok özelliği bulunması nedeniyle fesleğen taze ya da pişmiş olarak tüketilebilir. Stres, uykusuzluk gibi etkenlere karşı iki adet fesleğen yaprağını çiğneyebilirsiniz. Eğer sade bir şekilde tüketmek istemiyorsanız yemeklere ve soslara, ince kıyılmış fesleğen serpiştirebilirsiniz.
Fesleğenin Zararları Nelerdir?
Kronik rahatsızlığı olanların uzmanlara danışmadan tüketmesi sakıncalı olur. Faydalı olan bu bitki, aşırı tüketildiğinde ciddi sindirim sorunlarına yol açabilir. Güçlü maddeler içerdiğinden gece uyku kaçırabilir. Kanamayı artıran özellikleri de mevcuttur. Bu yüzde bir uzman kontrolünde tüketilmelidir.
Ayrıca hamile ve emziren kadınların kullanması da sakıncalı olabilir. Kan şekerini düşürücü etkisi vardır. Olası bir ameliyattan iki hafta önce kullanımı bırakılmalıdır. Tansiyonu düşük olan kişilerin kullanması da sakıncalı olabilir.
Saraçoğlu Fesleğenin Faydaları
Fesleğen Nedir Neye Yarar Faydası Nelerdir? adlı konumuza son verirken, fesleğenin faydaları ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.