İstavrit Balığı Özellikleri ve 10 Faydası

İstavrit Balığı Özellikleri ve 10 Faydası

İstavrit Balığı Özellikleri ve 10 Faydası; hazır tamda balık mevsiminde iken, özellikle bu sene denizlerimizde balık bereketi var iken, bol bol tüketmenizi öneririz. Hele de çocuklar için çocukların gelişimi için en az haftada bir kez balık yedirmeniz atlamamanız gereken bir konudur.

Sahillerimizde ve denize kıyı şehirlerde yaşayanlar için belki her gün balık tüketmek bile bir sorun değilken, denize uzak şehirlerimiz için balık tüketimi hele de taze balık tüketimi çok zor. Bu yüzden en azından denize uzak şehirlerde yaşayanlar haftada en az bir kez bile olsa balık tüketimine dikkat etmelidir.

Gelelim denizlerin olmazsa olmaz balığı olan istavrite. Malumunuz üzere ekonomik değeri yüksek olan bu balık, ülkemizde neredeyse her denizde bulunan ve yine denizden en çok çıkarılan, bu yüzdende fiyatı en makul olan balığımızdır. Tuzlu su balığı olan istavrit denizlerde sürüler halinde yaşar. Üstelik denizin yüzey kısmında yaşamına devam eden istavrit, çokluğu ve kolay av olması sebebiyle, herkesin oltasını doldurduğu bir balık türüdür.

Magnezyum deposu olan istavrit, mükemmel lezzetiyle de sofralarda aranan bir balık türüdür. Buğulama, kızartma gibi pişirme usullerine uygun olan istavrit balığının temizlenmesi de bir hayli kolaydır. Yılın her döneminde bulunabilen ve yakalan istavrit için avlanma sezonu eylül ayıdır.

İstavrit Nedir?

İstavrit balığı sadece denizlerde değil, okyanuslarda da yaşayabilen bir türdür. Okyanusların ve denizlerin ılıman bölgelerini seven ve ılıman sularda yaşayan istavrit kıyıya yakın olan, derinliği iki yüz metreyi geçmeyen sığ alanlarda bulunurlar.

Vücutları yanlarından az basık bir mekik şeklindedir. Ağız körük gibi açılarak öne doğru uzamaktadır. Dişleri yumuşak, gözleri iri, pulları son derece küçüktür. Ama gövdenin tam orta yerinde bir kıvrım yaparak kuyruğa doğru uzanmakta olan yanal çizgiyi iri ve kabarık pullar örtmektedir.

İki sırt yüzgecinden önde olanı üçgen şeklindedir. Uzun olan ikinci sırt yüzgeci ve anüs yüzgeci kuyruk sapının hemen önünde aynı hizada sona ermektedir. Kuyrukları derin çatallı, renkleri sırt bölümünde lacivert ya da yeşilimsi, alt bölümlerinde gümüşi beyazdır. Uzunlukları ortalama 15-30 cm, en çok 60 cm’dir. Küçük olanları kıraça ismi ile anılmaktadır.

Sarıkuyruk ya da sarıkanat istavrit Türkiye’yi çevrelemekte olan bütün denizlerde en bol bulunan istavrit çeşididir. Bunların bir bölümü kışı İstanbul Boğazı ve Marmara Denizi’nde geçirir, yaz gelince de Karadeniz’deki üreme ve beslenme bölgelerine dönüş yaparlar.

Uzunluğu Marmara Denizinde otuz santimi pek aşmaz. Ama Karadeniz’i doğusunda 59 cm’yi, okyanuslarda 60 cm’yi aşabilmektedir. Kuyruk yüzgeci sarımsı, sırt kısmı yeşilimsi mavi menekşelidir. Yalancı yanal çizgisi birinci sırt süzgecinin sonunda kesilir ya da en çok ikinci sırt süzgecinin ön taraftan dördüncü ışınına kadar uzanır.

Patlak göz ya da karagöz istavrit Karadeniz’de seyrek olmak üzere Türkiye’yi çevreleyen tüm denizlerde görülmektedir. Yalancı yanal çizgisi ikinci sırt yüzgecinin arka ucuna kadar ulaşmaktadır.

Bilimsel adı Trachurus picturatus olan türün yalancı yanal çizgisi ikinci sırt yüzgecinin ortasına kadardır. Marmara Denizi’nde bulunmayan Akdeniz ve Ege kıyılarında seyrek olarak rastlanmakta olan bu türün özle bir ismi bulunmamaktadır.

İstavrit Balığının Özellikleri Nelerdir?

Eti orta lezzette bir balık olmasına karşın istavrit balığı, pek çok balık gibi bol miktarda vitamin ve mineral içerir. İstavrit balığında A, B2, B6, B12, C, thiamin, niasin, pantotenik asit vitaminleri bulunur. Selenyum, demir, magnezyum, fosfor, potasyum, çinko, bakır ve sodyum minerallerini de barındıran istavritte Omega 3 ve Omega 6 yağ asitleri oranı diğer balık türlerine nispetle daha azdır.

Gezici bir tür olan istavrit balığının yavruları planktonlarla, yetişkinleri ise hamsi, çaça ve çamuka gibi balıkların yanı sıra yumuşakçalarla da beslenirler. Ekonomik bir balık olduğu için ülkemizde tüketim oranı yüksektir.

Küçüğüne kıraça denen istavritin ülkemizde yetiştikleri bölgeye göre sınıflanan sarıkanat veya sarıkuyruk istavrit ve karagöz istavrit olarak iki türü vardır. Dünya üzerinde büyük hali küçüğünden lezzetsiz olan ender balıklardan birisi olan eşek istavriti ise ekonomik değere sahip değildir.

Amatör balıkçılar tarafından çapari ile avlanan istavrit, en kolay yakalanan ve en bereketli balık türlerinden biridir. Genellikle sürü halinde hareket eden istavritler, ava çıkan balıkçıların kolay kolay boş dönmemelerine yardımcı olmaktadır. Avı kolay, zahmetsiz olan bu balık türü, İstanbul’da balık avına başlayanların ilk karşılaştıkları balıklar arasındadır.

İstavrit Balığı Nasıl Yakalanır?

İstavrit en kolay avlanabilen balıklardan bir tanesidir. Özellikle Marmara Denizi’nde çok sayıda istavrit ve kıraça yaşar. İstavriti avlamak için tek ihtiyacınız çaparidir. 10 iğneli ya da 15 iğneli çapari ile bol bol istavrit avlayabilirsiniz.

Burada dikkat etmeniz gereken istavritin avlanabilir boyundan daha küçük olanlarının denize geri bırakılması gerektiğidir. İstavrit hem avcı balıkların, hem de balıkçıların kolay yakaladığı balık cinsidir. İstavrit çaparisi hazırlarken iğnenin boyunun küçük olması gerekmektedir.

İğnenin siyah ya da beyaz olması çok önemli olmamakla birlikte bazı bölgelerde siyah iğne, bazı meralarda ise beyaz iğne ile avlanılır. İğneye sarılan simlerde yeşil renk tercih edilir.

Diğer renkli simlerde kullanılır fakat yeşil daha fazla ilgi çeker. Çapariyi hazırladıktan sonra denizde hareketli bir şekilde oltamızı kumanda etmeli, simli iğnelerin istavritin dikkatini çekmesini sağlamalıyız.

Çapari dışında istavrit avı için sıkça uygulanan diğer yöntem sıyırtma yöntemidir. İki tarafında ip olan kurşun fırdöndüye takılır. Bir metre uzunluğunda misinanın ucuna çoğunlukla silikon yem takılır. Silikon yemler küçük ve su içinde yüzen bir canlıyı andırmaktadır.

Takım denizdeyken rapala sistemi gibi sürekli at çek yapmanız gerekir. Çok yavaş bir şekilde çekerseniz denizdeki istavritlerin ilgisini çekecek ve direk olarak silikon yeme atlayacaktır. Sıyırtma yöntemi ile yakalanan istavrit çoğunlukla orta boy ya da büyük boy istavrit olur.

İstavrit Balığının Faydaları Nelerdir?

Balık tüketiminin zirve olduğu ve akdeniz diyeti olarak adlandırılan ve en sağlıklı diyet şekli olduğu düşünülen bu diyetin gözdesi olan balık tüketimi ülkemizde her bölgede bolca tüketilmesi teşvik edilmelidir.

Çocuklarda bedensel ve zihinsel gelişimde önemli rol oynayan balık vitaminlerini ve balık yağını vücut başka hiçbir besin maddesinden alamadığı gibi kendi de üretemez. Bu yüzden balık tüketimini özellikle artırmanızı vurgularken, aşağıda istavrit balığının faydaları maddeler halinde sıralanmıştır:

• Kemik Sağlığını Güçlendirir

Hücrelerin yenilenmesine ve güçlenmesine destek olan istavrit balığı sayesinde, kaslar daha da dirençli hale gelir. Spor sonrasında, gelişim çağında düzenli olarak tüketilen istavrit balığı kemiklerin sağlam yapıda olmasına yardım eder. Doku hasarını önleyen istavrit balığı aynı zamanda kemiklerin kırılma riskini de büyük oranda önler.

• Kalp ve Damar Hastalıklarını Önler

Kalp ve damar sağlığı yaşamın en önemli durumlarındandır. Eğer kalp ve damar sağlığını korumazsanız yaşam kaliteniz büyük oranda düşer. Kalpte oluşabilecek problemleri, damar tıkanıklığını, tansiyon hastalığını önlemek adına istavrit tüketimine dikkat etmelisiniz.

• Ağrıları İyileştirir

Baş ağrısı, eklem ağrısı, kronik ağrıları iyileştirmenin doğal yollarından biri de istavrit balığına sofrada yer vermektedir. Vücudu tepeden tırnağa yenileyen istavrit sayesinde ağrıları eskisinde göre daha az hissedebilirsiniz. Özellikle de yoğun günlerin ardından ne yesem de kendime gelsem diyorsanız istavrit ızgara yapıp karnınızı sağlıklı şekilde doyurup yorgunluğunuzu atabilirsiniz.

• Bağışıklığı Güçlendirir

Vitamin ve mineral açısından zengin bir balık türü olan istavrit sayesinde vücut daha güçlü bir yapıya sahip olur. Her mevsim yakalanan bu balık özellikle de sonbahar sonu tüketildiğinde kış hastalıklarına karşı vücut direnci yükselir. Soğuk havalarda hastalıktan uzak kalmak ve daha sağlıklı günler geçirmek için istavrit tüketimine önem verilmelidir.

• Kolesterolü Dengede Tutar

Kolesterol seviyesinin yükselmesi kalp ve damar sağlığını risk altında bırakır. Bu riski önlemek adına istavrit balığı tüketilmelidir. Bu balığın sağlıklı yağlar içermesi, kandaki kolesterol seviyesini dengelemeye yardım eder. Özellikle de ciddi boyutta kolesterol yüksekliği yaşayanlar haftada 1 defa istavrit tüketmeye dikkat ederse kandaki kolesterol istenilen düzeye iner.

• Sinir Sistemini Korur

İstavritin faydaları söz konusu olduğunda sinir sistemi hastalıkları da akıllar gelmektedir. Bu faydalı balık sayesinde dikkat dağınıklığı, yorgunluk, hafıza problemleri önlenebilir. Hücre hasarının önlenmesi de bu balık sayesinde gerçekleşir. Sağlıklı bir sinir sistemine sahip olmak için düzenli tüketime dikkat edilmelidir.

• Kan Değerlerini Yükseltir

İstavrit yemenin faydaları arasında en çok dikkat çeken başlığı sizlere açıklamak istiyoruz. Bu balığın kan değerlerini kontrol etme gücü var. Düşük kan değerlerini, düzenli tüketim sonucunda ideal rakamlara getirmektedir.

Kansızlık, demir ve çinko eksikliği gibi durumlarda uzmanlar istavrit tüketimini önerir. Kendinizi yorgun hissediyorsanız, iştah kaybınız varsa ve kan değerleriniz düşük seviyede ise istavrit balığını tüketmek için geç kalmayınız.

• Kas Gelişimine Katkı Sağlar

İstavrit, kişilerin enerjik olmasını sağlar, zayıf kasların güçlenmesine iyi gelir. Ayrıca çocukların gelişimine de iyi gelir. Boy gibi özellikler bakımından gelişmemiş bir çocuğa yardım eder. İstavrit balığı içerisindeki mineraller sayesinde saç dökülmesini de azaltmaktadır.

• Hormonları Düzenler

Birçok insanın yaşadığı sorunlardan biri olan hormon düzensizliği, vücudu her anlamda etkileyen bir problemdir. Bu sorunu çözebilmek ise düzenli olarak istavrit tüketmekte gizlidir. İstavrit, hormon seviyesinin düzenlenmesine yardımcı olur. Düzenli olarak istavrit tükettiğinizde hormonal sorunların iyileşmesini sağlamak mümkündür.

• Eklem Rahatsızlıklarına İyi Gelir

Vücut hareketlerinizi önemli ölçüde kısıtlayan eklem rahatsızlıklarınız mevcutsa istavrit tüketimi ile bunu dizginlemeyi deneyebilirsiniz. İstavrit, birçok eklem rahatsızlığının etkilerini en aza indirmeye yardımcıdır.

İstavrit Balığının Zararları Nelerdir?

Balıklarda en büyük zarar riski etlerinde bulunan civanın tüketildiğinde direk insan vücuduna geçmesi ve insana zarar vermesidir. Civa her balıkta olmaz. Civa daha çok köpek balığı gibi balıklarda, çok iri balıklarda ve dip balıklarında bulunan bir maddedir.

Balığın türüne ve yaşadığı ortama göre barındırdığı civa oranıda değişir. Fakat ülkemiz sularında yaşayan balık türlerinde civa oranı yok denecek kadar azdır Küçük balıklarda özellikle hamsi ve istavrit gibi kısa ömürlü balıklarda civa tehlikesi bulunmamaktadır.

Fakat yinede emzikli kadınların ve hamile kadınların balık tüketimi konusunda sınırlı davranmaları haftada bir kereden daha fazla balık tüketmemeleri önerilir. Çünkü civa anne sütü emen çocuklarda ve anne karnındaki çocuklarda kalıcı nörolojik bozukluklara neden olur.

İstavrit Temizleme ve Pişirme

İstavrit Balığı Özellikleri ve 10 Faydası adlı konumuza son verirken, istavrit balığı temizleme ile alakalı başka videolar için buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.