Kurban Kesimi İçin Bilmeniz Gereken Her şey
Kurban Kesimi İçin Bilmeniz Gereken Her şey Hz İbrahim’den beri, Müslümanlara bir fidye mesabesinde olan kurban, zengin her Müslümanın boynuna borç bir ibadettir. Yeterinde parası olan her Müslümanın severek ifa ettiği bu ibadet; toplumda kardeşlik, yardımlaşma ve dayanışma ruhunu canlı tutar, sosyal adaletin gerçekleşmesine katkıda bulunur.
Özellikle et satın alma imkânı hiç bulunmayan veya çok sınırlı olan yoksulların bulunduğu ortamlarda onun bu rolünü daha belirgin biçimde görmek mümkündür.Zengine malını Allah’ın rızası, yardımlaşma ve başkalarıyla paylaşma yolunda harcama zevk ve alışkanlığı verir, onu cimrilik hastalığından, dünya malına tutkunluktan kurtarır.
Fakirin de varlıklı kullar aracılığıyla Allah’a şükretmesine, dünya nimetinin yeryüzündeki dağılımı konusunda karamsarlık ve düşmanlıktan kendini kurtarmasına ve kendini toplumunun bir üyesi olarak hissetmesine vesile olur.
Şimdi Kurban Kesimi İçin Bilmeniz Gereken Her şey adlı bu konumuza Kurban Nedir? Kurban ne için Kesilir? ve Kurban Ne Anlama Gelir? Sorularıyla konuyu etraflıca ele almaya çalışalım.
Kurban Nedir Ne Anlama Gelir?
Sözlükte “yaklaşmak, Allah’a yakınlık sağlamaya vesile olan şey” anlamına gelen kurban, dinî bir terim olarak, “ibadet maksadıyla belirli bir vakitte belirli şartları taşıyan hayvanı usulünce boğazlamak, ya da bu şekilde boğazlanan hayvan” demektir. Arapça ’da bu şekilde kesilen hayvana udhiyye denilir.
Kurban gerek fert gerekse toplum açısından çeşitli yararlar taşıyan malî bir ibadettir. Kişi kurban kesmekle Allah’ın emrine boyun eğmiş ve kulluk bilincini koruduğunu canlı bir biçimde ortaya koymuş olur.
Müminler her kurban kesiminde Hazreti İbrahim ile oğlu İsmail’in (a.s.) Cenabı Hakk’ın buyruğuna mutlak itaat konusunda verdikleri başarılı sınavın hatırasını tazelemiş ve kendilerinin de benzeri bir itaate hazır olduğunu simgesel davranışla göstermiş olmaktadır.
Mezheplerin çoğuna göre udhiyye kurbanı kesmek sünnettir. Hanefi mezhebinde ise tercih edilen görüş, kurbanın vacip olduğudur. Kurban, -fıkhi hükmü ne olursa olsun- Müslüman toplumların belirli simgesi ve şiarı sayılan ibadetlerden biri olarak asırlardan beri özellikle milletimizin dinî hayatında önemli bir yer tutmaktadır.
Kurban Kesmekle Kimler Yükümlüdür?
Kurban kesmek, akıl sağlığı yerinde, büluğa ermiş (ergen olmuş), dinen zengin sayılacak kadar mal varlığına sahip ve mukim olan her Müslümanın yerine getireceği mali bir ibadettir. Temel ihtiyaçlarından ve borcundan başka 80.18 gram altın veya değerinde para ya da eşyaya sahip olan kimselerin kurban kesmesi gerekir.
Ayrıca kurban mükellefiyeti için aranan miktarın üzerinden, zekatta olduğu gibi bir yıl geçmesi şart değildir. 80.18 gram altını olan veya buna değer malı olan her Müslümanın üzerinde kurban mükellefiyeti bulunur.
Yolcu (Seferi) Olan Kurban Keser mi?
Yolcu kurban kesmekle mükellef değildir. Ancak kesmesi hâlinde sevabını kazanır. Kişi, kurbanını ikamet ettiği yerde kesebileceği gibi, bayram dolayısıyla veya başka bir sebeple gitmiş olduğu yerde de kesebilir. Seferî olması, kurban kesmesine ve kestiği kurbanın makbul olmasına engel değildir.
Seferi iken kurban kesenler; bayram günleri içinde memleketlerine dönerlerse, yeniden kurban kesmeleri gerekmez. Kurban bayramının başında mukim iken kurban kesmeden bayram günlerinde sefere çıkana da vacip olmaz. Sefer hâlinde iken kurban kesmeyip de bayram günlerinde memleketlerine dönenlerin kurban kesmeleri gerekir.
Kurban Kesmenin Vakti Ne Zaman Biter?
Kurban kesim vakti, bayram namazı kılınan yerlerde bayram namazı kılındıktan sonra; bayram namazı kılınmayan yerlerde ise, fecirden (sabah namazı vakti girdikten) sonra başlar. Hanefilere göre bayramın 3. günü akşamına kadar devam eder. Bu süre içinde gece ve gündüz kurban kesilebilir. Ancak kurbanların gündüz kesilmesi daha uygundur. Şafilere göre ise 4. günü gün batımına kadar kesilebilir.
Kurban Keserken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Her ibadette olduğu gibi, kurban kesmenin de bir takım riayet etmeniz gereken kuralları vardır. Hayvanı keserken aşağıdaki kurallara riayet etmeniz, bu ibadeti olgun ve güzel bir şekilde ifa etmenize sebep olur:
- Hayvanların bir diğerinin kesimini görecek şekilde yan yana bulundurulmalarına müsaade etmeyiniz. Kurbana merhamet ve ihtimam gösteriniz.
- Usulüne göre bir kesim yapmış olmak için hayvanın yemek ve nefes borularıyla, iki atardamarından en az birinin kesilmesi gerekir.
- Hayvanın omuriliğinin kesilmesi mekruhtur. Bu konuda ne zaman olursa olsun, etlik kesim ile kurbanlık kesim arasında bir fark yoktur.
- Hayvanın canı çıkmadan başının gövdesinden ayrılmamasına özen gösterilmelidir. Can çıktıktan sonra kurbanın omuriliği ve başı kesilir
- Kurban edilecek hayvana acı çektirilmemeli ve eziyet edilmemelidir. Bu nedenle hayvanlar ehil kişiler tarafından süratli şekilde kesilmelidir.
- Çevre temizliği için gerekli tedbirler alınmalıdır. Kurbanlık hayvanın kanı için bir çukur kazılmalı, akıtılan kandan sonra o çukur kapatılmalıdır.
Kurbanı kesen kimse hayvana eziyet vermemeye dikkat etmeli, bıçağı hayvana göstermemeli ve keskin bıçak kullanmalıdır. Sağ eliyle tuttuğu bıçakla hayvanı keserken “Bismillahi Allahu Ekber” der. Kurbanı vekilin kesmesi halinde kurban sahibi de besmeleye iştirak eder.
Kurban kesen kimse kesim esnasında Allah’ın adını anmayı (besmele) kasten terk ederse, Hanefi mezhebine göre bu hayvanın eti yenilmez. Bu yüzden kurban bayramı olsun veya olmasın, kurban, adak veya normal olarak bir hayvan keserken mutlaka besmele çekmeyi unutmayalım.
Kurban Keserken Besmele Çekmek Gereklimi?
Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi, ister kurban niyetiyle olsun ister başka bir amaçla olsun hayvan kesilirken besmele çekilmesi gerekir. Hayvanın kesimi esnasında besmele kasten terk edilirse, o hayvanın eti Hanefilere göre yenmez. Ancak kasıtsız ve unutularak besmele çekilmezse, bu hayvanın eti yenilir.
Ülkemizde yaşayan şafilerde olduğu için şafilere göre olan hükmü de bildiriyoruz. Şafilere göre besmele kasten çekilmese bile kesilen hayvanın eti yenir. Lakin besmele çekmek Allah’ın adıyla kurban kesmek en güzelidir.
“De ki: Şüphesiz benim namazım, ibadetim/kurbanım, hayatım ve ölümüm hepsi âlemlerin Rabbi Allah içindir. O’nun ortağı yoktur. Bana sadece bu emredildi ve ben Müslümanların ilkiyim.” – En’am, 6/162-163
Hangi Hayvanlar Kurban Edilir?
Koyun, keçi, sığır, manda ve deve. Dolayısıyla ancak bu hayvanlardan (veya türdeşleri) kurban kesilebilir. Tavuk, kaz, ördek, deve kuşu, ceylan gibi hayvanların kurban olarak kesilmesi geçerli değildir. Kurbanın geçerliliği açısından bu hayvanların erkek veya dişi olması arasında fark yoktur. Ancak koyunun erkeğinin, diğerlerinin ise dişisinin kesilmesi daha faziletli görülmüştür.
Kurban Edilecek Hayvanların Yaşları:
Koyun ve keçi cinsinden hayvanlar bir yaşını doldurduktan sonra kurban edilebilir. Hanefîler de dâhil fakihlerin çoğunluğu, koyunun semizlik ve gösteriş olarak bir yaşındakilerle aynı olması halinde altı ayını tamamladıktan sonra da kurban olabileceği görüşündedir. Sığır ve manda cinsinden hayvanlar iki yaşını, deve ise beş yaşını tamamladıktan sonra kurban olarak kesilebilirler.
Kurbanda Ortaklık Şartları Nelerdir:
Koyun ve keçi sadece bir kişi için; deve, sığır ve manda ise yedi kişiyi aşmamak üzere ortaklaşa kurban olarak kesilebilir. Bu hüküm Hanefîler dâhil üç mezhebe göre olup bir tek Maliki mezhebinde parasına ve etine iştirakle ortak kurban kesimi caiz görülmez.
Büyükbaş Kurban Yere Nasıl Yatırılır?
Özellikle dışarıda evinin bahçesinde büyükbaş kurban kesenler, en çok hayvanı yere yatırma hususunda zorlanıyor, sakatlıkların ve hayvana eziyetin en çok olduğu an bu an oluyor. Hatta vatandaşlarımızın hastanelik olduğu anlardan biride tam da bu an…
Hâlbuki her işin kolayı olduğu gibi, hayvanı yere yatırmanın da kolayı var. Aşağıda izleyeceğiniz video, kurbanlık veya başka bir zaman et için keseceğiniz büyükbaş hayvanı kolayca nasıl yatıracağınızı gösteriyor
Kurban Eti Kaça Bölünür ve Kimlere Verilir?
Hz. Peygamber (sav) kurban etinin üçe taksim edilip bir bölümünün kurban kesemeyen yoksullara dağıtılmasını, bir bölümünün akraba, tanıdık ve komşularla paylaşılmasını, bir kısmının da evde yenmesini tavsiye etmiştir. Kurban etinin tamamı evde bırakılabilir. Ancak, durumu iyi olan Müslümanların, toplumda muhtaçların arttığı bir dönemde kurban etlerinin çoğunu hatta tamamını dağıtmaları daha uygun olur.
Şâfi mezhebine göre ise, kurban etinden az da olsa fakirlere verilmesi gerekir. Kurban sırf Allah rızasını kazanmak için kesildiğinden kurbanın etinin ve diğer parçalarının satılması veya benzeri şekilde sahipleri için gelir getirici işlemlere harcanması caiz değildir.
Bunun dışında kurban etini satır kullanmadan, kırmadan ve dökmeden parçalamak için Koyun Kuzu veya Keçi Nasıl Parçalanır? adlı konumuza göz atabilirsiniz. Yine kurban etinden güzel bir yemek tarifi için Kurban Etiyle Dana Kavurma Nasıl Yapılır? adlı konumuzu inceleyebilirsiniz.
Kurban Kesmenin Fazileti Nelerdir?
Kurban Kesimi İçin Bilmeniz Gereken Her şey adlı konumuza son verirken, kurbanın kesmenin faziletleri hakkında daha fazla video izlemek isterseniz, buraya tıklayarak izleyebilirsiniz.
